.\" -*- coding: UTF-8 -*- '\" t .\" Copyright (c) 1996 Andries Brouwer , Mon Oct 31 22:13:04 1996 .\" .\" SPDX-License-Identifier: GPL-2.0-or-later .\" .\" This is combined from many sources. .\" For Linux, the definitive source is of course console.c. .\" About vt100-like escape sequences in general there are .\" the ISO/IEC 6429 and ISO/IEC 2022 norms, the descriptions of .\" an actual vt100, and the xterm docs (ctlseqs.ms). .\" Substantial portions of this text are derived from a write-up .\" by Eric S. Raymond . .\" .\" Tiny correction, aeb, 961107. .\" .\" 2006-05-27, Several corrections - Thomas E. Dickey .\" Modified Thu Dec 13 23:23:41 2001 by Martin Schulze .\" .\"******************************************************************* .\" .\" This file was generated with po4a. Translate the source file. .\" .\"******************************************************************* .TH console_codes 4 "15 czerwca 2024 r." "Linux man\-pages 6.9.1" .SH NAZWA console_codes \- kody konsolowe Linuksa oraz sekwencje specjalne .SH OPIS Konsola Linuksa implementuje duży podzbiór kontrolek terminali VT102 oraz ECMA\-48 / ISO/IEC\ 6429 / ANSI X3.64, plus określone sekwencje trybu prywatnego, dotyczące zmiany palety kolorów, mapowania zestawu znaków itp. W poniższych, tabelarycznych opisach, druga kolumna podaje dla danej funkcji mnemoniki ECMA\-48 lub DEC (te drugie są poprzedzone ciągiem DEC). Sekwencje bez mnemoników nie są ani ECMA\-48 ani VT102. .P Po przetworzeniu normalnego wyjścia, gdy strumień znaków dojdzie do sterownika konsoli, która ma go fizycznie wyświetlić, to pierwszą rzeczą, która jest robiona, jest przetłumaczenie tego strumienia z języka przetwarzania na język wyświetlania. .P Jeśli konsola znajduje się w trybie UTF\-8, to nadchodzące bajty są najpierw składane w 16\-bitowe kody Unicode. W przeciwnym wypadku, każdy bajt jest przetwarzany zgodnie z bieżącym mapowaniem (które go tłumaczy na wartość Unicode). Dalsza dyskusja znajduje się poniżej, w sekcji \fBZestawy znaków\fP. .P W normalnym wypadku, wartość Unicode jest konwertowana na indeks czcionki, który jest przechowywany w pamięci obrazu. Efektem użycia tego indeksu jest pojawienie się odpowiadającego glifu (wizerunku znaku, znalezionego w nieulotnej pamięci obrazu) na ekranie. Należy zauważyć, że użycie Unicode (i konstrukcja sprzętu PC) pozwala na jednoczesne używanie 512 różnych glifów. .P Jeśli bieżąca wartość Unicode jest znakiem sterującym lub jeśli przetwarzana jest sekwencja specjalna, to wartość ta jest traktowana w sposób specjalny. Zamiast zmieniania jej na indeks czcionki i interpretacji jako glif, może ona wyzwolić ruchy kursora lub inne funkcje sterujące. Dalsza dyskusja znajduje się poniżej, w sekcji \fBKontrolki konsoli systemu Linux\fP. .P Ogólnie nie jest dobrym zwyczajem wkodowywanie do programów kodów terminala na sztywno. Linux obsługuje bazę danych \fBterminfo\fP(5), która opisuje właściwości terminali. Zamiast ręcznego wyprowadzania sekwencji kontrolnych konsoli, prawie zawsze wygodniej jest korzystać z biblioteki obsługi terminala \fBncurses\fP(3), oraz programów narzędziowych, takich jak \fBtput\fP(1) czy \fBreset\fP(1). .SS "Kontrolki konsoli systemu Linux" Sekcja ta opisuje wszystkie znaki sterujące i sekwencje specjalne, które wywołują funkcje specjalne (tj. wszystko inne niż wypisywanie glifu w pozycji kursora) konsoli Linuksa. .P \fBZnaki sterujące\fP .P Znak jest znakiem sterującym, jeśli (przed