.rn '' }` .\" $RCSfile: perlop.1,v $$Revision: 1.7 $$Date: 2000/10/22 16:15:28 $ .\" .\" $Log: perlop.1,v $ .\" Revision 1.7 2000/10/22 16:15:28 wojtek2 .\" wiodące (spacje, zera etc.)->początkowe .\" kontrolne (znaki, sekwencje)->sterujące .\" także "klawisze kontrolne" (Ctrl+klaw.)->klawisze sterujące .\" .\" Revision 1.6 1999/08/06 10:51:05 wojtek2 .\" Pokuta: napis->łańcuch .\" rekursja->rekurencja .\" inne drobne .\" .\" Revision 1.5 1999/08/03 11:07:22 wojtek2 .\" bistable->dwustanowy .\" przeważniei " xx rather than yy" -> "xx zamiast yy" .\" .\" Revision 1.4 1999/08/02 12:08:52 pborys .\" string->napis .\" shell->powłoka .\" kernel->jądro .\" .\" Revision 1.3 1999/07/31 19:18:55 pborys .\" zmiana slashy na ukośniki .\" .\" Revision 1.2 1999/07/31 15:27:30 pborys .\" korekszkenz .\" .\" Revision 1.1 1999/07/31 12:04:58 pborys .\" slownik -- słownik, narazie niech będzie w PTM, ew. później zrobi się .\" osobne repozytorium. Poddaję pod ew. dyskusję jego format itp. (póki jest .\" mały :) .\" perlop.1 -- wersja beta, narazie skończyłem tłumaczyć, ale jeszcze nie .\" przeglądałem, a od błędów pewnie się tam roi :( .\" .\" .de Sh .br .if t .Sp .ne 5 .PP \fB\\$1\fR .PP .. .de Sp .if t .sp .5v .if n .sp .. .de Ip .br .ie \\n(.$>=3 .ne \\$3 .el .ne 3 .IP "\\$1" \\$2 .. .de Vb .ft CW .nf .ne \\$1 .. .de Ve .ft R .fi .. .\" .\" .\" Set up \*(-- to give an unbreakable dash; .\" string Tr holds user defined translation string. .\" Bell System Logo is used as a dummy character. .\" .tr \(*W-|\(bv\*(Tr .ie n \{\ .ds -- \(*W- .ds PI pi .if (\n(.H=4u)&(1m=24u) .ds -- \(*W\h'-12u'\(*W\h'-12u'-\" diablo 10 pitch .if (\n(.H=4u)&(1m=20u) .ds -- \(*W\h'-12u'\(*W\h'-8u'-\" diablo 12 pitch .ds L" "" .ds R" "" .\" \*(M", \*(S", \*(N" and \*(T" are the equivalent of .\" \*(L" and \*(R", except that they are used on ".xx" lines, .\" such as .IP and .SH, which do another additional levels of .\" double-quote interpretation .ds M" """ .ds S" """ .ds N" """"" .ds T" """"" .ds L' ' .ds R' ' .ds M' ' .ds S' ' .ds N' ' .ds T' ' 'br\} .el\{\ .ds -- \(em\| .tr \*(Tr .ds L" `` .ds R" '' .ds M" `` .ds S" '' .ds N" `` .ds T" '' .ds L' ` .ds R' ' .ds M' ` .ds S' ' .ds N' ` .ds T' ' .ds PI \(*p 'br\} .\" If the F register is turned on, we'll generate .\" index entries out stderr for the following things: .\" TH Title .\" SH Header .\" Sh Subsection .\" Ip Item .\" X<> Xref (embedded .\" Of course, you have to process the output yourself .\" in some meaninful fashion. .if \nF \{ .de IX .tm Index:\\$1\t\\n%\t"\\$2" .. .nr % 0 .rr F .\} .TH PERLOP 1 "perl 5.004, patch 01" "7/Jun/97" "Podręcznik programisty perla" .IX Title "PERLOP 1" .UC .IX Name "perlop - Perl operators and precedence" .if n .hy 0 .if n .na .ds C+ C\v'-.1v'\h'-1p'\s-2+\h'-1p'+\s0\v'.1v'\h'-1p' .de CQ \" put $1 in typewriter font .ft CW 'if n "\c 'if t \\&\\$1\c 'if n \\&\\$1\c 'if n \&" \\&\\$2 \\$3 \\$4 \\$5 \\$6 \\$7 '.ft R .. .\" @(#)ms.acc 1.5 88/02/08 SMI; from UCB 4.2 . \" AM - accent mark definitions .bd B 3 . \" fudge factors for nroff and troff .if n \{\ . ds #H 0 . ds #V .8m . ds #F .3m . ds #[ \f1 . ds #] \fP .\} .if t \{\ . ds #H ((1u-(\\\\n(.fu%2u))*.13m) . ds #V .6m . ds #F 0 . ds #[ \& . ds #] \& .\} . \" simple accents for nroff and troff .if n \{\ . ds ' \& . ds ` \& . ds ^ \& . ds , \& . ds ~ ~ . ds ? ? . ds ! ! . ds / . ds q .\} .if t \{\ . ds ' \\k:\h'-(\\n(.wu*8/10-\*(#H)'\'\h"|\\n:u" . ds ` \\k:\h'-(\\n(.wu*8/10-\*(#H)'\`\h'|\\n:u' . ds ^ \\k:\h'-(\\n(.wu*10/11-\*(#H)'^\h'|\\n:u' . ds , \\k:\h'-(\\n(.wu*8/10)',\h'|\\n:u' . ds ~ \\k:\h'-(\\n(.wu-\*(#H-.1m)'~\h'|\\n:u' . ds ? \s-2c\h'-\w'c'u*7/10'\u\h'\*(#H'\zi\d\s+2\h'\w'c'u*8/10' . ds ! \s-2\(or\s+2\h'-\w'\(or'u'\v'-.8m'.\v'.8m' . ds / \\k:\h'-(\\n(.wu*8/10-\*(#H)'\z\(sl\h'|\\n:u' . ds q o\h'-\w'o'u*8/10'\s-4\v'.4m'\z\(*i\v'-.4m'\s+4\h'\w'o'u*8/10' .\} . \" troff and (daisy-wheel) nroff accents .ds : \\k:\h'-(\\n(.wu*8/10-\*(#H+.1m+\*(#F)'\v'-\*(#V'\z.\h'.2m+\*(#F'.\h'|\\n:u'\v'\*(#V' .ds 8 \h'\*(#H'\(*b\h'-\*(#H' .ds v \\k:\h'-(\\n(.wu*9/10-\*(#H)'\v'-\*(#V'\*(#[\s-4v\s0\v'\*(#V'\h'|\\n:u'\*(#] .ds _ \\k:\h'-(\\n(.wu*9/10-\*(#H+(\*(#F*2/3))'\v'-.4m'\z\(hy\v'.4m'\h'|\\n:u' .ds . \\k:\h'-(\\n(.wu*8/10)'\v'\*(#V*4/10'\z.\v'-\*(#V*4/10'\h'|\\n:u' .ds 3 \*(#[\v'.2m'\s-2\&3\s0\v'-.2m'\*(#] .ds o \\k:\h'-(\\n(.wu+\w'\(de'u-\*(#H)/2u'\v'-.3n'\*(#[\z\(de\v'.3n'\h'|\\n:u'\*(#] .ds d- \h'\*(#H'\(pd\h'-\w'~'u'\v'-.25m'\f2\(hy\fP\v'.25m'\h'-\*(#H' .ds D- D\\k:\h'-\w'D'u'\v'-.11m'\z\(hy\v'.11m'\h'|\\n:u' .ds th \*(#[\v'.3m'\s+1I\s-1\v'-.3m'\h'-(\w'I'u*2/3)'\s-1o\s+1\*(#] .ds Th \*(#[\s+2I\s-2\h'-\w'I'u*3/5'\v'-.3m'o\v'.3m'\*(#] .ds ae a\h'-(\w'a'u*4/10)'e .ds Ae A\h'-(\w'A'u*4/10)'E .ds oe o\h'-(\w'o'u*4/10)'e .ds Oe O\h'-(\w'O'u*4/10)'E . \" corrections for vroff .if v .ds ~ \\k:\h'-(\\n(.wu*9/10-\*(#H)'\s-2\u~\d\s+2\h'|\\n:u' .if v .ds ^ \\k:\h'-(\\n(.wu*10/11-\*(#H)'\v'-.4m'^\v'.4m'\h'|\\n:u' . \" for low resolution devices (crt and lpr) .if \n(.H>23 .if \n(.V>19 \ \{\ . ds : e . ds 8 ss . ds v \h'-1'\o'\(aa\(ga' . ds _ \h'-1'^ . ds . \h'-1'. . ds 3 3 . ds o a . ds d- d\h'-1'\(ga . ds D- D\h'-1'\(hy . ds th \o'bp' . ds Th \o'LP' . ds ae ae . ds Ae AE . ds oe oe . ds Oe OE .\} .rm #[ #] #H #V #F C .SH "NAZWA" .IX Header "NAME" perlop \- operatory perla i priorytety .SH "STRESZCZENIE" .IX Header "SYNOPSIS" Operatory perla mają następujące związki i priorytety, wymienione od najwyższych do najniższych. Zauważ, że wszystkie operatory pożyczone z C zachowują tamtejsze związki, choć te konwencje są trochę skopane. (Ułatwia to naukę perla programistom C.) Poza paroma wyjątkami, wszystkie one operują na wartościach skalarnych, nie tablicowych. .PP .Vb 24 \& lewe wyrażenia i lewostronne operatory list \& lewe -> \& niezwiązane ++ -- \& prawe ** \& prawe ! ~ \e and jednoargumentowy + and - \& lewe =~ !