.\" {PTM/PB/0.1/18-05-1999/"śledź wywołania systemowe i sygnały"}
.\" Translation 1999 Przemek Borys <pborys@dione.ids.pl>
.\" Copyright (c) 1991, 1992 Paul Kranenburg <pk@cs.few.eur.nl>
.\" Copyright (c) 1993 Branko Lankester <branko@hacktic.nl>
.\" Copyright (c) 1993, 1994, 1995, 1996 Rick Sladkey <jrs@world.std.com>
.\" All rights reserved.
.\"
.\" Redistribution and use in source and binary forms, with or without
.\" modification, are permitted provided that the following conditions
.\" are met:
.\" 1. Redistributions of source code must retain the above copyright
.\"    notice, this list of conditions and the following disclaimer.
.\" 2. Redistributions in binary form must reproduce the above copyright
.\"    notice, this list of conditions and the following disclaimer in the
.\"    documentation and/or other materials provided with the distribution.
.\" 3. The name of the author may not be used to endorse or promote products
.\"    derived from this software without specific prior written permission.
.\"
.\" THIS SOFTWARE IS PROVIDED BY THE AUTHOR ``AS IS'' AND ANY EXPRESS OR
.\" IMPLIED WARRANTIES, INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE IMPLIED WARRANTIES
.\" OF MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE ARE DISCLAIMED.
.\" IN NO EVENT SHALL THE AUTHOR BE LIABLE FOR ANY DIRECT, INDIRECT,
.\" INCIDENTAL, SPECIAL, EXEMPLARY, OR CONSEQUENTIAL DAMAGES (INCLUDING, BUT
.\" NOT LIMITED TO, PROCUREMENT OF SUBSTITUTE GOODS OR SERVICES; LOSS OF USE,
.\" DATA, OR PROFITS; OR BUSINESS INTERRUPTION) HOWEVER CAUSED AND ON ANY
.\" THEORY OF LIABILITY, WHETHER IN CONTRACT, STRICT LIABILITY, OR TORT
.\" (INCLUDING NEGLIGENCE OR OTHERWISE) ARISING IN ANY WAY OUT OF THE USE OF
.\" THIS SOFTWARE, EVEN IF ADVISED OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE.
.\"
.\"	$Id: strace.1,v 1.9 2001/06/12 11:09:04 robert Exp $
.\"
.de CW
.sp
.nf
.ft CW
..
.de CE
.ft
.fi
.sp
..
.TH STRACE 1 "96/02/13"
.SH NAZWA
strace \- śledź wywołania systemowe i sygnały
.SH SKŁADNIA
.B strace
[
.B \-dffhiqrtttTvxx
]
[
.BI \-a kolumna
]
[
.BI \-e wyraż
]
\&...
[
.BI \-o plik
]
[
.BI \-p pid
]
\&...
[
.BI \-s rozmiarnapisu
]
[
.BI \-u użytkownik
]
[
.I komenda
[
.I arg
\&...
]
]
.sp
.B strace
.B \-c
[
.BI \-e wyraż
]
\&...
[
.BI \-O wydatki
]
[
.BI \-S sortuj
]
[
.I komenda
[
.I arg
\&...
]
]
.SH OPIS
\fI Uwaga! To tłumaczenie może być nieaktualne!\fP
.PP
.IX "strace komenda" "" "\fLstrace\fR komenda"
.LP
W najprostszym przypadku, 
.B strace
wykonuje zadaną komendę 
.RI "`" komenda "'"
aż się ona nie skończy.
Strace przechwytuje i nagrywa wywołania systemowe, dokonane przez proces,
oraz sygnały, które do niego dotarły. Nazwa każdego wywołania, oraz jego
argumenty, są wypisywane na wyjście standardowe błędu, lub do pliku podanego
w opcji
.BR \-o . 
.LP
.B strace
jest użytecznym narzędziem diagnostyki, debuggowania. Administratorzy
systemów, diagnostycy i napotykacze problemów zauważą, że jest nieocenione
dla rozwiązywania problemów z programami, których źródeł nie ma wprost
dostępnych. Strace bowiem nie potrzebuje rekompilacji aby go użyć.