transformacją wynikającą z tablicy mapowania) posiada jeden z 14 kodów 00 (NUL), 07 (BEL), 08 (BS), 09 (HT), 0a (LF), 0b (VT), 0c (FF), 0d (CR), 0e (SO), 0f (SI), 18 (CAN), 1a (SUB), 1b (ESC), 7f (DEL). Można sobie ustawić tryb \[Bq]display control characters\[rq] (wyświetlania znaków sterujących), który umożliwia wyświetlanie 07, 09, 0b, 18, 1a, 7f jako glifów. Z drugiej strony, w trybie UTF\-8 wszystkie kody 00\[en]1f są uznawane za znaki sterujące, niezależnie od trybu \[Bq]display control characters\[rq]. .P Jeśli mamy znak sterujący, to jest on natychmiast wykonywany i kasowany (nawet w środku sekwencji specjalnej), a sekwencja specjalna leci dalej, z następnym znakiem. (Jednak ESC rozpoczyna nową sekwencję specjalną, przypuszczalnie anulując niedokończoną poprzednią, a CAN i SUB przerywają dowolną sekwencję specjalną). Rozpoznawanymi znakami sterującymi są BEL, BS, HT, LF, VT, FF, CR, SO, SI, CAN, SUB, ESC, DEL, CSI. Robią one to, czego można oczekiwać: .TP BEL (0x07, \fB\[ha]G\fP) wydaje dźwięk; .TP BS (0x08, \fB\[ha]H\fP) przesuwa kursor o jedną spację w lewo (lecz nie poza początek wiersza); .TP HT (0x09, \fB\[ha]I\fP) przesuwa kursor do następnego tabulatora, lub na koniec wiersza, gdy wcześniej tabulatora nie ma; .TP LF (0x0A, \fB\[ha]J\fP) .TQ VT (0x0B, \fB\[ha]K\fP) .TQ FF (0x0C, \fB\[ha]L\fP) wypisują znak nowego wiersza, a jeśli ustawiono LF/NL (tryb nowego wiesza), to wypisują także znak powrotu karetki. .TP CR (0x0D, \fB\[ha]M\fP) wypisuje znak powrotu karetki; .TP SO (0x0E, \fB\[ha]N\fP) włącza zestaw znaków G1; .TP SI (0x0F, \fB\[ha]O\fP) włącza zestaw znaków G0; .TP CAN (0x18, \fB\[ha]X\fP) .TQ SUB (0x1A, \fB\[ha]Z\fP) przerywa sekwencje specjalne; .TP ESC (0x1B, \fB\[ha][\fP) rozpoczyna nową sekwencję specjalną; .TP DEL (0x7F) jest ignorowane; .TP CSI (0x9B) jest równoznaczne z ESC [. .P \fBSekwencje ESC\- lecz nie CSI\-\fP .ad l .TS l l lx. ESC c RIS Reset. ESC D IND Przesunięcie o wiersz. ESC E NEL Nowy wiersz. ESC H HTS Ustawienie tabulatora w bieżącej kolumnie. ESC M RI Cofnięcie o wiersz. ESC Z DECID T{ Prywatna identyfikacja DEC. Jądro zwraca napis ESC [ ? 6 c, twierdząc, że jest to VT102. T} ESC 7 DECSC T{ Zachowanie bieżącego stanu (współrzędne kursora, atrybuty, zestawy znaków wskazywane przez G0 i G1). T} ESC 8 DECRC T{ Odtworzenie ostatnio zachowanego przez ESC 7 stanu. T} ESC % Rozpoczęcie sekwencji wybierania zestawu znaków ESC % @ \0\0\0Wybranie domyślnego (ISO/IEC\ 646 / ISO/IEC\ 8859\-1) ESC % G \0\0\0Wybranie UTF\-8 ESC % 8 \0\0\0Wybranie UTF\-8 (przestarzałe) ESC # 8 DECALN T{ DEC test wyrównania ekranu \- wypełnienie ekranu znakami E T} ESC ( T{ Rozpoczęcie sekwencji, definiującej zestaw znaków G0 (po którym następuje jeden znak z: B, 0, U, K, jak poniżej) T} ESC ( B T{ Wybranie domyślnego (mapowanie ISO/IEC\ 8859\-1). T} ESC ( 0 T{ Wybranie mapowania grafiki VT100. T} ESC ( U T{ Wybranie mapowania zerowego \- wprost do ROM ze znakami. T} ESC ( K T{ Wybranie mapowania użytkownika \- mapę załadowaną narzędziem \fBmapscrn\fP(8). T} ESC ) T{ Rozpoczęcie sekwencji, definiującej zestaw znaków G1 (po której następuje jeden znak z B, 0, U, K, jak wyżej). T} ESC > DECPNM Ustawienie dla bloku klawiszy trybu numerycznego. ESC = DECPAM Ustawienie dla bloku klawiszy trybu aplikacyjnego. ESC ] OSC T{ Przedrostek polecenia systemu operacyjnego (Operating System Command) T} ESC ] R Resetuje paletę. ESC ] P T{ Ustawienie palety z parametrem podanym w 7 szesnastkowych