~ \& lewe * / % x \& lewe + - . \& lewe << >> \& niezwiązane nazwane operatory jednoargumentowe \& niezwiązane < > <= >= lt gt le ge \& niezwiązane == != <=> eq ne cmp \& lewe & \& lewe | ^ \& lewe && \& lewe || \& niezwiązane .. ... \& prawe ?: \& prawe = += -= *= etc. \& lewe , => \& niezwiązane prawostronne operatory list \& prawe not \& lewe and \& lewe or xor .Ve W następujących sekcjach, operatory te są opisane w kolejności priorytetowej. .SH "OPIS" .IX Header "DESCRIPTION" .Sh "Wyrażenia i lewostronne operatory list" .IX Subsection "Terms and List Operators (Leftward)" Wyrażenie ma w perlu najwyższy priorytet. Są to zmienne, cytaty, operatory w rodzaju cytatów, dowolne wyrażenie w nawiasach, i dowolna funkcja, której argumenty są umieszczone w nawiasach. W rzeczywistości, w perlu nie ma tak naprawdę funkcji w ogólnym sensie, są tylko operatory listowe i operatory jednoargumentowe, zachowujące się jak funkcje, bo ustawiasz wokół nich nawiasy. Są one opisane w podręczniku \fIperlfunc\fR(1). .PP Jeśli dowolny operator listowy (\fIprint()\fR itp.), lub dowolny operator jednoargumentowy (\fIchdir()\fR) ma za sobą lewy nawias, to operator i argumenty z nawiasów są brane w najwyższym priorytecie, tak jak przy normalnym wywołaniu funkcji. .PP Gdy nawiasy nie są podane, priorytet operatorów listowych w rodzaju \f(CWprint\fR, \f(CWsort\fR, lub \f(CWchmod\fR jest albo bardzo wysoki, albo bardzo niski, zależnie od tego czy patrzysz na lewą stronę, czy na prawą stronę operatora. Na przykład w .PP .Vb 2 \& @ary = (1, 3, sort 4, 2); \& print @ary; # drukuje 1324 .Ve przecinki po prawej stronie sort-a są analizowane przed sortowaniem, lecz przecinki po lewej są analizowane później. Innymi słowy, operatory listowe pożerają wszystkie argumenty, które za nimi następują, a potem zachowują się jak proste wyrażenie, szanujące wyrażenie poprzedzające. Zauważ, że musisz być ostrożny z nawiasami: .PP .Vb 3 \& # Wykonują exit przed drukowaniem: \& print($foo, exit); # raczej nie to, czego chcesz \& print $foo, exit; # ani to .Ve .Vb 4 \& # Te drukują przed wykonaniem exit \& (print $foo), exit; # To jest to czego chcesz \& print($foo), exit; # to też \& print ($foo), exit; # nawet to .Ve Zauważ też, że .PP .Vb 1 \& print ($foo & 255) + 1, "\en"; .Ve Prawdopodobnie nie robi tego, co oczekujesz. Zobacz sekcję o nazwanych operatorach jednoargumentowych. .PP Ponadto, jako wyrażenia przetwarzane są też konstrukcje \f(CWdo {}\fR i \f(CWeval {}\fR, a także wywołania podprocedur i metod, oraz anonimowe konstruktory \f(CW[]\fR i \f(CW{}\fR. .PP Zobacz też sekcję o operatorach cytowania, a także sekcję o operatorach I/O. .Sh "Operator strzałki" .IX Subsection "The Arrow Operator" Podobnie jak w C i \*(C+, \*(L"\f(CW->\fR\*(R" jest operatorem dereferencji. Jeśli prawa strona to element \f(CW[...]\fR lub \f(CW{...}\fR, to lewa strona musi być twardą, lub symboliczną referencją do tablicy, lub tablicy asocjacyjnej (lub miejsca, które jest w stanie przechowywać twardą referencję, jeśli jest to lwartość (przypisywalna)). Zobacz stronę \fIperlref\fR(1). .PP W przeciwnym wypadku, prawa strona jest nazwą metody, lub prostą zmienną skalarną, zawierającą nazwę metody, a lewa strona musi być albo obiektem (pobłogosławioną przez bless referencją), lub nazwą klasy (tj. nazwą pakietu). Zobacz stronę \fIperlobj\fR(1). .Sh "Auto-inkrementacja i Auto-dekrementacja" .IX Subsection "Auto-increment and Auto-decrement" \*(L"++\*(R" i \*(L"--\*(R" działają jak w C. To znaczy, jeśli są umieszczone przed zmienną, to inkrementują lub dekrementują zmienną przed zwróceniem wartości, a jeśli są umieszczone za zmienną, to powodują inkrementację lub dekrementację po zwróceniu wartości. .PP Operator auto-inkrementacji ma wbudowanych parę dodatkowych rzeczy. Jeśli inkrementujesz zmienną, która jest numeryczna, lub która była kiedykolwiek użyta w kontekście numerycznym, to uzyskasz normalną inkrementację. Jednak jeśli zmienna była używana tylko w kontekstach łańcuchowych, a jej wartość nie jest nullem i odpowiada wzorcowi \f(CW/^[a-zA-Z]*[0-9]*$/\fR, to inkrementacja jest dokonywana jak na łańcuchu, zachowując każdy znak w zakresie, z przeniesieniem: .PP .Vb 4 \& print ++($foo = '99'); # drukuje '100' \& print ++($foo = 'a0'); # drukuje 'a1' \& print ++($foo = 'Az'); # drukuje 'Ba' \& print ++($foo = 'zz'); # drukuje 'aaa' .Ve Operator autodekrementacji nie ma tych właściwości. .Sh "Potęga" .IX Subsection "Exponentiation" Binarny \*(L"**\*(R" jest operatorem potęgowania. Zauważ, że łączy mocniej niż jednoargumentowy minus, więc \-2**4 to \-(2**4), a nie (\-2)**4. (Jest to zaimplementowane przy użyciu funkcji \fIpow\fR\|(3) z C, która w rzeczywistości działa na liczbach typu podwójnej precyzji.) .Sh "Symboliczne operatory jednoargumentowe" .IX Subsection "Symbolic Unary Operators" Jednoargumentowy \*(L"!\*(R" wykonuje negację logiczną, czyli \*(L"not\*(R". Zobacz też \f(CWnot\fR dla wersji o niższym priorytecie. .PP Jednoargumentowy \*(L"\-\*(R" dokonuje arytmetycznej negacji na numerycznym operandzie. Jeśli operand jest identyfikatorem, zwracany jest łańcuch składający się ze znaku minus i z identyfikatora. W przeciwnym wypadku, jeśli łańcuch rozpoczyna się znakiem plus lub minus, zwracany jest łańcuch z przeciwnym znakiem. Jednym z efektów tego działania jest to, że \f(CW-bareword\fR jest równoważne \f(CW"\-bareword"\fR. .PP Jednoargumentowy \*(L"~\*(R" dokonuje negacji bitowej. (Zobacz też sekcję o arytmetyce całkowitej.) .PP Jednoargumentowy \*(L"+\*(R" nie daje żadnego efektu, nawet na łańcuchach. Jest przydatny do rozdzielania nazwy funkcji od otoczonego nawiasami wyrażenia, które w przeciwnym wypadku byłoby interpretowane jako całkowita lista argumentów funkcji. (Zobacz przykłady w sekcji o wyrażeniach i lewostronnych operatorach listowych.) .PP Jednoargumentowy \*(L"\e\*(R" tworzy referencję do tego, co po nim następuje. Zobacz podręcznik \fIperlref\fR(1). Nie myl tego zachowania z zachowaniem w łańcuchu odwrotnego ukośnika, choć obie postacie mają tę samą właściwość chronienia następnej rzeczy od interpretacji. .Sh "Operatory łączenia" .IX Subsection "Binding Operators" Binarny \*(L"=~\*(R" łączy wyrażenie skalarne z obsługą wyrażenia regularnego. Pewne operacje domyślnie szukają lub zmieniają łańcuch \f(CW$_\fR. Operator ten powoduje, że taka operacja działa na innym łańcuchu. Prawy argument jest wzorcem przeszukiwania, podstawienia lub translacji. Lewy argument jest przeszukiwanym łańcuchem, zamiast domyślnego \f(CW$_\fR. Wartość zwracana określa sukces operacji. (Jeśli prawy argument jest raczej wyrażeniem niż wzorcem przeszukiwania, podstawiania lub translacji, to jest interpretowany jako wzorzec przeszukiwania czasu działania. Może to być mniej efektywne niż jawne szukanie, gdyż wzorzec musi być za każdym razem kompilowany. .PP [Przyp. tłum: Na przykład "$lancuch="bla"; $lancuch=~s/l/q/; print $lancuch" da w wyniku łańcuch "bqa".] .PP Binarny \*(L"!