.\" -*- coding: UTF-8 -*-
.\" This manpage is Copyright (C) 1996 Austin Donnelly <and1000@cam.ac.uk>,
.\" with additional material Copyright (c) 1995 Martin Schulze
.\"     <joey@infodrom.north.de>
.\"
.\" SPDX-License-Identifier: Linux-man-pages-copyleft
.\"
.\"   This manpage was made by merging two independently written manpages,
.\"   one written by Martin Schulze (18 Oct 95), the other written by
.\"   Austin Donnelly, (9 Jan 96).
.\"
.\" Thu Jan 11 12:14:41 1996 Austin Donnelly  <and1000@cam.ac.uk>
.\"   * Merged two services(5) manpages
.\"
.\"*******************************************************************
.\"
.\" This file was generated with po4a. Translate the source file.
.\"
.\"*******************************************************************
.TH services 5 "30 października 2022 r." "Linux man\-pages 6.03" 
.SH NAZWA
services \- lista usług sieci Internet
.SH OPIS
\fBservices\fP jest plikiem tekstowym ASCII umożliwiającym wzajemne
przyporządkowanie pomiędzy przyjaznymi nazwami usług a odpowiednimi numerami
portów i rodzajami protokołów. Każda aplikacja sieciowa powinna konsultować
z tym plikiem numer portu (i protokołu) dla określonej usługi.  Funkcje
biblioteki C \fBgetservent\fP(3), \fBgetservbyname\fP(3), \fBgetservbyport\fP(3),
\fBsetservent\fP(3)  i \fBendservent\fP(3) obsługują zapytania dotyczące
zawartości tego pliku od programów.
.PP
Numery portów są przydzielane przez IANA (Internet Assigned Numbers
Authority), ich aktualna polityka to przydzielanie numeru portu jednocześnie
dla obu protokołów: TCP i UDP. Dlatego większość usług w pliku services
posiada podwójne rekordy, nawet w przypadku usług działających tylko po TCP.
.PP
Numery portów poniżej 1024 (tzw. niskie porty, porty o niskich numerach)
mogą być otwierane jedynie przez administratora (patrz \fBbind\fP(2), \fBtcp\fP(7)
i \fBudp\fP(7)).  Oznacza to, że klient łączący się z niskim numerem portu może
mieć pewność, że program obsługi na tym porcie jest standardowym programem
systemowym, a nie dowolnym programem użytkownika danego komputera.
Popularne numery portów określone przez IANA są zwykle umieszczane w tym
właśnie przedziale portów administratora.
.PP
Obecność pozycji dotyczącej usługi w pliku \fBservices\fP nie oznacza, że dana
usługa jest aktualnie obsługiwana przez komputer. Konfigurację obsługiwanych
usług internetowych można znaleźć w pliku \fBinetd.conf\fP(5). Należy również
pamiętać, że nie wszystkie usługi sieciowe są uruchamiane przez \fBinetd\fP(8),
a zatem plik \fBinetd.conf\fP(5) nie zawiera wszystkich usług świadczonych
przez dany komputer. W szczególności serwery news (NNTP) i poczty (SMTP) są
zwykle uruchamiane z systemowych skryptów startowych.
.PP
Położenie pliku \fBservices\fP jest zdefiniowane jako \fB_PATH_SERVICES\fP w pliku
\fI<netdb.h>\fP. Zwykle jest to \fI/etc/services\fP.
.PP
Każdy wiersz tego pliku opisuje jedną usługę i ma następującą postać:
.IP
\fInazwa\-usługi\ \ \ port\fP\fB/\fP\fIprotokół\ \ \ \fP[\fIaliasy ...\fP]
.TP 
gdzie:
.TP 
\fInazwa\-usługi\fP
jest to przyjazna dla człowieka nazwa, pod którą usługa jest znana i pod
którą jest poszukiwana. Rozróżnia się małe i wielkie litery. Często program
kliencki jest nazywany tak jak \fInazwa\-usługi\fP.
.TP 
\fIport\fP
numer portu (liczba dziesiętna), z którego ma dana usługa korzystać.
.TP 
\fIprotokół\fP
rodzaj protokołu, jaki ma być wykorzystywany. To pole powinno zawierać jeden
z protokołów zdefiniowanych w pliku \fBprotocols\fP(5). Zwykle jest to \fBtcp\fP
lub \fBudp\fP.