cyfrach \fInrrggbb\fP, następujących po ostatnim P. \fIn\fP jest tu kolorem (0\[en]15), a \fIrrggbb\fP określa wartości czerwieni/zieleni/niebieskości (0\[en]255). T} .TE .ad .P \fBSekwencje ECMA\-48 CSI\fP .P Za CSI (lub ESC [) następuje sekwencja parametrów, co najwyżej NPAR (16), które są liczbami dziesiętnymi, oddzielonymi średnikami. Pusty lub nieobecny parametr przyjmowany jest za zero. Sekwencja parametrów może być poprzedzona pojedynczym znakiem zapytania. .P Jednak po CSI [ (lub ESC [ [) odczytywany jest pojedynczy znak, a cała sekwencja jest ignorowana (pomysł ten ma na celu ignorowanie klawisza funkcyjnego dającego echo). .P Akcja sekwencji CSI jest określona jej ostatnim znakiem. .ad l .TS l l lx. @ ICH T{ Wstawienie określonej liczby pustych znaków. T} A CUU T{ Przesunięcie kursora w górę o zadaną liczbę wierszy. T} B CUD T{ Przesunięcie kursora w dół o zadaną liczbę wierszy. T} C CUF T{ Przesunięcie kursora w prawo o zadaną liczbę kolumn. T} D CUB T{ Przesunięcie kursora w lewo o zadaną liczbę kolumn. T} E CNL T{ Przesunięcie kursora w dół o zadaną liczbę wierszy do kolumny 1. T} F CPL T{ Przesunięcie kursora w górę o zadaną liczbę wierszy do kolumny 1. T} G CHA T{ Przesunięcie kursora do wskazanej kolumny bieżącego wiersza. T} H CUP T{ Przesunięcie kursora do wskazanego wiersza i kolumny (początek w 1,1). T} J ED T{ Wymazanie ekranu (domyślnie: od pozycji kursora, do końca ekranu). T} T{ ESC [ 1 J: czyści od początku do kursora. T} T{ ESC [ 2 J: czyści cały ekran. T} T{ ESC [ 3 J: czyści cały ekran, włączając w to bufor przewijania wstecz (od Linuksa 3.0). T} .\" ESC [ 3 J: commit f8df13e0a901fe55631fed66562369b4dba40f8b K EL T{ Wymazanie wiersza (domyślnie od kursora do końca wiersza). T} T{ ESC [ 1 K: czyści od początku wiersza do kursora. T} T{ ESC [ 2 K: czyści cały wiersz. T} L IL T{ Wstawienie zadanej liczby pustych wierszy. T} M DL T{ Skasowanie zadanej liczby wskazanych wierszy. T} P DCH T{ Skasowanie zadanej liczby wskazanych znaków w bieżącym wierszu. T} X ECH T{ Wymazanie zadanej liczby wskazanych znaków w bieżącym wierszu. T} a HPR T{ Przesunięcie kursora w prawo o zadaną liczbę kolumn. T} c DA T{ Odpowiedź: ESC [ ? 6 c: "Jestem VT102" T} d VPA T{ Przesunięcie kursora do wskazanego wiersza i bieżącej kolumny. T} e VPR T{ Przesunięcie kursora w dół o zadaną liczbę wierszy. T} f HVP T{ Przesunięcie kursora do wskazanego wiersza i kolumny. T} g TBC T{ Bez parametrów: skasowanie tabulatora w bieżącej pozycji. T} T{ ESC [ 3 g: skasowanie wszystkich tabulatorów. T} h SM Ustawienie trybu (patrz niżej). l RM Inicjacja trybu (patrz niżej). m SGR Ustawienie atrybutów (patrz niżej). n DSR Raport o stanie (patrz niżej). q DECLL Ustawienie LED\-ów klawiatury. ESC [ 0 q: wyłączenie wszystkich LED\-ów. ESC [ 1 q: włączenie diody ScrollLock ESC [ 2 q: włączenie diody NumLock ESC [ 3 q: włączenie diody CapsLock r DECSTBM T{ Ustawienie obszaru przewijania; parametry to górny i dolny wiersz. T} s ? Zapamiętanie pozycji kursora. u ? Odtworzenie pozycji kursora. \` HPA T{ Przesunięcie kursora do wskazanej kolumny bieżącego wiersza. T} .TE .ad .P \fBInterpretacja grafiki wyboru ECMA\-48\fP .P Sekwencja ECMA\-48 SGR, czyli ESC [ \fIparametry\fP m ustawia atrybuty wyświetlania. Można ustawić wiele atrybutów w pojedynczej sekwencji specjalnej, oddzielając je od siebie znakami średnika. Pusty parametr (pomiędzy średnikami lub początkiem lub końcem sekwencji) jest interpretowany jako zero. .ad