~\*(R" jest podobny do \*(L"=~\*(R" lecz wartość zwracana jest logicznie negowana. .Sh "Operatory mnożenia" .IX Subsection "Multiplicative Operators" Binarny \*(L"*\*(R" mnoży dwie liczby. .PP Binarny \*(L"/\*(R" dzieli dwie liczby. .PP Binarny \*(L"%\*(R" oblicza resztę (modulo) z dwóch liczb. Z całkowitymi operandami \f(CW$a\fR i \f(CW$b\fR: jeśli \f(CW$b\fR jest dodatnie, to \f(CW$a % $b\fR to \f(CW$a\fR minus największa wielokrotność \f(CW$b\fR, która nie jest większa od \f(CW$a\fR. Jeśli \f(CW$b\fR jest ujemne, to \f(CW$a % $b\fR to \f(CW$a\fR minus najmniejsza wielokrotność \f(CW$b\fR, która nie jest mniejsza niż \f(CW$a\fR (np. wynik będzie mniejszy lub równy od zera). .PP Binarny \*(L"x\*(R" jest operatorem powtórzenia. W kontekście skalarnym, zwraca łańcuch składający się z lewego operanda, powtórzonego tyle razy, ile podano w prawym. W kontekście listowym, jeśli lewy operand jest listą w nawiasach, powtarzana jest lista. .PP .Vb 1 \& print '-' x 80; # wydrukuj wiersz kresek .Ve .Vb 1 \& print "\et" x ($tab/8), ' ' x ($tab%8); # tabuluj poprzez .Ve .Vb 2 \& @ones = (1) x 80; # lista 80 jedynek \& @ones = (5) x @ones; # ustaw wszystkie elementy na 5 .Ve .Sh "Operatory dodawania" .IX Subsection "Additive Operators" Binarny \*(L"+\*(R" zwraca sumę dwóch liczb. .PP Binarny \*(L"\-\*(R" zwraca różnicę dwóch liczb. .PP Binarny \*(L".\*(R" łączy (konkatenuje) łańcuchy. .Sh "Operatory przesuwania" .IX Subsection "Shift Operators" Binanry \*(L"<<\*(R" zwraca wartość swojego lewego argumentu, przesuniętego w lewo o ilość bitów, podaną w prawym argumencie. Argumenty powinny być liczbami całkowitymi. (Zobacz też sekcję o arytmetyce całkowitej.) .PP Binarny \*(L">>\*(R" zwraca wartość swojego lewego argumentu, przesuniętego w prawo o ilość bitów, podaną w prawym argumencie. Argumenty powinny być liczbami całkowitymi. .Sh "Nazwane operatory jednoargumentowe" .IX Subsection "Named Unary Operators" Różne nazwane operatory jednoargumentowe są traktowane jak jednoargumentowe funkcje, z opcjonalnymi nawiasami. Są to m.in testy plikowe, itp. Zobacz podręcznik \fIperlfunc\fR(1). .PP Jeśli za dowolnym operatorem listowym (\fIprint()\fR itp.), lub operatorem jednoargumentowym (\fIchdir()\fR itp.) następuje lewy nawias, to operator i argumenty w nawiasach są brane z najwyższym priorytetem, tak jak przy wywołaniu funkcji. Przykłady: .PP .Vb 4 \& chdir $foo || die; # (chdir $foo) || die \& chdir($foo) || die; # (chdir $foo) || die \& chdir ($foo) || die; # (chdir $foo) || die \& chdir +($foo) || die; # (chdir $foo) || die .Ve lecz ponieważ * ma wyższy priorytet niż ||: .PP .Vb 4 \& chdir $foo * 20; # chdir ($foo * 20) \& chdir($foo) * 20; # (chdir $foo) * 20 \& chdir ($foo) * 20; # (chdir $foo) * 20 \& chdir +($foo) * 20; # chdir ($foo * 20) .Ve .Vb 4 \& rand 10 * 20; # rand (10 * 20) \& rand(10) * 20; # (rand 10) * 20 \& rand (10) * 20; # (rand 10) * 20 \& rand +(10) * 20; # rand (10 * 20) .Ve Zobacz też sekcję o wyrażeniach i lewostronnych operatorach listowych. .Sh "Operatory relacji" .IX Subsection "Relational Operators" Binarny \*(L"<\*(R" zwraca prawdę, jeśli lewy argument jest numerycznie mniejszy niż prawy. .PP Binarny \*(L">\*(R" zwraca prawdę, jeśli lewy argument jest numerycznie większy niż prawy. .PP Binarny \*(L"<=\*(R" zwraca prawdę, jeśli lewy argument jest numerycznie mniejszy lub równy prawemu. .PP Binarny \*(L">=\*(R" zwraca prawdę, jeśli lewy argument jest numerycznie większy lub równy prawemu. .PP Binarny \*(L"lt\*(R" zwraca prawdę, jeśli lewy argument jest łańcuchowo mniejszy od prawego. .PP Binarny \*(L"gt\*(R" zwraca prawdę, jeśli lewy argument jest łańcuchowo większy od prawego. .PP Binarny \*(L"le\*(R" zwraca prawdę, jeśli lewy argument jest łańcuchowo mniejszy lub równy prawemu. .PP Binarny \*(L"ge\*(R" zwraca prawdę, jeśli lewy argument jest łańcuchowo większy lub równy prawemu. .Sh "Operatory równości" .IX Subsection "Equality Operators" Binarny \*(L"==\*(R" zwraca prawdę, jeśli lewy argument jest numerycznie równy prawemu. .PP Binarny \*(L"!=\*(R" zwraca prawdę, jeśli lewy argument nie jest numerycznie równy prawemu. .PP Binarny \*(L"<=>\*(R" zwraca \-1, 0, lub 1, zależnie od tego czy lewy argument jest numerycznie mniejszy, równy, lub większy od prawego. .PP Binarny \*(L"eq\*(R" zwraca prawdę, jeśli lewy argument jest łańcuchowo równy prawemu. .PP Binarny \*(L"ne\*(R" zwraca prawdę, jeśli lewy argument nie jest łańcuchowo równy prawemu. .PP Binarny \*(L"cmp\*(R" zwraca \-1, 0, lub 1, zależnie od tego, czy lewy argument jest łańcuchowo mniejszy, równy, lub większy od prawego. .PP \*(L"lt\*(R", \*(L"le\*(R", \*(L"ge\*(R", \*(L"gt\*(R" i \*(L"cmp\*(R" mogą używać kolejności sortowania, określonej przez bieżące locale (gdy użyte jest \f(CWuse locale\fR). Zobacz podręcznik \fIperllocale\fR(1). .Sh "Bitowy And" .IX Subsection "Bitwise And" Binarny \*(L"&\*(R" zwraca jego operatory, połączone bitowo operacją logiczną AND. (Zobacz też sekcję o arytmetyce całkowitej.) .Sh "Bitowy Or i Xor (eXclusive Or)" .IX Subsection "Bitwise Or and Exclusive Or" Binarny \*(L"|\*(R" zwraca swoje operatory, połączone bitowo operacją logiczną OR. (Zobacz też sekcję o arytmetyce całkowitej). .PP Binarny \*(L"^\*(R" zwraca swoje operatory, połączone bitowo operacją XOR. (Zobacz też sekcję o arytmetyce całkowitej.) .Sh "Logiczny And w stylu C" .IX Subsection "C\-style Logical And" Binarny \*(L"&&\*(R" dokonuje logicznej operacji AND. Jeśli lewy operand jest fałszywy (false), to prawy nie jest nawet analizowany. Kontekst skalarny, lub listowy propaguje do prawego operatora, jeśli jest on analizowany. .Sh "Logiczny Or w stylu C" .IX Subsection "C\-style Logical Or" Binarny \*(L"||\*(R" dokonuje logicznej operacji OR. To znaczy, że jeśli lewy operand jest prawdziwy (true), to prawy nie jest nawet analizowany. Kontekst skalarny, lub listowy propaguje do prawego operatora, jeśli jest on analizowany. .PP Operatory \f(CW||\fR i \f(CW&&\fR różnią się od C tym, że zwracają ostatnią analizowaną wartość zamiast 0 czy 1. Tak więc przenośnym sposobem znalezienia katalogu domowego (zakładając, że nie jest \*(L"0"), może być: .PP .Vb 2 \& $home = $ENV{'HOME'} || $ENV{'LOGDIR'} || \& (getpwuid($<))[7] || die "You're homeless!\en"; .Ve Jako czytelniejsze alternatywy \f(CW&&\fR i \f(CW||\fR, perl udostępnia operatory \*(L"and\*(R" i \*(L"or\*(R" (patrz niżej). Zachowanie jest identyczne. Jednak ich priorytet jest niższy, więc możesz ich bezpiecznie używać po operatorze listowym, bez konieczności używania nawiasów: .PP .Vb 2 \& unlink "alpha", "beta", "gamma" \& or gripe(), next LINE; .Ve Z użyciem operatorów w stylu C, trzeba by było to zapisać jako: .PP .Vb 2 \& unlink("alpha", "beta", "gamma") \& || (gripe(), next LINE); .Ve .Sh "Operator zakresu" .IX Subsection "Range Operator" Binarny \*(L"..