Studenci, hackerzy i ogólnie zainteresowani zauważą, że z śledzenia wywołań
systemowych można się wiele nauczyć o systemie. Programiści zauważą, że
skoro wywołania systemowe i sygnały są zdarzeniami zachodzącymi na
interfejsie użytkownik/jądro, to ich bliska obserwacja może być bardzo
użyteczna do izolowania błędów, sprawdzania czystości i próbowania
wyłapywania ulotnych warunków.
.LP
Każda śledzona linia zawiera nazwę wywołania systemowego, za którą następują
jego argumenty, otoczone nawiasami, oraz jego wartość zwracana.
Przykładowe śledzenie komendy ``cat /dev/null'' daje:
.CW
open("/dev/null", O_RDONLY) = 3
.CE
Do błędów (zwykle wartości zwracane \-1) dopisywany jest symbol errno i
napis błędu.
.CW
open("/foo/bar", O_RDONLY) = \-1 ENOENT (No such file or directory)
.CE
Sygnały są drukowane jako symbol, oraz napis sygnału. Fragment śledzenia i
przerwania komendy ``sleep 666'' to:
.CW
sigsuspend([] <unfinished ...>
--- SIGINT (Interrupt) ---
+++ killed by SIGINT +++
.CE
Argumenty są namiętnie drukowane w formie symbolicznej.
Przykład ten pokazuje dokonanie przekierowania ``>>xyzzy'':
.CW
open("xyzzy", O_WRONLY|O_APPEND|O_CREAT, 0666) = 3
.CE
Tutaj, wymienione trzy argumenty z open są zdekodowane poprzez rozbicie
argumentu flagi na jego bitowe składniki i wydrukowanie ich tradycyjnych
nazw, oraz wartości ósemkowej praw. Choć tradycyjne, lub natywne używanie
różni się od ANSI lub POSIX, to te ostatnie formy są jednak preferowane.
W niektórych wypadkach, wyjście strace może być bardziej czytelne niż
źródła.
.LP
Wskaźniki struktury są dereferencjonowane, a członkowie są odpowiednio
wyświetlani. We wszystkich wypadkach argumenty są formatowane w stylu C.
Na przykład, istota komendy ``ls \-l /dev/null'' jest przechwytywana jako:
.CW
lstat("/dev/null", {st_mode=S_IFCHR|0666, st_rdev=makedev(1, 3), ...}) = 0
.CE
Zauważ, jak zdereferencjonowano argument `struct stat' i jak wyświetlono
każdego członka. Praktycznie, zauważ jak ostrożnie został zdekodowany
członek st_mode na jego maskę bitową. Zauważ też, że w tym przykładzie,
pierwszym argumentem lstat jest wejście wywołania systemowego, a drugim jego
wyjście. Ponieważ argumenty wyjściowe nie są modyfikowane jeśli wywołanie
zawiedzie, argumenty nie zawsze mogą zostać zdereferencjonowane. Na przykład
próba ``ls \-l'' na nieistniejącym pliku da następującą linię:
.CW
lstat("/foo/bar", 0xb004) = \-1 ENOENT (No such file or directory)
.CE
.LP
Wskaźniki znakowe są dereferencjonowane i wyświetlane jako napisy C.
Niedrukowalne znaki są reprezentowane w kodach eskejpowych.
Drukowanych jest tylko pierwszych
.I rozmiarnapisu
(domyślnie 32) bajtów napisu;
dłuższe napisy mają za zamykającym cytatem dołączone wielokropki.
Oto przykład ``ls \-l'', gdzie funkcja biblioteki getpwuid odczytuje plik z
hasłem:
.CW
read(3, "root::0:0:System Administrator:/"..., 1024) = 422
.CE
\fRPodczas gdy struktury są notowane przy użyciu nawiasów klamrowych, zwykłe
wskaźniki i tablice są drukowane przy użyciu nawiasów kwadratowych, z
przecinkami oddzielającymi elementy. Oto przykład wywołania komendy ``id''
na systemie z dodatkowymi id grup:
.CW
getgroups(32, [100, 0]) = 2
.CE
\fRZ drugiej strony, zbiory bitowe też są pokazywane w nawiasach kwadratowych,
lecz elementy są oddzielane tylko przez spację. Oto powłoka, przygotowująca
się do wywołania komendy zewnętrznej:
.CW
sigprocmask(SIG_BLOCK, [CHLD TTOU], []) = 0
.CE
\fRDrugi argument jest zbiorem bitowym dwóch sygnałów, SIGCHLD i SIGTTOU.