l .TS l lx. param wynik 0 T{ inicjacja wszystkich atrybutów do wartości domyślnych T} 1 włączenie pogrubienia 2 T{ włączenie półrozjaśnienia (symulowane kolorem na ekranach kolorowych) T} 3 włączenie kursywy (od Linuksa 2.6.22; symulowane kolorem na ekranach kolorowych) 4 T{ włączenie podkreślenia (underscore) (symulowane kolorem na ekranach kolorowych) (kolory używane do symulacji są ustawiane za pomocą ESC ] ...) T} 5 włączenie migania 7 włączenie inwersji 10 T{ wyłączenie wybranego mapowania, znacznika kontroli wyświetlania i przełączenie flagi "meta" (ECMA\-48 nazywa to "czcionką podstawową"). T} 11 T{ wybranie mapowania zerowego, ustawienie znacznika kontroli, czyści znacznik przełączania meta (ECMA\-48 nazywa to "pierwszą czcionką alternatywna"). T} 12 T{ wybranie mapowania zerowego, ustawienie znacznika kontroli, ustawia znacznik przełączania meta (ECMA\-48 określa to "drugą czcionką alternatywną"). Znacznik przełączania meta powoduje przestawienie wysokiego bitu w bajcie przed zakończeniem translacji tablicy mapowań. T} 21 T{ włączenie podkreślenia (underline); przed Linuksem 4.17 wartość ta ustawiała normalną jasność (jak dzieje się na wielu innych terminalach) T} 22 ustawienie normalnej jasności 23 wyłączenie kursywy (od Linuksa 2.6.22) 24 wyłączenie podkreślenia 25 wyłączenie migania 27 wyłączenie inwersji 30 ustawienie koloru czarnego 31 ustawienie koloru czerwonego 32 ustawienie koloru zielonego 33 ustawienie koloru brązowego 34 ustawienie koloru niebieskiego 35 ustawienie koloru fioletowego 36 ustawienie koloru niebieskozielonego 37 ustawienie koloru białego 38 T{ po którym następuje 256/24\-bitowy kolor, uproszczony do 16 podstawowych kolorów (przed Linuksem 3.16: włącza podkreślenie, ustawia domyślny kolor pierwszoplanowy) T} 39 T{ ustawienie domyślnego koloru (przed Linuksem 3.16: wyłączenie podkreślenia, ustawienie koloru domyślnego) T} 40 ustawienie czarnego tła 41 ustawienie czerwonego tła 42 ustawienie zielonego tła 43 ustawienie brązowego tła 44 ustawienie niebieskiego tła 45 ustawienie fioletowego tła 46 ustawienie niebieskozielonego tła 47 ustawienie białego tła 48 T{ po którym następuje 256/24\-bitowy kolor tła, uproszczony do 8 podstawowych kolorów T} 49 ustawienie domyślnego koloru tła 90..97 T{ ustawienie kolorów na jaśniejsze wersje 30..37 T} 100..107 T{ ustawienie tła, takie same jak 40..47 (pojaśnienie nieobsługiwane) T} .TE .ad .P Polecenia 38 i 48 wymagają dodatkowych argumentów: .TS l lx. ;5;x T{ 256 kolor: wartości 0..15 to IBGR (czarny, czerwony, zielony, ... biały), 16..231 to sześcian kolorów 6x6x6, 232..255 to skala szarości T} ;2;r;g;b T{ 24\-bitowy kolor, składowe r/g/b (czerw./ziel./nieb.) w zakresie 0..255 T} .TE .P \fBPrzełączniki trybu ECMA\-48\fP .TP ESC [ 3 h DECCRM (domyślnie wyłączone): Wyświetlanie znaków sterujących. .TP ESC [ 4 h DECIM (domyślnie wyłączone): Włączenie trybu wstawiania (insert). .TP ESC [ 20 h .\" LF/NL (domyślnie wyłączone): Automatyczne podążanie za echem LF, VT lub FF z CR. .P .\" \fBPolecenia zgłaszania stanu ECMA\-48\fP .TP ESC [ 5 n Raport stanu urządzenia (DSR): Odpowiedzią jest ESC [ 0 n (Terminal OK). .TP ESC [ 6 n .\" Raport pozycji kursora (CPR): Odpowiedzią jest ESC [ \fIy\fP ; \fIx\fP R, gdzie \fIx,y\fP to pozycja kursora. .P \fBSekwencje trybu prywatnego DEC (DECSET/DECRST)\fP .P .\" Nie są one opisane w ECMA\-48. Opisano tu sekwencje włączania trybu; Sekwencje wyłączania trybu można uzyskać przez zamianę ostatniego \[Bq]h\[rq] na \[Bq]l\[rq]. .TP ESC [ ? 