\*(R" jest operatorem zakresu, który jest w rzeczywistości dwoma innymi operatorami, zależnymi od kontekstu. W kontekście listowym, zwraca tablicę wartości, liczoną (po jednym) od wartości lewej do prawej. Jest to przydatne do zapisywania pętli \f(CWfor (1..10)\fR i robienia operacji wycinania (slice) na tablicach. Bądź świadom, że w bieżącej implementacji tworzona jest tymczasowa tablica, więc potrzeba na to trochę pamięci, jeśli zapiszesz coś takiego: .PP .Vb 3 \& for (1 .. 1_000_000) { \& # kod \& } .Ve W kontekście skalarnym, \*(L"..\*(R" zwraca wartość logiczną. Operator jest dwustanowy, jak flip-flop i emuluje operator zakresu liniowego (przecinek) z \fBsed\fR(1), \fBawk\fR(1) i różnych edytorów. Każdy operator \*(L"..\*(R" obsługuje swój własny stan logiczny. Jest on fałszywy tak długo, jak długo lewy operand jest fałszywy. Gdy lewy operand stanie się prawdziwy, operator zakresu pozostaje prawdziwy dopóki prawy argument jest prawdą, PO czym, operator zakresu przyjmuje wartość fałszu. (Nie staje się fałszywym do czasu następnej jego analizy. Może testować prawy operand i stać się fałszywym w tej samej analizie, kiedy stał się prawdziwym (jak w \fBawk\fR(1)), lecz wciąż będzie raz zwracał prawdę. Jeśli nie chcesz by testował prawy operand przed następną analizą (jak w \fBsed\fR(1)), użyj trzech kropek (\*(R"...") zamiast dwóch.) Prawy operand nie jest analizowany podczas gdy operator jest w stanie fałszu, a lewy operand nie jest analizowany gdy operator jest w stanie prawdy. Priorytet jest trochę niższy niż || i &&. Zwracana wartość jest albo łańcuchem null dla fałszu, lub liczbą sekwencyjną (zaczynającą się od 1) dla prawdy. Liczba sekwencyjna jest resetowana dla każdego napotkanego zakresu. Końcowa liczba sekwencyjna w zakresie ma doklejony łańcuch \*(L"E0\*R", który nie ma jednak wpływu na wartość numeryczną, a za to daje coś, czego możesz oczekiwać na końcu. Możesz wyłączyć punkt początkowy przez oczekiwanie aż liczba sekwencyjna stanie się większa niż jeden. Jeśli któryś z operandów skalarnego \*(L"..\*(R" jest literałem numerycznym, operand jest niejawnie porównywany ze zmienną \f(CW$.\fR, bieżącym numerem linii. Przykłady .PP Jako operator skalarny: .PP .Vb 3 \& if (101 .. 200) { print; } # wydrukuj drugą setkę linii \& next line if (1 .. /^$/); # pomiń linie nagłówka [pocztowego] \& s/^/> / if (/^$/ .. eof()); # Cytuj ciało .Ve Jako operator listowy: .PP .Vb 3 \& for (101 .. 200) { print; } # drukuj 100 razy $_ 100 \& @foo = @foo[0 .. $#foo]; # kosztowny no-op \& @foo = @foo[$#foo-4 .. $#foo]; # wytnij ostatnich 5 elementów .Ve Operator zakresu (w kontekście listowym) używa w wypadku gdy operandy są łańcuchami magicznego algorytmu autoinkrementacji. Możesz powiedzieć .PP .Vb 1 \& @alphabet = ('A' .. 'Z'); .Ve i uzyskać tak wszystkie litery alfabetu, lub .PP .Vb 1 \& $hexdigit = (0 .. 9, 'a' .. 'f')[$num & 15]; .Ve by uzyskać liczby szesnastkowe, lub .PP .Vb 1 \& @z2 = ('01' .. '31'); print $z2[$mday]; .Ve by uzyskać daty z początkowymi zerami. Jeśli ostatnia podana wartość nie jest w sekwencji, którą daje magiczna inkrementacja, to sekwencja idzie tak daleko, aż następna wartość nie będzie dłuższa niż podana ostatnia wartość. .Sh "Operator warunkowy" .IX Subsection "Conditional Operator" \*(L"?:\*(R" jest operatorem warunkowym, zupełnie jak w C. Działa podobnie do konstrukcji if-then-else. Jeśli argument przed ? jest prawdziwy, to zwracany jest argument przed :. W przeciwnym wypadku, zwracany jest argument po :. Na przykład: .PP .Vb 2 \& printf "Mam %d ps%s.\en", $n, \& ($n == 1) ? "a" : "y"; .Ve Kontekst skalarny, lub listowy propaguje do 2-giego lub 3-ciego argumentu, zależnie od wyboru. .PP .Vb 3 \& $a = $ok ? $b : $c; # weź skalar \& @a = $ok ? @b : @c; # weź tablicę \& $a = $ok ? @b : @c; # oops, to tylko licznik! .Ve Operator może być przypisany jeśli obydwa argumenty -- 2-gi i 3-ci są legalnymi lwartościami (co znaczy że można do nich przypisać): .PP .Vb 1 \& ($a_or_b ? $a : $b) = $c; .Ve Niekoniecznie musi to jednak poprawić czytelność twojego programu. .Sh "Operatory przypisania" .IX Subsection "Assignment Operators" \*(L"=\*(R" jest zwykłym operatorem przypisania. .PP Operator przypisania działa jak w C. Tzn, .PP .Vb 1 \& $a += 2; .Ve jest równoważne .PP .Vb 1 \& $a = $a + 2; .Ve choć bez powielania efektów ubocznych, które może pociągać za sobą dereferencja lwartości, tak jak dla \fItie()\fR. Inne operatory przypisania działają podobnie. Rozpoznawane są następujące: .PP .Vb 4 \& **= += *= &= <<= &&= \& -= /= |= >>= ||= \& .= %= ^= \& x= .Ve Zauważ, że podczas gdy są one zgrupowane w rodziny, mają jednakowy priorytet przypisania. .PP W przeciwieństwie do C, operator przypisania daje prawidłową lwartość. Modyfikowanie przypisania jest równoważne do robienia przypisania, a potem zmieniania przypisanej zmiennej. jest to przydatne do modyfikowania kopii czegoś, np: .PP .Vb 1 \& ($tmp = $global) =~ tr [A-Z] [a-z]; .Ve Podobnie, .PP .Vb 1 \& ($a += 2) *= 3; .Ve jest równoważne .PP .Vb 2 \& $a += 2; \& $a *= 3; .Ve .Sh "Operator przecinka" .IX Subsection "Comma Operator" Binarny \*(L",\*(R" jest operatorem przecinka. W kontekście skalarnym analizuje swój lewy argument, wyrzuca jego wartość i następnie analizuje prawy argument, zwracając jego wartość. Jest to takie samo, jak operator przecinka z C. .PP W kontekście listowym, jest to po prostu separator listy i wstawia obydwa argumenty do listy. .PP Znak => jest często synonimem operatora przecinka. Przydatny jest do dokumentowania argumentów, które są w parach. Od wersji 5.001 wymusza to też interpretację każdego słowa z lewej jako łańcucha. .Sh "Operatory listowe (w prawo)" .IX Subsection "List Operators (Rightward)" Po prawej stronie operatora listowego, jest niski priorytet, taki że kontroluje on wszystkie znalezione tam elementy, oddzielone przecinkami. Jedyne operatory o niższym priorytecie to operatory logiczne \*(L"and\*(R", \*(L"or\*(R", i \*(L"not\*(R", które mogą być używane do analizowania wywołań do operatorów listowych, bez potrzeby dodatkowych nawiasów: .PP .Vb 2 \& open HANDLE, "filename" \& or die "Can't open: $!