W niektórych wypadkach, zbiory bitowe są tak pełne, że bardziej sensowne
jest drukowanie nieustawionych elementów. W takiej sytuacji zbiór jest
poprzedzony tyldą, jak w następującym przykładzie:
.CW
sigprocmask(SIG_UNBLOCK, ~[], NULL) = 0
.CE
\fRDrugi argument wskazuje, że ustawiono cały zestaw sygnałów.
.SH OPCJE
.TP 12
.TP
.B \-c
Zliczaj czas, wywołania i błędy dla każdego wywołania systemowego i zgłoś na
końcu raport.
.TP
.B \-d
Przekaż na
.I stderr 
wyjście debuggowe strace.
.TP
.B \-f
Śledź procesy potomne, tworzone prze obecnie śledzone procesy, jako rezultat
wywołania systemowego fork(2). Nowe procesy są dołączane tak szybko, jak
szybko zostaje uzyskany ich pid (poprzez wartość zwracaną fork(2) w procesie
rodzicielskim). Oznacza to, że takie dzieci mogą na chwilę być
niekontrolowane (szczególnie w wypadku vfork(2)), aż rodzic nie zostanie
znów wyshedulowany do dokończenia wywołania (v)fork(2).
Jeśli rodzic zdecyduje zaczekać (wait(2)) na dziecko, które obecnie jest
śledzone, zostaje on zawieszony aż potomek się nie zakończy.
.TP
.B \-ff
opcja
.B \-o
.I nazwapliku
będzie działać, śledzenie każdego procesu jest zapisywane do
.IR nazwapliku.pid ,
gdzie pid jest numerycznym identyfikatorem procesu.
.TP
.B \-F
Na SunOS 4.x opcja ta powoduje próbę podążania za vforkami poprzez triki
dynamicznego linkowania. W przeciwnym wypadku, vforki nie będą śledzone,
nawet z podaną opcją
.BR \-f .
.TP
.B \-h
Wydrukuj podsumowanie pomocy.
.TP
.B \-i
Drukuj podczas wywołania systemowego wskaźnik instrukcji.
.TP
.B \-q
Zahamuj komunikaty o przyłączaniu, odłączaniu, etc. Dzieje się to
automatycznie gdy wyjście jest przekierowywane do pliku, a komenda jest
wykonywana bezpośrednio, zamiast przyłączania.
.TP
.B \-r
Drukuj względny timestamp podczas każdego wywołania systemowego. Nagruwa to
różnicę czasu między początkami kolejnych wywołań systemowych.
.TP
.B \-t
Poprzedź każdą linię trace czasem dnia.
.TP
.B \-tt
Jeśli podane dwukrotnie, wydrukowany czas włącza mikrosekundy.
.TP
.B \-ttt
Jeśli podane trzykrotnie, wydrukowany czas włącza mikrosekundy, a prowadząca
porcja będzie zawierać liczbę sekund od epoki.
.TP
.B \-T
Pokaż czas spędzony na wywołaniach systemowych. Nagrywa to różnice czasowe
między początkiem i końcem każdego wywołania systemowego.
.TP
.B \-v
Drukuj nieskrócone wersje wywołań environment, stat, termios, itp. 
Struktury te są wspólne w wywołaniach, więc domyślne zachowanie wyświetla
rozsądny podzbiór członków. Gdy uzyjesz tej opcji, wyświetlone zostanie
wszystko.
.TP
.B \-V
Wydrukuj numer wersji strace.
.TP
.B \-x
Drukuj wszystkie niedrukowalne napisy w formacie szesnastkowym.
.TP
.B \-xx
Drukuj wszystkie napisy w formacie szesnastkowym.