1 h DECCKM (domyślnie wyłączone): Gdy włączone, klawisze kursora wysyłają przedrostek ESC O, a nie ESC [. .TP ESC [ ? 3 h DECCOLM (domyślnie wyłączone = 80 kolumn): Przełącznik trybu 80/132 kolumny. W źródłach sterownika zaznaczono, że to nie wystarcza; niektóre narzędzia trybu użytkownika, takie jak \fBresizecons\fP(8) muszą zmienić rejestry sprzętowe karty graficznej konsoli. .TP ESC [ ? 5 h DECSCNM (domyślnie wyłączone): Włączenie trybu inwersji. .TP ESC [ ? 6 h DECOM (domyślnie wyłączone): Gdy włączone, adresowanie kursora następuje względem górnego lewego narożnika regionu przewijania. .TP ESC [ ? 7 h DECAWM (domyślnie włączone): Włączenie autozawijania. W tym trybie znak graficzny, wyemitowany za 80 (lub 132) kolumną, zostanie zawinięty na początek następnego wiersza. .TP ESC [ ? 8 h DECARM (domyślnie włączone): Włączenie samopowtarzania klawiatury. .TP ESC [ ? 9 h Zgłaszanie myszy X10 (domyślnie wyłączone): Ustawienie trybu zgłaszania na 1 (lub wyłączenie na 0) \[em] patrz niżej. .TP ESC [ ? 25 h DECTECM (domyślnie włączone): Uczynienie kursora widzialnym. .TP ESC [ ? 1000 h .\" Zgłaszanie myszy X11 (domyślnie wyłączone): Ustawienie trybu zgłaszania na 2 (lub wyłączenie na 0) \[em] patrz niżej. .P \fBPrywatne sekwencje CSI konsoli Linuksa\fP .P .\" Następujące sekwencje nie należą ani do ECMA\-48, ani do oryginalnego VT102. Zostały one wprowadzone przez sterownik konsoli Linuksa. Kolorami w parametrach SGR są: 0 = czarny, 1 = czerwony, 2 = zielony, 3 = brązowy, 4 = niebieski, 5 = fioletowy, 6 = niebieskozielony, 7 = biały, 8\[en]15 = jaśniejsze wersje 0\[en]7. .TS l lx. ESC [ 1 ; \fIn\fP ] T{ Ustawienie koloru \fIn\fP jako kolor podkreślenia. T} ESC [ 2 ; \fIn\fP ] T{ Ustawienie koloru \fIn\fP jako kolor dim. T} ESC [ 8 ] T{ Uczynienie bieżącej pary kolorów atrybutem domyślnym. T} ESC [ 9 ; \fIn\fP ] T{ Ustawienie okresu wygaszania ekranu na \fIn\fP minut. T} ESC [ 10 ; \fIn\fP ] T{ Ustawienie częstotliwości dzwonka w Hz. T} ESC [ 11 ; \fIn\fP ] T{ Ustawienie czasu trwania dzwonka w ms. T} ESC [ 12 ; \fIn\fP ] T{ Przeniesienie podanej konsoli na wierzch. T} ESC [ 13 ] T{ Wyłączenie wygaszenia ekranu. T} ESC [ 14 ; \fIn\fP ] T{ Ustawienie czasu wyłączenia zasilania VESA w minutach. T} ESC [ 15 ] T{ Przeniesienie podanej konsoli na wierzch. (od Linuksa 2.6.0). T} ESC [ 16 ; \fIn\fP ] T{ Interwał pomiędzy mignięciami kursora w milisekundach (od Linuksa 4.2). T} .\" commit bd63364caa8df38bad2b25b11b2a1b849475cce5 .TE .SS "Zestawy znaków" Jądro zna 4 translacje bajtów na symbole znaków ekranu konsoli. Tymi czterema tablicami są: a) Latin1 \-> PC, b) grafika VT100 \-> PC, c) PC \-> PC, d) zdefiniowane przez użytkownika. .P Istnieją dwa zbiory znaków, zwane G0 i G1, a jeden z nich jest bieżącym zestawem znaków (początkowo G0). Wpisanie \fB\[ha]N\fP powoduje, że bieżącym zestawem staje się G1, a \fB\[ha]O\fP \[em] że G0. .P Zmienne G0 i G1 wskazują na tablicę translacji i mogą być zmieniane przez użytkownika. Początkowo wskazują odpowiednio na tablice a) i b). Sekwencje ESC ( B, ESC ( 0, ESC ( U, ESC ( K powodują, że G0 wskazuje odpowiednio na tablice a), b), c) i d). Sekwencje ESC ) B, ESC ) 0, ESC ) U, ESC ) K powodują, że G1 wskazuje odpowiednio na tablice a), b), c) i d). .P Sekwencja ESC c powoduje reset terminala. Jest to tym, czego potrzeba, jeśli ekran zostanie zaśmiecony. Często zalecane "echo \[ha]V\[ha]O" powoduje tylko, że G0 staje