\en"; .Ve Zobacz też dyskusję operatorów listowych w sekcji o wyrażeniach i operatorach listowych lewostronnych. .Sh "Logiczny Not" .IX Subsection "Logical Not" Jednoargumentowy \*(L"not\*(R" zwraca logiczną negację prawego argumentu. Jest równoważny \*(L"!\*(R", lecz ma niższy priorytet. .Sh "Logiczny And" .IX Subsection "Logical And" Binarny \*(L"and\*(R" zwraca logiczną koniunkcję otaczających wyrażeń. Jest równoważny &&, lecz ma niższy priorytet. Znaczy to, że prawe wyrażenie jest analizowane tylko jeśli lewe jest prawdziwe. .Sh "Logiczny or i xor" .IX Subsection "Logical or and Exclusive Or" Binarny \*(L"or\*(R" zwraca logiczną dyzjunkcję otaczających wyrażeń. Jest równoważny ||, lecz ma niższy priorytet. Znaczy to, że prawe wyrażenie jest wykonywane tylko jeśli lewe jest fałszywe. .PP Binarny \*(L"xor\*(R" zwraca \s-1XOR\s0 otaczających wyrażeń. Nie może być oczywiście używany z zawężeniem, jak or. .Sh "Operatory C, których brakuje w perlu" .IX Subsection "C Operators Missing From Perl" Oto operatory C, których perl nie posiada: .Ip "jednoargumentowy &" 8 .IX Item "unary &" Operator adresu. (Lecz zobacz opis operatora \*(L"\e\*(R".) .Ip "jednoargumentowy *" 8 .IX Item "unary *" Operator dereferencji (wyłuskania) adresu. (Perlowe przedrostkowe operatory dereferencji to: $, @, %, &.) .Ip "(\s-1TYP\s0)" 8 .IX Item "(\s-1TYPE\s0)" Operator konwersji typów. .Sh "Operatory cytatów i cytatopodobne" .IX Subsection "Quote and Quote-like Operators" Podczas gdy normalnie myślimy o cytatach jak o literalnych wartościach, w perlu mają one funkcję operatorów, dając różne właściwości interpolowania i porównywania wzorców. Perl daje dla tych zachowań tradycyjne znaki cytowania, lecz również sposób na wybieranie znaku cytowania. W następującej tablicy, \f(CW{}\fR oznacza parę ograniczników, które wybierzesz. Ograniczniki nienawiasowe używają tego samego znaku na początek i koniec, ale 4 rodzaje nawiasów mogą się zagnieżdżać. .PP .Vb 8 \& Zwyczajowy Standardowy Znaczenie Interpoluje \& '' q{} Literał nie \& "" qq{} Literał tak \& `` qx{} Komenda tak \& qw{} Lista słów nie \& // m{} Porównanie ze wzorcem tak \& s{}{} Podstawienie tak \& tr{}{} Translacja nie .Ve Dla konstrukcji, wykonujących interpolację, zmienne zaczynające się od \*(L"\f(CW$\fR\*(R" lub \*(L"\f(CW@\fR\*(R" są interpolowane jako następujące sekwencje: .PP .Vb 16 \& \et tab (HT, TAB) \& \en nowalinia (LF, NL) \& \er return (CR) \& \ef form feed (FF) \& \eb backspace (BS) \& \ea alarm (dzwonek) (BEL) \& \ee escape (ESC) \& \e033 znak ósemkowy \& \ex1b znak szesnastkowy \& \ec[ znak sterujący \& \el zmień następny znak na małą literę \& \eu zmień następny znak na dużą literę \& \eL zmień na małą literę aż do \eE \& \eU zmień na dużą literę aż do \eE \& \eE koniec modyfikacji rozmiaru \& \eQ cytuj metaznaki regexp aż do \eE .Ve Jeśli używane jest \f(CWuse locale\fR, mapa rozmiarów liter odpowiada lokalnej sytuacji. Zobacz podręcznik \fIperllocale\fR(1). .PP Wzorce są podstawą do innego poziomu interpretacji -- jako wyrażenia regularne. Jest to robione jako drugi przebieg, po interpolacji zmiennych, tak że wyrażenia regularne mogą być włączane do wzorca ze zmiennych. Jeśli tego nie chcesz, użyj \f(CW\eQ\fR. .PP Poza powyższym, nie ma wielokrotnych poziomów interpolacji. W rzeczywistości, w przeciwieństwie do oczekiwań programistów powłokowych, odwrotne cudzysłowy nie interpolują w podwójnych cudzysłowach, a pojedyncze otoczone w podwójnych cudzysłowach nie utrudniają analizy zmiennych w nich zawartych. .Sh "Operatory cytatopodobne Regexp" .IX Subsection "Regexp Quote-Like Operators" Oto cytatopodobne operatory, które dotyczą się działań związanych z porównywaniem wzorców. .Ip "?\s-1WZORZEC\s0?" 8 .IX Item "?\s-1PATTERN\s0?" Jest to coś w rodzaju przeszukiwania \f(CW/wzorzec/\fR, lecz między wywołaniami operatora \fIreset()\fR, trafienie jest jednokrotne. Jest to przydatna optymalizacja, jeśli np. chcesz zobaczyć tylko pierwsze pojawienie się czegoś w pliku, lub zbiorze. Resetowane są tylko wzorce \f(CW??\fR, lokalne dla bieżącego pakietu. .Sp To użycie jest niezalecane i może być usunięte w przyszłych wersjach perla. .Ip "m/\s-1WZORZEC/\s0gimosx" 8 .IX Item "m/\s-1PATTERN/\s0gimosx" .Ip "/\s-1WZORZEC/\s0gimosx" 8 .IX Item "/\s-1PATTERN/\s0gimosx" Przeszukuje wzorzec dla trafienia i w kontekście skalarnym wzraca prawdę (1), lub fałsz (''). Jeśli nie podano żadnego łańcucha poprzez operator \f(CW=~\fR, lub \f(CW!~\fR, przeszukiwany jest łańcuch \f(CW$_\fR. (Łańcuch podany przez \f(CW=~\fR nie musi być lwartością \*(-- może być wynikiem analizy wyrażenia, lecz pamiętaj, że \f(CW=~\fR wiąże dość mocno.) Zobacz też podręcznik \fIperlre\fR(1). Zobacz podręcznik \fIperllocale\fR(1) dla dyskusji o dodatkowych sprawach, związanych z użyciem \f(CWuse locale\fR. .Sp Opcje to: .Sp .Vb 6 \& g Porównuj globalnie, na wszystkich pojawieniach \& i Porównuj bez zwracania uwagi na wielkość liter \& m Traktuj łańcuch jako wielokrotne linie \& o Kompiluj wzorzec tylko raz \& s Traktuj łańcuch jako pojedynczą linię \& x Użyj rozszerzonych wyrażeń regularnych .Ve Jeśli ogranicznikiem jest \*(L"/\*(R", to początkowe \f(CWm\fR jest opcjonalne. Używając \f(CWm\fR, możesz wykorzystać jako ograniczniki dowolną parę nialfanumerycznych, niebiałospacjowych znaków. Jest to przydatne do porównywania unixowych nazw ścieżek, które mogą zawierać \*(L"/\*(R". Zapobiega to \s-1LTS\s0 (syndrom wąskiej wykałaczki). Jeśli \*(L"?\*(R" jest ogranicznikiem, to stosowana jest reguła trafienia-tylko-raz instrukcji \f(CW?WZORZEC?\fR. .Sp \s-1WZORZEC\s0 może zawierać zmienne, które będą interpolowane (a wzorzec rekompilowany) za każdą analizą. (Zauważ, że \f(CW$)\fR i \f(CW$|\fR mogą nie być interpolowane, gdyż wyglądają jak testy końca łańcucha.) Jeśli chcesz, by takie wzorce były kompilowane tylko raz, dodaj do ostatniego ogranicznika znak \f(CW/o\fR. Zapobiega to kosztownej kompilacji czasu działania i jest przydatne, gdy wartość, z której korzystasz nie zmienia się w czasie życia skryptu. Jednak pamiętaj, że opcja \f(CW/o\fR daje obietnicę, iż nie zmienisz zmiennych ze wzorca. Jeśli je zmienisz, perl tego nie zauważy. .Sp Jeśli \s-1WZORZEC\s0 zostanie zanalizowany jako łańcuch null, to użyte zostanie ostatnie wykonane wyrażenie regularne. .Sp W kontekście, wymagającym wartości listowej, porównanie wzorca zwraca listę, składającą się z listy podwyrażeń, trafionych przez nawiasy z wzorca, np. (\f(CW$1\fR, \f(CW$2\fR, \f(CW$3\fR...). (Zauważ, że ustawione tu są również \f(CW$1\fR itp. i że różni się to od zachowania perla 4.) Jeśli porównanie się nie powiedzie, zwracana jest tablica null. Jeśli porównanie się powiedzie, lecz nie będzie nawiasów, zwracana zostanie wartość listowa (1). .Sp Przykłady: .Sp .Vb 2 \& open(TTY, '/dev/tty'); \& =~ /^y/i && foo(); # zrób foo, jeśli trzeba .Ve .Vb 1 \& if (/Version: *([0-9.]