.TP
.BI "\-a " kolumna
Justuj zwracane wartości w konkretnej kolumnie (domyślnie 40).
.TP
.BI "\-e " wyraż
Wyrażenie kwalifikujące, określające które zdarzenia śledzić, lub jak je
śledzić. Formatem wyrażenia jest:
.br
[kwalifikator=][!]wartość1[,wartość2]...
.br
gdzie kwalifikator jest jednym z trace, abbrev, verbose, raw, signal, read,
lub write, a wartość jest zależnaym od kwalifikatora symbolem, lub liczbą.
Domyślnym kwalifikatorem jest trace (śledź). Użycie wykrzyknika neguje zbiór
wartości. Na przykład \-eopen oznacza \-e trace=open, co z kolei oznacza, by
śledzić tylko wywołania systemowe open. Odwrotnie, \-etrace=!open oznacza,
by śledzić wszystkie wywołania poza wywołaniami open. Dodatkowo, istnieją
specjalne wartości all (wszystko) i none (nic).
.LP
Zauważ, że niektóre powłoki używają wykrzyknika dla rozszerzenia histori;
nawet wewnątrz cytowanych argumentów. Jeśli tak będzie, musisz wyeskejpować
wykrzyknik odwrotnym ukośnikiem.
.TP
.BI "\-e trace=" zbiór
Śledź tylko podany zbiór wywołań systemowych. Opcja
.B \-c
jest użyteczna dla określania, które wywołania systemowe mogą być użyteczne
do śledzenia. Na przykład trace=open,close,read,write oznacza, by śledzić
tylko te cztery wywołania systemowe. Uważaj z wyciąganiem wniosków o ramce
użytkownik/jądro jeśli monitorujesz tylko podzbiór używanych wywołań
systemowych. Domyślnie, trace=all.
.TP
.B "\-e trace=file"
Śledź wszystkie wywołania systemowe, które biorą nazwę pliku jako argument.
Możesz myśleć o tym jak o skrócie dla
.BR "\-e trace=open,stat,chmod,unlink," ...
co może być użyteczne dla sprawdzenia, które pliki są ważne dla procesu.
Co więcej, użycie skrótu zapewni, że przypadkiem nie zapomnisz dołączyć
wywołania w rodzaju
.BR lstat .
.TP
.B "\-e trace=process"
Śledź wszystkie wywołania systemowe, które zajmują się zarządzaniem
procesami. Jest to przydatne do obserwowania kroków fork, wait i exec
procesu.
.TP
.B "\-e trace=network"
Śledź wszystkie wywołania związane z siecią.
.TP
.B "\-e trace=signal"
Śledź wszystkie wywołania związane z sygnałami.
.TP
.B "\-e trace=ipc"
Śledź wszystkie wywołania związane z IPC.
.TP
.BI "\-e abbrev=" zbiór
Skróć wyjście przez niedrukowanie każdego członka dużych struktur.
Domyślnie abbrev=all. Opcja
.B \-v
ma efekt abbrev=none.
.TP
.BI "\-e verbose=" zbiór
Dereferencjuj struktury podanego zestawu wywołań systemowych. Domyślnie jest
verbose=all.
.TP
.BI "\-e raw=" zbiór
Drukuj czyste, niezdekodowane argumenty podanych wywołań systemowych. Opcja
te powoduje, że wszystkie argumenty są drukowane szesnastkowo. Jest to
najbardziej użyteczne, jeśli nie ufasz dekodowaniu, lub jeśli potrzebujesz
znać właściwe wartości numeryczne argumentów.
.TP
.BI "\-e signal=" zbiór
Śledź tylko podany zbiór sygnałów. Domyślnie jest signal=all. Na przykład
signal=!SIGIO (lub signal=!io) powoduje, że sygnały SIGIO nie będą śledzone.
.TP
.BI "\-e read=" zbiór
Dokonuj zrzutów szesnastkowych i ascii wszystkich danych odczytywanych z
deskryptorów podanych w zbiorze. Na przykład, by zobaczyć co dzieje się na
wejściu deskryptorów 3, 5, użyj:
.BR "\-e read=3,5" .