się bieżącym zestawem znaków, lecz nie ma gwarancji że wskazuje on na tablicę a). W niektórych dystrybucjach znajduje się program \fBreset\fP(1), który po prostu wysyła "echo \[ha][c". Jeśli wpis dla konsoli w bazie terminfo jest prawidłowy (i zawiera rs1=\[rs]Ec), to zadziała również "tput reset". .P Zdefiniowana przez użytkownika tablica mapowań może być ustawiana za pomocą \fBmapscrn\fP(8). Wynikiem mapowania jest to, że jeśli wyświetlany jest symbol c, to do pamięci grafiki wysyłany jest symbol s = mapa[c]. Mapa bitowa, odpowiadająca s, która znajduje się w nieulotnej pamięci grafiki, może być zmieniona za pomocą \fBsetfont\fP(8). .SS "Śledzenie myszy" Funkcja śledzenia myszy jest przeznaczana do zgłaszania stanu myszy, zgodnego z \fBxterm\fP(1). Ponieważ sterownik konsoli nie ma możliwości dowiedzenia się o urządzeniu ani o rodzaju myszy, zgłoszenia te zwracane są w strumieniu wejściowym konsoli tylko wtedy, gdy sterownik terminala wirtualnego otrzymuje ioctl odświeżający stan myszy. Ioctl\-e te muszą być generowane przez świadomą istnienia myszy aplikację trybu użytkownika, taką jak demon \fBgpm\fP(8). .P Parametry wszystkich sekwencji specjalnych śledzenia myszy, generowanych przez \fBxterm\fP(1) są kodowane numerycznie w pojedynczych znakach, jako \fIwartość\fP+040. Na przykład, \[Bq]!\[rq] to 1. Współrzędne ekranu zaczynają się od 1. .P Tryb zgodności z X10 wysyła sekwencje specjalne przy naciskaniu przycisków, kodując położenie oraz to, który przycisk myszy został naciśnięty. Jest to włączane przez wysłanie ESC [ ? 9 h i wyłączane przez ESC [ ? 9 l. Przy naciskaniu przycisków, \fBxterm\fP(8) wysyła ESC [ M \fIbxy\fP (6 znaków). \fIb\fP jest tu równe klawisz\-1, a \fIx\fP i \fIy\fP są współrzędnymi x i y kursora myszy w momencie przyciśnięcia. Ten sam kod produkuje jądro. .P Normalny tryb śledzenia (nie zaimplementowany w Linuksie 2.0.24) wysyła sekwencję specjalną zarówno po przyciśnięciu, jak i po zwolnieniu przycisku. Wysyłana jest również informacja modyfikatora. Jest to włączane przez wysłanie ESC [ ? 1000 h, a wyłączane przez ESC [ 1000 l. \fBxterm\fP(1) po naciśnięciu lub zwolnieniu przycisku wysyła ESC [ M \fIbxy\fP. Dwa niższe bity \fIb\fP kodują informację o przycisku: 0=naciśnięto pierwszy, 1=naciśnięto drugi, 2=naciśnięto trzeci, 3=zwolnienie. W górnych bitach zakodowane są modyfikatory wciśnięte podczas naciskania przycisku. Są one dodawane: 4=Shift, 8=Meta, 16=Control. Znowu, \fIx\fP i \fIy\fP to współrzędne kursora myszy podczas zdarzenia. Górny lewy narożnik to (1,1). .SS "Porównania z innymi terminalami" .\" Wiele różnych typów terminali, podobnie jak konsola Linuksa, jest opisywanych jako "zgodne z VT100". Poniżej omówiono różnice między konsolą Linuksa i dwoma najważniejszymi spośród innych terminali: DEC VT102 i \fBxterm\fP(1). .P \fBObsługa znaków sterujących\fP .P VT 102 rozpoznawał też następujące znaki sterujące: .TP NUL (0x00) było ignorowane; .TP ENQ (0x05) wywoływało komunikat odpowiadający; .TP DC1 (0x11, \fB\[ha]Q\fP, XON) wznawiało transmisję; .TP DC3 (0x13, \fB\[ha]S\fP, XOFF) powodowało, że VT100 ignorował (i przestawał transmitować) wszystkie kody poza XOFF i XON. .P Przetwarzanie DC1/DC3 tego rodzaju, jakie było w VT100 może być włączone przez sterownik terminala. .P .