*)/) { $version = $1; } .Ve .Vb 1 \& next if m#^/usr/spool/uucp#; .Ve .Vb 5 \& # grep biedaka \& $arg = shift; \& while (<>) { \& print if /$arg/o; # kompiluj tylko raz \& } .Ve .Vb 1 \& if (($F1, $F2, $Etc) = ($foo =~ /^(\eS+)\es+(\eS+)\es*(.*)/)) .Ve Ostatni przykład dzieli \f(CW$foo\fR na pierwsze dwa słowa i resztę linii. Przypisuje te trzy pola do \f(CW$F1\fR, \f(CW$F2\fR i \f(CW$Etc\fR. Warunek jest prawdziwy, jeśli przypisane zostały wartości którejkolwiek ze zmiennych, czyli jeśli wzorzec został trafiony. .Sp Modyfikator \f(CW/g\fR określa globalne porównywanie wzorców \*(-- tj. takie, gdzie trafień jest tyle ile się da w danym łańcuchu. Zachowanie tego zależy od kontektu -- w listowym zwracana jest lista wszystkich podłańcuchów, trafionych przez wszystkie nawaisy wyrażenia regularnego. Jeśli nie było nawiasów, zwracana jest lista trafionych łańcuchów, tak jakby były nawiasy wokół całego wzorca. .Sp W kontekście skalarnym, \f(CW,//g\fR iteruje poprzez łańcuch, zwracając \s-1TRUE\s0 za każdym trafieniem i \s-1FALSE\s0 przy braku trafienia. (Innymi słowy, zapamiętuje ostatnią pozycję i restartuje od tego miejsca. Możesz znaleźć bieżącą pozycję trafienia przy użyciu funkcji \fIpos()\fR; zobacz jej opis w podręczniku \fIperlfunc\fR(1).) Brak trafienia normalnie resetuje pozycję przeszukiwania na początek łańcucha, lecz możesz temu zapobiec, dodając modyfikator \*(L"c\*(R" (np. \f(CWm//gc\fR). Modyfikowanie łańcucha docelowego również resetuje pozycję przeszukiwania. .Sp Możesz mieszać porównania \f(CWm//g\fR z \f(CWm/\eG.../g\fR, gdzie \f(CW\eG\fR jest zapewnieniem zerowej szerokości, które trafia w dokładnie tę samą pozycję, gdzie skończył ewentualny poprzedni \f(CWm//g\fR. Zapewnienie \f(CW\eG\fR nie jest obsługiwane bez modyfikatora \f(CW/g\fR; obecnie bez \f(CW/g\fR, \f(CW\eG\fR, zachowuje się zupełnie jak \f(CW\eA\fR, lecz jest to przypadkowe i może się w przyszłości zmienić. .Sp Przykłady: .Sp .Vb 2 \& # kontekst listowy \& ($one,$five,$fifteen) = (`uptime` =~ /(\ed+\e.\ed+)/g); .Ve .Vb 8 \& # kontekst skalarny \& $/ = ""; $* = 1; # $*, niezalecany w nowoczesnych perlach \& while (defined($paragraph = <>)) { \& while ($paragraph =~ /[a-z]['")]*[.!?]+['")]*\es/g) { \& $sentences++; \& } \& } \& print "$sentences\en"; .Ve .Vb 10 \& # używanie m//gc z \eG \& $_ = "ppooqppqq"; \& while ($i++ < 2) { \& print "1: '"; \& print $1 while /(o)/gc; print "', pos=", pos, "\en"; \& print "2: '"; \& print $1 if /\eG(q)/gc; print "', pos=", pos, "\en"; \& print "3: '"; \& print $1 while /(p)/gc; print "', pos=", pos, "\en"; \& } .Ve Ostatni przykład powinien dać: .Sp .Vb 6 \& 1: 'oo', pos=4 \& 2: 'q', pos=5 \& 3: 'pp', pos=7 \& 1: '', pos=7 \& 2: 'q', pos=8 \& 3: '', pos=8 .Ve Przydatnym idiomem dla skanerów w rodzaju \f(CWlex\fR jest \f(CW/\eG.../gc\fR. Możesz tak łączyć różne rodzaje wyrażeń regularnych, mając tak możliwość przetwarzania łańcucha kawałek po kawałku, dokonując różnych akcji, zależnie od tego, które wyrażenie zostało trafione. Każde wyrażenie próbuje trafić tam, gdzie poprzednie zakończyło. .Sp .Vb 14 \& $_ = <<'EOL'; \& $url = new URI::URL "http://www/"; die if $url eq "xXx"; \& EOL \& LOOP: \& { \& print(" digits"), redo LOOP if /\eG\ed+\eb[,.;]?\es*/gc; \& print(" lowercase"), redo LOOP if /\eG[a-z]+\eb[,.;]?\es*/gc; \& print(" UPPERCASE"), redo LOOP if /\eG[A-Z]+\eb[,.;]?\es*/gc; \& print(" Capitalized"), redo LOOP if /\eG[A-Z][a-z]+\eb[,.;]?\es*/gc; \& print(" MiXeD"), redo LOOP if /\eG[A-Za-z]+\eb[,.;]?\es*/gc; \& print(" alphanumeric"), redo LOOP if /\eG[A-Za-z0-9]+\eb[,.;]?\es*/gc; \& print(" line-noise"), redo LOOP if /\eG[^A-Za-z0-9]+/gc; \& print ". That's all!\en"; \& } .Ve Oto wyjście (podzielone na kilka linii): .Sp .Vb 4 \& line-noise lowercase line-noise lowercase UPPERCASE line-noise \& UPPERCASE line-noise lowercase line-noise lowercase line-noise \& lowercase lowercase line-noise lowercase lowercase line-noise \& MiXeD line-noise. That's all! .Ve .Ip "q/\s-1ŁAŃCUCH\s0/" 8 .IX Item "q/\s-1ŁAŃCUCH\s0/" .Ip "\f(CW'ŁAŃCUCH'\fR" 8 .IX Item "\f(CW'ŁAŃCUCH'\fR" Pojedynczo zacytowany łańcuch literalny. Odwrotny ukośnik oznacza odwrotny ukośnik, chyba że znajduje się za nim ogranicznik lub inny odwrotny ukośnik -- w tym wypadku odwrotny ukośnik, lub ogranicznik jest interpolowany. .Sp .Vb 3 \& $foo = q!I said, "You said, 'She said it.'"!; \& $bar = q('This is it.'); \& $baz = '\en'; # łańcuch dwuznakowy .Ve .Ip "qq/\s-1ŁAŃCUCH\s0/" 8 .IX Item "qq/\s-1ŁAŃCUCH\s0/" .Ip "\*(N"\s-1ŁAŃCUCH\s0\*(T"" 8 .IX Item "\*(N"\s-1ŁAŃCUCH\s0\*(T"" Łańcuch w podwójnych cudzysłowach, interpolowany. .Sp .Vb 4 \& $_ .= qq \& (*** The previous line contains the naughty word "$1".\en) \& if /(tcl|rexx|python)/; # :-) \& $baz = "\en"; # łańcuch jednoznakowy .Ve .Ip "qx/\s-1ŁAŃCUCH\s0/" 8 .IX Item "qx/\s-1ŁAŃCUCH\s0/" .Ip "`\s-1ŁAŃCUCH\s0`" 8 .IX Item "`\s-1ŁAŃCUCH\s0`" Łańcuch, który jest interpolowany, a następnie uruchamainay jako komenda systemowa. Zebrane standardowe wyjście komendy jest zwracane. W kontekście skalarnym, pojawia się jako pojedynczy, wieloliniowy łańcuch. W kontekście listowym, jest rozdzielony na listę linii (jakkolwiek zdefiniowałeś linie $/ lub \f(CW$INPUT_RECORD_SEPARATOR\fR). .Sp .Vb 1 \& $today = qx{ date }; .Ve Zobacz sekcję o operatorach I/O. .Ip "qw/\s-1ŁAŃCUCH\s0/" 8 .IX Item "qw/\s-1ŁAŃCUCH\s0/" Zwraca listę słów, wyciągniętych z łańcucha przy użyciu osadzonych białych spacji, jako ograniczników słów. Jest to równoważne .Sp .Vb 1 \& split(' ', q/ŁAŃCUCH/); .Ve Pewne często używane przykłady: .Sp .Vb 2 \& use POSIX qw( setlocale localeconv ) \& @EXPORT = qw( foo bar baz ); .Ve Częstym błędem jest próba rozdzielania słów przecinkiem, lub wstwianie do wieloliniowych łańcuchów qw komentarzy. W tej sytuacji, przełącznik \f(CW-w\fR daje ostrzeżenia jeśli łańcuch zawiera znaki \*(L"#\*(R". .Ip "s/\s-1WZORZEC/ZAMIANA/\s0egimosx" 8 .IX Item "s/\s-1PATTERN/REPLACEMENT/\s0egimosx" Szuka w łańcuchu wzorca, a jeśli go znajdzie, to zamienia go tekstem zamiany i zwraca liczbę zamian. W przeciwnym wypadku zwraca fałsz (specyficznie pusty łańcuch). .Sp Jeśli przez operator \f(CW=~\fR lub \f(CW!