Zauważ, że jest to niezależne od normalnego śledzenia wywołania read, które
jest kontrolowane opcją
.BR "\-e trace=read" .
.TP
.BI "\-e write=" zbiór
Dokonuj zrzutów szesnastkowych i ascii wszystkich danych zapisywanych do
deskryptorów podanych w zbiorze. Na przykład, by zobaczyć co dzieje się na
wyjściu deskryptorów 3, 5, użyj:
.BR "\-e write=3,5" .
Zauważ, że jest to niezależne od normalnego śledzenia wywołania write, które
jest kontrolowane opcją
.BR "\-e trace=write" .
.TP
.BI "\-o " nazwapliku
Zapisuj wyjście śledzenia do pliku
.IR nazwapliku ,
a nie na standardowy błąd.
Użyj
.I nazwapliku.pid
jeśli użyto opcji
.BR \-ff .
Jesli argument zaczyna się od `|' lub od `!', reszta argumentu traktowana
jest jak komenda i całe wyjście jest do niej przesyłane. Jest to przydatne
dla przekierowywania wyjścia debuggowego, nie dotykając przekierowań
normalnego wyjścia programu.
.TP
.BI "\-O " wydatki
Ustaw wydatki na śledzenie wywołań systemowych na wydatki mikrosekund.
Jest to użyteczne dla przeciążenia domyślnej heurystyki dla zgadywania ile
czasu jest spędzanego na czystym mierzeniu podczas timingowaniu wywołań
systemowych przy użyciu opcji
.BR \-c .
Dokładność heurystyki może być ocenione przez timingowanie danego programu
bez śledzenia i porównanie zebranego czasu wywołań systemowych do
całkowitego, wydanego przy użyciu
.B \-c .
.TP
.BI "\-p " pid
Podwieś się do procesu o podanym identyfikatorze
.SM ID
.I pid
i rozpocznij śledzenie.
Śledzenie może być zakończone w dowolnym momencie przez przerwanie z
klawiatury (\c
.SM CTRL\s0-C).
.B strace
odpowie przez odwieszenie się od śledzonego procesu(ów), pozostawiając go
(je) w spokoju.
Do podwieszenia się do kolejnych 32 procesów, można używać wielu opcji
.BR \-p ,
jako uzupełnienie komendy
.I komenda
(która jest opcjonalna, jeśli podano przynajmniej jedną opcję
.BR \-p ).
.TP
.BI "\-s " wielkośćnapisu
Podaj maksymalną długość drukowanego napisu (domyślnie 32). Zauważ, że
nazwy plików nie są uważane za napisy i zawsze są drukowane w całości.
.TP
.BI "\-S " sortuj
Sotruj wyjściowy histogram opcji
.B \-c
według podanego kryterium. Legalnymi wartościami są
time, calls, name, i nothing (domyślne to time).
.TP
.BI "\-u " użytkownik
Uruchom komendę z userid i groupid, oraz dodatkowymi grupami
.IR użytkownika .
Opcja ta jest użyteczna tylko podczas pracy z roota i umożliwia właściwe
wywołanie binariów z ustawionymi sgid/suid.
Bez tej opcji, programy suid/sgid są wywoływane bez efektywnych przywilejów.
.SH "INSTALACJA SETUID"
Jeśli
.B strace
jest zainstalowane z suid root, to użytkownik wywołujący będzie mógł się
podłączyć i śledzić procesy dowolnego innego użytkownika.
Dodatkowo, programy suid i sgid będą wywoływane i śledzonez właściwymi
efektywnymi przywilejami. Ponieważ robić to powinni tylko zaufani
użytkownicy z przywilejami roota, takie instalowanie
.B strace
ma sens tylko, jeśli użytkownicy uprawnieni do jego wywoływania mają
odpowiednie przywileje. Na przykład sensowne jest instalowanie specjalnej
wersji
.B strace
z prawami `rwsr-xr--', dla użytkownika root i grupy trace, gdzie członkowie
grupy trace są zaufanymi osobami. Jeśli używasz tej właściwości, pamiętej by
zainstalować niesuidowaną wersję strace dla zwykłych luserów.