\" Program \fBxterm\fP(1) (w trybie VT100) rozpoznaje znaki sterujące BEL, BS, HT, LF, VT, FF, CR, SO, SI, ESC. .P \fBSekwencje specjalne\fP .P Sekwencje VT100 nie implementowane przez konsolę Linuksa: .TS l l l. ESC N SS2 T{ Pojedyncze przesunięcie 2. (Wybranie zestawu znaków G2 tylko dla następnego znaku). T} ESC O SS3 T{ Pojedyncze przesunięcie 3. (Wybranie zestawu znaków G3 tylko dla następnego znaku). T} ESC P DCS T{ Łańcuch kontrolny urządzenia (zakończony ESC \[rs]) T} ESC X SOS Początek łańcucha. ESC \[ha] PM Komunikat prywatności (zakończony ESC \[rs]) ESC \[rs] ST Zakończenie łańcucha ESC * ... Wyznaczenie zestawu znaków G2 ESC + ... Wyznaczenie zestawu znaków G3 .TE .P Program \fBxterm\fP(1) (w trybie VT100) rozpoznaje ESC c, ESC # 8, ESC >, ESC =, ESC D, ESC E, ESC H, ESC M, ESC N, ESC O, ESC P ... ESC \[rs], ESC Z (daje odpowiedź ESC [ ? 1 ; 2 c, "Jestem VT100 z rozszerzoną opcją grafiki") i ESC \[ha] ... ESC \[rs] o takich samych znaczeniach, jak opisano powyżej. Przyjmuje ESC (, ESC ), ESC *, ESC + , po których następuje 0, A, B, odpowiednio dla specjalnego zestawu znaków DEC i zbioru rysowania linii, UK oraz US\-ASCII. .P Użytkownik może skonfigurować \fBxterm\fP(1) tak, żeby odpowiadał używając sekwencji kontrolnych specyficznych dla VT220. Może identyfikować siebie jako VT52, VT100 i większe \(em w zależności od tego, jak jest skonfigurowany i zainicjowany. .P Zezwala na ustawienie pewnych zasobów za pomocą ESC ] (OSC). Oprócz znaku końca łańcucha znaków (ST) z ECMA\-48, \fBxterm\fP(1) akceptuje także BEL do zakończenia łańcucha znaków OSC. \fBxterm\fP(1) rozpoznaje kilka następujących sekwencji sterujących: .TS l l. ESC ] 0 ; \fItxt\fP ST T{ Ustawienie nazwy ikony i tytułu okna na \fItxt\fP. T} ESC ] 1 ; \fItxt\fP ST Ustawienie nazwy ikony na \fItxt\fP. ESC ] 2 ; \fItxt\fP ST Ustawienie tytułu okna na \fItxt\fP. ESC ] 4 ; \fInum\fP; \fItxt\fP ST Ustawienie koloru ANSI \fInum\fP na \fItxt\fP. ESC ] 10 ; \fItxt\fP ST Ustawienie dynamicznego koloru tekstu na \fItxt\fP. ESC ] 4 6 ; \fInazwa\fPST T{ Zmiana pliku logu na \fInazwa\fP (normalnie wyłączone przez opcję kompilacji). T} ESC ] 5 0 ; \fIfn\fP ST Ustawienie czcionki na \fIfn\fP. .TE .P Rozpoznaje następujące, z nieznacznie zmienionym znaczeniem (zapisuje więcej stanów, zachowanie jest bliższe do VT100/VT220): .TS l l l. ESC 7 DECSC Zachowanie kursora ESC 8 DECRC Odtworzenie kursora .TE .P Podobnie, rozpoznaje również .TS l l lx. ESC F T{ Kursor do dolnego lewego narożnika ekranu (o ile włączone przez zasób \fBhpLowerleftBugCompat\fP programu \fBxterm\fP(1)). T} ESC l Blokowanie pamięci (dla terminali HP). Blokuje pamięć ponad kursorem. ESC m Odblokowanie pamięci (dla terminali HP). ESC n LS2 Wywołanie zestawu znaków G2. ESC o LS3 Wywołanie zestawu znaków G3. ESC | LS3R Wywołanie zestawu znaków G3 jako GR. W xtermie jest to bez widocznego efektu. ESC } LS2R Wywołanie zestawu znaków G2 jako GR. W xtermie jest to bez widocznego efektu. ESC \[ti] LS1R Wywołanie zestawu znaków G1 jako GR. .TE .P .\" Rozpoznaje także sekwencje ESC % i dostarcza bardziej kompletnej implementacji UTF\-8 niż konsola linuksowa. .P \fBSekwencje CSI\fP .P Stare wersje programu \fBxterm\fP(1), na przykład wersja z X11R5, interpretują migający SGR jako pogrubiony SGR. Późniejsze wersje, w których zaimplementowano obsługę kolorów ANSI, na przykład XFree86 3.1.2A z 1995r., pozwalały na wyświetlanie atrybutu migania jako koloru. Nowoczesne wersje \fBxterm\fP(1) implementują migający SGR jako migający tekst, ale wciąż pozwalają na alternatywne wyświetlanie tego atrybutu jako kolor. Oryginalne wersje z X11R6 nie rozpoznawały SGR\-a