~\fR nie podano łańcucha, używana jest zmienna \f(CW$_\fR. (Łańcuch podany przez \f(CW=~\fR musi być zmienną skalarną, elementem tablicy, tablicy asocjacyjnej, lub przypisaniem do jednego z nich, czyli lwartością.) .Sp Jeśli wybrany ogranicznik jest pojedynczym cudzysłowem, nie dokonywana jest interpolacja ani zmiennych \s-1WZORCA\s0, ani \s-1ZAMIANY\s0. W przeciwnym wypadku, jeśli \s-1WZORZEC\s0 zawiera $, który wygląda bardziej jak zmienna, niż test końca łańcucha, zmienna będzie interpolowana w czasie działania. Jeśli chcesz, by wzorzec był kompilowany tylko raz, za pierwszą interpolacją zmiennej, użyj opcji \f(CW/o\fR. Jeśli wzorzec jest analizowany jako łańcuch null, uzywane jest zamiast tego ostatnie normalne wyrażenie regularne. Zobacz jeszcze podręcznik \fIperlre\fR(1). Zobacz też \fIperllocale\fR(1), aby dowiedzieć się o wpływie \f(CWuse locale\fR. .Sp Opcje to: .Sp .Vb 7 \& e Analizuj prawą stronę jako wyrażenie \& g Zamieniaj globalnie \& i Nie zwracaj uwagi na wielkość liter \& m Traktuj łańcuch jak wiele linii \& o Kompiluj wzorzec tylko raz \& s Traktuj łańcuch jako pojedynczą linię \& x Użyj rozszerzonych wyrażeń regularnych .Ve Ukośniki mogą być zamienione przez dowolny, niealfanumeryczny i niebiałospacjowy ogranicznik. Jeśli użyte są pojedyncze cudzysłowy, nie dokonywana jest interpretacja łańcucha zamiany (modyfikator \f(CW/e\fR przeciąża to zachowanie). W przeciwnieństwie do perla 4, perl 5 traktuje odwrotne cudzysłowy jako normalne ograniczniki; tekst zamiany nie jest wykonywany jako komenda. Jeśli \s-1WZORZEC\s0 jest rozdzielany cytatami nawiasowymi, \s-1ZAMIANA\s0 ma swoją własną parę cytatów, która może, lub nie, być cytatami nawiasowymi, np. \f(CWs(foo)(bar)\fR lub \f(CWs/bar/\fR. \f(CW/e\fR spowoduje, że porcja zamiany zostanie zinterpretowana jako pełne perlowe wyrażenie i z\fIeval()\fRowana zaraz potem. Jego składnia jest jednak sprawdzania podczas kompilacji. .Sp Przykłady: .Sp .Vb 1 \& s/\ebgreen\eb/mauve/g; # nie zmieniaj wintergreen .Ve .Vb 1 \& $path =~ s|/usr/bin|/usr/local/bin|; .Ve .Vb 1 \& s/Login: $foo/Login: $bar/; # wzorzec czasu działania .Ve .Vb 1 \& ($foo = $bar) =~ s/this/that/; .Ve .Vb 1 \& $count = ($paragraph =~ s/Mister\eb/Mr./g); .Ve .Vb 4 \& $_ = 'abc123xyz'; \& s/\ed+/$&*2/e; # daje 'abc246xyz' \& s/\ed+/sprintf("%5d",$&)/e; # daje 'abc 246xyz' \& s/\ew/$& x 2/eg; # daje 'aabbcc 224466xxyyzz' .Ve .Vb 3 \& s/%(.)/$percent{$1}/g; # zmień eskejpy procentowe; bez /e \& s/%(.)/$percent{$1} || $&/ge; # teraz z wyrażenim, z /e \& s/^=(\ew+)/&pod($1)/ge; # użyj wywołania funkcji .Ve .Vb 3 \& # /e mogą się zagnieżdżać; to rozwinie \& # proste zmienne osadzone w $_ \& s/(\e$\ew+)/$1/eeg; .Ve .Vb 6 \& # Usuń komentarze C \& $program =~ s { \& /\e* # Traf na rozdzielacz otwierający. \& .*? # Traf w minimalną liczbę znaków. \& \e*/ # Traf w rozdzielacz zamykający. \& } []gsx; .Ve .Vb 1 \& s/^\es*(.*?)\es*$/$1/; # odetnij białą spację .Ve .Vb 1 \& s/([^ ]*) *([^ ]*)/$2 $1/; # zamień 1-sze 2 pola .Ve Zauważ, że w ostatnim przykładzie zamiast $ użyto \e. W przeciwieństwie do \fBsed\fR(1)a, używamy postaci \e<\fIcyfra\fR> tylko po lewej stronie. Wszędzie indziej, jest to $<\fIcyfra\fR>. .Sp Czasami nie można użyć po prostu \f(CW/g\fR, aby zaszły wszystkie zmiany. Oto dwa popularne przypadki: .Sp .Vb 3 \& # wstaw przecinki we właściwych miejscach integera \& 1 while s/(.*\ed)(\ed\ed\ed)/$1,$2/g; # perl4 \& 1 while s/(\ed)(\ed\ed\ed)(?!\ed)/$1,$2/g; # perl5 .Ve .Vb 2 \& # rozwiń tabulacje na 8-kolumnowe spacje \& 1 while s/\et+/' ' x (length($&)*8 - length($`)%8)/e; .Ve .Ip "tr/\s-1LISTASZUKANIA/LISTAZAMIANY/\s0cds" 8 .IX Item "tr/\s-1SEARCHLIST/REPLACEMENTLIST/\s0cds" .Ip "y/\s-1LISTASZUKANIA/LISTAZAMIANY/\s0cds" .IX Item "y/\s-1SEARCHLIST/REPLACEMENTLIST/\s0cds" 8 Tłumaczy wszystkie pojawienia się znaków, znalezione w liście szukania, na odpowiadające znaki z listy zamiany. Zwraca liczbę zamienionych, lub skasowanych znaków. Jeśli nie podano łańcucha w operatorze =~ lub !~, używane jest \f(CW$_\fR. (Łańcuch określony przez =~ musi być zmienną skalarną, elementem tablicy, elementem tablicy asocjacyjnej, lub przypisaniem do jednego z nich, czyli lwartością). Dla miłośników edytora \fBsed\fR(1), udostępniono synonim \f(CWtr\fR pod nazwą \f(CWy\fR. Jeśli \s-1LISTASZUKANIA\s0 jest rozdzielona nawiasami, to \s-1LISTAZAMIANY\s0 nie musi ich mieć, np. \f(CWtr[A-Z][a-z]\fR lub \f(CWtr(+-*/)/ABCD/\fR. .Sp Opcje: .Sp .Vb 3 \& c Dopełnij LISTĘSZUKANIA \& d Kasuj znalezione, lecz niezamienione znaki \& s Zmiażdż zduplikowane zamienione znaki .Ve Jeśli podany jest modyfikator \f(CW/c\fR, zbiór znaków z \s-1LISTYSZUKANIA\s0 jest dopełniany. Jeśli podany jest modyfikator \f(CW/d\fR, wszelkie znaki, podane w \s-1LIŚCIESZUKANIA\s0, a nie znalezione w \s-1LIŚCIEZAMIANY\s0 są kasowane. Jeśli podany jest modyfikator \f(CW/s\fR, to sekwencje, które zostały przetłumaczone do tego samego znaku są miażdżone do pojedynczej instancji tego znaku. .Sp Jeśli użyty jest modyfikator \f(CW/d\fR, \s-1LISTAZAMIANY\s0 jest zawsze interpretowana tak, jak jest podana. W przeciwnym wypadku, gdy \s-1LISTAZAMIANY\s0 jest krótsza niż \s-1LISTASZUKANIA\s0, ostatni jej znak jest replikowany tak długo, aż wypełni brakujące miejsca. Jeśli \s-1LISTAZAMIANY\s0 jest null, to replikowana jest \s-1LISTASZUKANIA\s0. Jest to przydatne do zliczania znaków w klasie, lub dla miażdżenia sekwencji znakowych klasy. .Sp Przykłady: .Sp .Vb 1 \& $ARGV[1] =~ tr/A-Z/a-z/; # zmień na małe litery .Ve .Vb 1 \& $cnt = tr/*/*/; # zlicz gwiazdy w $_ .Ve .Vb 1 \& $cnt = $sky =~ tr/*/*/; # zlicz gniazdy w $sky .Ve .Vb 1 \& $cnt = tr/0-9//; # zlicz cyfry w $_ .Ve .Vb 1 \& tr/a-zA-Z//s; # bookkeeper -> bokeper .Ve .Vb 1 \& ($HOST = $host) =~ tr/a-z/A-Z/; .Ve .Vb 1 \& tr/a-zA-Z/ /cs; # zmień niealfabetyczne na spacje .Ve .Vb 2 \& tr [\e200-\e377] \& [\e000-\e177]; # skasuj 8-my bit .Ve Jeśli dla znaku podano wiele translacji, używana jest tylko pierwsza: .Sp .Vb 1 \& tr/AAA/XYZ/ .Ve przetłumaczy A na X. .Sp Zauważ, że z uwagi na to, że tablica translacji jest budowana w czasie kompilacji, ani \s-1LISTASZUKANIA\s0, ani \s-1LISTAZAMIANY\s0 nie podlegają interpolacji cudzysłowowej. Znaczy to, że jeśli chcesz używać zmiennych, musisz użyć \fIeval()\fR: .Sp .Vb 2 \& eval "tr/$oldlist/$newlist/"; \& die $@ if $@; .Ve .Vb 1 \& eval "tr/$oldlist/$newlist/, 1" or die $@; .Ve .Sh "Operatory I/O" .IX Subsection "I/O Operators" Istnieje wiele operatorów I/O (wejścia/wyjścia), o których powinieneś wiedzieć. Łańcuch ujęty w odwrotne cudzysłowy podlega najpierw podstawieniu zmiennych, podobnie jak łańcuch ujęty w podwójne cudzysłowy. Następnie jest interpretowany jako komenda, a jej wyjście jest wartością pseudoliterału, jak w powłoce. W kontekście skalarnym, zwracany jest pojedynczy łańcuch, skłądający się z całego wyjścia. W kontekście listowym, zwracana jest lista wartości dla każdej linii wyjścia. (Można ustawić \f(CW$/\fR, co przeciąży domyślny terminator linii.) Komenda jest wykonywana przy każdej analizie pseudoliterału. Status komendy jest zwracany do \f(CW$?