.SH "ZOBACZ TAKŻE"
.BR ptrace(2) ,
.BR proc(4) ,
.BR time(1) ,
.BR trace(1) ,
.BR truss(1)
.SH UWAGI
Szkoda, że w systemach z bibliotekami dzielonym jest produkowanych tyle
śmieci podczas śledzenia.
.LP
Jest dobrze myśleć o wejściach i wyjściach wywołań systemowych jak o
przepływie danych między przestrzenią użytkownika i jądra. Ponieważ
przestrzeń użytkownika i przestrzeń jądra są oddzielone granicą ochrony
adresów, można czasem wyciągać wnioski dedukcyjne o zachowaniu procesu na
podstawie wartości wejścia i wyjścia.
.LP
W niektórych wypadkach wywołanie systemowe może różnić się od
udokumentowanego zachowania, lub mieć inną nazwę. Na przykład na systemach
zgodnych z System V, rzeczywiste wywołanie time(2) nie pobiera argumentu, a
funkcja stat nazywana jest xstat i bierze dodatkowy argument. 
Różnice te są normalne, lecz uczulone charakterystyki interfejsu wywołań
systemowych są obsługiwane przez wrappery biblioteki C.
.LP
Na niektórych platformach proces, który ma załączone śledzenie wywołań
systemowych z opcją
.B \-p
otrzyma
.BR \s-1SIGSTOP\s0 .
Sygnał ten może przerwać wywołanie systemowe, które nie jest restartowalne.
Może to mieć nieprzewidziane efekty na procesie, jeśli proces nie podejmuje
działań do restartowania wywołania systemowego.
.SH BŁĘDY
Programy, które używają bitu
.I setuid
nie będą miały efektywnych uprawnień użytkownika podczas śledzenia.
.LP
Śledzony proces ignoruje
.SM SIGSTOP
(poza platformami SVR4).
.LP
Śledzony proces, próbujący zablokować SIGTRAP otrzyma SIGSTOP w próbie
kontynuacji śledzenia.
.LP
Śledzony program działa powoli.
.LP
Śledzone procesy, które schodzą z komendy
.I komenda
mogą zostać pozostawione po sygnale przerwania (\c
.SM CTRL\s0-C).
.LP
Pod Linuksem, śledzenie procesu init jest zabronione.
.LP
Opcja
.B \-i
jest słabo wspierana.
.SH HISTORIA
.B strace
Oryginalny strace został napisany przez Paula Kranenburga
dla SunOS, który został zinspirowany narzędziem trace.
Wersja SunOS strace została przeniesiona na Linuksa i rozszerzona przez
Branko Lankestera, który również napisał wsparcie jądra Linuksa.
Mimo, że Paul w 1992 wypuścił wersję 2.5 strace, prace Branko opierały się
na strace 1.5 z 1991. W 1993 Rick Sladkey połączył zmiany strace 2.5 z SunOS
ze zmianami wersji linuksowej, dodał wiele właściwości z truss'a z SVR4 i
wydał wersję strace, która działała na obydwu platformach. W 1994 Rick
przeportował strace na SVR4 i Solaris, oraz napisał wsparcie automatycznej
konfiguracji. W 1995 przeportował strace na Irixa i zmęczył się pisaniem 
o sobie w trzeciej osobie.
.SH PROBLEMY
Problemy związane ze
.B strace
powinny być zgłaszane do obecnego opiekuna
.BR strace ,
którym jest Rick Sladkey <jrs@world.std.com>.
.SH "INFORMACJE O TŁUMACZENIU"
Powyższe tłumaczenie pochodzi z nieistniejącego już Projektu Tłumaczenia Manuali i 
\fImoże nie być aktualne\fR. W razie zauważenia różnic między powyższym opisem
a rzeczywistym zachowaniem opisywanego programu lub funkcji, prosimy o zapoznanie 
się z oryginalną (angielską) wersją strony podręcznika za pomocą polecenia:
.IP
man \-\-locale=C 1 strace
.PP
Prosimy o pomoc w aktualizacji stron man \- więcej informacji można znaleźć pod
adresem http://sourceforge.net/projects/manpages\-pl/.