ustawiającego kolor aż do wydania X11R6.8, które zawierało xterm pochodzący z XFree86. Wszystkie sekwencje ECMA\-48 CSI rozpoznawane przez Linuksa są także rozpoznawane przez \fIxterm\fP, jednakże \fBxterm\fP(1) implementuje kilka sekwencji sterujących ECMA\-48 i DEC, których Linux nie rozpoznaje. .P Program \fBxterm\fP(1) rozpoznaje wszystkie opisane powyżej sekwencje trybu prywatnego DEC, lecz nie rozpoznaje żadnej z prywatnych sekwencji Linuksa. Omówienie sekwencji prywatnych programu \fBxterm\fP(1) znajduje się w dokumencie \fIXterm Control Sequences\fP, napisanym przez Edwarda Moya i Stephena Gildea'a i Thomasa E.\& Dickeya dostępnym w dystrybucji X. Dokument ten, choć zwięzły, jest o wiele dłuższy niż ta strona podręcznika. Po wprowadzenie w porządku chronologicznym, patrz .P .RS .UR http://invisible\-island.net\:/xterm\:/xterm.log.html .UE .RE .P szczegóły zmian w xtermie .P Program \fIvttest\fP .P .RS .UR http://invisible\-island.net\:/vttest/ .UE .RE .P obrazuje wiele z powyższych sekwencji sterujących. Archiwum źródłowe programu \fBxterm\fP(1) także zawiera przykładowe skrypty, pokazujące również inne właściwości. .SH UWAGI ESC 8 (DECRC) nie potrafi odtworzyć zestawu znaków zmienionego przez ESC %. .SH USTERKI W Linuksie 2.0.23 CSI jest zepsute, a NUL nie jest ignorowany w sekwencjach specjalnych. .P Niektóre starsze wersje jądra (po Linuksie 2.0) interpretują 8\-bitowe sekwencje sterujące. Te \[Bq]kontrolki C1\[rq] używają kodów pomiędzy 128 i 159, zastępując nimi ESC [, ESC ] i podobne początki sekwencji sterujących. W nowoczesnych jądrach zostały tylko pozostałości po tej funkcjonalności (albo je przeoczono, albo popsuto, implementując zmiany związane z obsługą UTF\-8), jednakże ich implementacja jest niekompletna i nie należy na niej polegać. .P Sekwencje \[Bq]prywatnego trybu\[rq] Linuksa nie przestrzegają reguł ECMA\-48 dotyczących sekwencji sterujących trybu prywatnego. W szczególności sekwencje kończące się znakiem ] nie używają standardowego znaku kończącego sekwencję. Większym problemem jest sekwencja OSC (ustawienie palety), ponieważ \fBxterm\fP(1) może interpretować ją jako sekwencję sterującą wymagającą znaku zakończenia łańcucha znaków (ST). W przeciwieństwie do sekwencji generowanych przez \fBsetterm\fP(1), które zostaną zignorowane (ponieważ są niepoprawne), sekwencja ustawienia palety spowoduje, że \fBxterm\fP(1) będzie się zachowywał tak, jakby się zawiesił (naciśnięcie klawisza return go odblokuje). Aby aplikacje, w których na sztywno zaimplementowano obsługę linuksowych sekwencji sterujących, działały poprawnie pod \fBxterm\fP\-em, należy ustawić zasób \fBbrokenLinuxOSC\fP programu \fBxterm\fP na \[Bq]true\[rq]. .P Wcześniejsza wersja tego dokumentu sugerowała, że Linux rozpoznaje sekwencje kontrolne ECMA\-48 dla niewidocznego tekstu. Są one ignorowane. .SH "ZOBACZ TAKŻE" \fBioctl_console\fP(2), \fBcharsets\fP(7) .PP .SH TŁUMACZENIE Tłumaczenie niniejszej strony podręcznika: Przemek Borys , Robert Luberda i Michał Kułach . .PP Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje o warunkach licencji można uzyskać zapoznając się z .UR https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.html GNU General Public License w wersji 3 .UE lub nowszej. Nie przyjmuje się ŻADNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI. .PP Błędy w tłumaczeniu strony podręcznika prosimy zgłaszać na adres listy dyskusyjnej .MT manpages-pl-list@lists.sourceforge.net .ME .