.TP 
\fIaliasy\fP
jest to opcjonalna lista rozdzielonych spacjami lub znakami tabulacji innych
nazw tej samej usługi. Tu też rozróżnia się małe i wielkie litery.
.PP
Poszczególne pola mogą być rozdzielane spacjami lub znakami tabulacji.
.PP
Komentarze rozpoczynają się od znaku krzyżyka # aż do końca wiersza. Puste
wiersze są pomijane.
.PP
\fInazwa\-usługi\fP powinna się rozpoczynać w pierwszej kolumnie pliku, ponieważ
początkowe spacje nie są pomijane. \fInazwa\-usługi\fP może się składać z
dowolnych widocznych znaków, z wyjątkiem spacji i znaku tabulacji. Jednakże
w celu zmniejszenia kłopotów z przenośnością powinny być użyte znaki z
bardziej ograniczonych zakresów. Przykładowo a\-z, 0\-9 i myślnik (\-) wydają
się być rozsądnym wyborem.
.PP
Wiersze nie odpowiadające temu formatowi nie powinny znajdować się w pliku
(obecnie są one pomijane przez funkcje \fBgetservent\fP(3), \fBgetservbyname\fP
(3) i \fBgetservbyport\fP(3), jednakże nie należy polegać na tym zachowaniu).
.PP
.\" The following is not true as at glibc 2.8 (a line with a comma is
.\" ignored by getservent()); it's not clear if/when it was ever true.
.\"   As a backward compatibility feature, the slash (/) between the
.\"   .I port
.\"   number and
.\"   .I protocol
.\"   name can in fact be either a slash or a comma (,).
.\"   Use of the comma in
.\"   modern installations is deprecated.
.\"
Plik ten może być rozpowszechniany w sieci za pośrednictwem takich
ogólnosieciowych usług nazewnictwa, jak Yellow Pages/NIS lub BIND/Hesiod.
.PP
Przykładowy plik \fBservices\fP mógłby wyglądać tak:
.PP
.in +4n
.EX
netstat         15/tcp
qotd            17/tcp          quote
msp             18/tcp          # message send protocol
msp             18/udp          # message send protocol
chargen         19/tcp          ttytst source
chargen         19/udp          ttytst source
ftp             21/tcp
# 22 \- nieprzypisane
telnet          23/tcp
.EE
.in
.SH PLIKI
.TP 
\fI/etc/services\fP
lista usług sieci Internet
.TP 
\fI<netdb.h>\fP
.\" .SH BUGS
.\" It's not clear when/if the following was ever true;
.\" it isn't true for glibc 2.8:
.\"    There is a maximum of 35 aliases, due to the way the
.\"    .BR getservent (3)
.\"    code is written.
.\"
.\" It's not clear when/if the following was ever true;
.\" it isn't true for glibc 2.8:
.\"    Lines longer than
.\"    .B BUFSIZ
.\"    (currently 1024) characters will be ignored by
.\"    .BR getservent (3),
.\"    .BR getservbyname (3),
.\"    and
.\"    .BR getservbyport (3).
.\"    However, this will also cause the next line to be mis-parsed.
definicja stałej \fB_PATH_SERVICES\fP
.SH "ZOBACZ TAKŻE"
\fBlisten\fP(2), \fBendservent\fP(3), \fBgetservbyname\fP(3), \fBgetservbyport\fP(3),
\fBgetservent\fP(3), \fBsetservent\fP(3), \fBinetd.conf\fP(5), \fBprotocols\fP(5),
\fBinetd\fP(8)
.PP
Assigned Numbers RFC, ostatnio RFC\ 1700, (AKA STD0002).
.PP
.SH TŁUMACZENIE
Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika są:
Piotr Pogorzelski <piotr.pogorzelski@ippt.gov.pl>,
Andrzej Krzysztofowicz <ankry@green.mf.pg.gda.pl>
i
Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>
.
.PP
Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje o warunkach
licencji można uzyskać zapoznając się z
.UR https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.html
GNU General Public License w wersji 3
.UE
lub nowszej. Nie przyjmuje się ŻADNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI.
.PP
Błędy w tłumaczeniu strony podręcznika prosimy zgłaszać na adres listy
dyskusyjnej
.MT manpages-pl-list@lists.sourceforge.net
.ME .