\fR (zobacz podręcznik \fIperlvar\fR(1)). W przeciwieństwie do \fBcsh\fR(1), nie jest na danych zwracanych dokonywana translacja \*(-- nowe linie pozostają nowymi liniami. W przeciwieństwie do wszelkich innych powłok, pojedyncze cudzysłowyu nie ukrywają nazw zmiennych w komendzie od interpretacji. Aby przekazać $ dalej, należy go wycytować odwrotnym ukośnikiem. Ogólną postacią odwrotnych cudzysłowów jest \f(CWqx//\fR. (Ponieważ podlegają one zawsze również rozwinięciu przez powłokę, zobacz podręcznik \fIperlsec\fR(1), który opisuje problemy bezpieczeństwa.) .PP Analiza uchwytu pliku, który jest w nawiasach trójkątnych, wyciąga z pliku następną linię, lub \f(CWundef\fR na jego końcu. Normalnie, musisz zmiennej przypisać wartość, lecz jest sytuacja, w której następuje automatyczne przypisanie. \fIJeśli i \s-1TYLKO\s0 jeśli\fR symbol wejścia jest jedyną rzeczą wewnątrz warunku pętli \f(CWwhile\fR lub \f(CWfor(;;)\fR, to wartość jest przypisywana automatycznie zmiennej \f(CW$_\fR. Przypisana wartość jest potem sprawdzana, by zobaczyć czy jest zdefiniowane (Może się to wydawać trochę dziwne, lecz będziesz używać tej konstrukcji w prawie każdym swoim skrypcie perlowym.) Następujące linijki są sobie równoważne: .PP .Vb 5 \& while (defined($_ = )) { print; } \& while () { print; } \& for (;;) { print; } \& print while defined($_ = ); \& print while ; .Ve Uchwyty plików \s-1STDIN\s0, \s-1STDOUT\s0 i \s-1STDERR\s0 to uchwyty predefiniowane. Uchwyty \f(CWstdin\fR, \f(CWstdout\fR i \f(CWstderr\fR też będą działać, lecz nie w pakietach, w których są interpretowane jako lokalne identyfikatory nie zaś jako globalne.) Dodatkowe uchwyty plików można tworzyć funkcją \fIopen()\fR. Zobacz jej opis w podręczniku \fIperlfunc\fR(1). .PP Jeśli <\s-1UCHWYTPLIKU\s0 jest używany w kontekście, oczekującym listy, zwracana jest lista, składająca się ze wszystkich linii wejściowych, jedna linia na element listy. Łatwo jest zająć tak duży obszar danych, więc używaj tego ostrożnie. .PP Zerowy uchwyt pliku <> jest specjalny i może być używany do emulacji zachowania edytora \fBsed\fR(1), lub \fBawk\fR(1). Wejście z <> może nadchodzić zarówno ze standardowego wejścia, lub z każdego pliku, wymienionego w linii komend. Oto jak to działa: za pierwszą analizą <>, sprawdzana jest tablica \f(CW@ARGV\fR i jeśli jest zerowa, \f(CW$ARGV[0]\fR jest ustawiane na \*(L"\-\*(R", co oznacza po otwarciu standardowe wejście. Tablica \f(CW@ARGV\fR jest następnie przetwarzana jako lista nazw plików. Pętla .PP .Vb 3 \& while (<>) { \& ... # kod dla każdej linii \& } .Ve jest równoważna następującemu pseudokodowi: .PP .Vb 7 \& unshift(@ARGV, '-') unless @ARGV; \& while ($ARGV = shift) { \& open(ARGV, $ARGV); \& while () { \& ... # kod dla każdej linii \& } \& } .Ve poza tym, że jest trochę ładniejsza i działa. Naprawdę przesuwa tablicę \f(CW@ARGV\fR i wstawia bieżącą nazwę pliku do zmiennej \f(CW$ARGV\fR. Używa też wewnętrznie uchwytu \fI\s-1ARGV\s0\fR--<> jest po prostu synonimem <\s-1ARGV\s0>, który jest magiczny. (Powyższy pseudokod nie działa, gdyż traktuje \s-1ARGV\s0 amagicznie.) .PP Przed pierwszym <> możesz modyfikować \f(CW@ARGV\fR, o ile tablica będzie zawierała listę plików, których oczekujesz. Numey linii (\f(CW$.\fR) są liczone tak, jakby wejście było tylko jednym, szczęśliwym plikiem. (Lecz zobacz przykład z \fIeof()\fR, aby zobaczyć jak zresetować numery linii.) .PP Jeśli chcesz ustawić \f(CW@ARGC\fR na swoją własną listę plików, to nie ma sprawy. Jeśli chcesz przekazać do swojego skryptu przełączniki, możesz użyć jednego z modułów Getopts, lub wstawić na początku podobną pętlę: .PP .Vb 10 \& while ($_ = $ARGV[0], /^-/) { \& shift; \& last if /^--$/; \& if (/^-D(.*)/) { $debug = $1 } \& if (/^-v/) { $verbose++ } \& ... # inne przełączniki \& } \& while (<>) { \& ... # kod dla każdej linii \& } .Ve Symbol <> zwraca \s-1FALSE\s0 tylko raz. Jesli wywołasz go po tym, założy, że przetwarzasz nową listę \f(CW@ARGV\fR i jeśli jej nie ustawiłeś, pobierze wejście ze \s-1STDIN\s0. .PP Jeśli łańcuch wewnątrz nawiasów trójkątnych jest wskazaniem do zmiennej skalarnej (np. <$foo>), to zmienna ta przechowuje nazwę uchwytu, z którego pobierane jest wejście. Np: .PP .Vb 2 \& $fh = \e*STDIN; \& $line = <$fh>; .Ve Łańcuch w nawiasach trójkątnych nie jest uchwytem pliku, to jest interpretowany jako wzorzec nazwy pliku do glob()owania i zwracana jest albo lista nazw pliku lub następna nazwa pliku (zależnie od kontekstu). Najpierw dokonywany jest jeden poziom interpretacji $, lecz nie można powiedzieć \f(CW<$foo>\fR, gdyż jest to niebezpośredni uchwyt pliku, opisany w poprzednim paragrafie. (W starszych wersjach perla, programiści mogli wstawiać nawiasy do wymuszania interpretacji jako nazwy pliku do globowania: \f(CW<${foo}>\fR. Dziś jednak, za czystsze uważa się bezpośrednie wołanie funkcji wewnętrznej -- \f(CWglob($foo)\fR. Przykład: .PP .Vb 3 \& while (<*.c>) { \& chmod 0644, $_; \& } .Ve jest równoważny .PP .Vb 5 \& open(FOO, "echo *.c | tr \-s ' \et\er\ef' '\e\e012\e\e012\e\e012\e\e012'|"); \& while () { \& chop; \& chmod 0644, $_; \& } .Ve W rzeczywistości, obecnie jest to właśnie tak zaimplementowane. (Co znaczy, że nie będzie działać na nazwach plików ze spacjami, chyba że masz u siebie \fIcsh\fR(1).) Oczywiście najkrótszym sposobem dokonania powyższego jest: .PP .Vb 1 \& chmod 0644, <*.c>; .Ve Ponieważ globowanie używa powłoki, często szybciej jest wywołać samodzielnie \fIreaddir()\fR i dokonać \fIgrep()\fRa na nazwach plików. Co więcej, z powodu obecnej implementacji, wywołanie \fIglob()\fR może napotkać błędy w rodzaju \*(L"Arg list too long\*(R" (chyba że zainstalowałeś \fItcsh\fR\|(1L) jako \fI/bin/csh\fR). .PP Glob analizuje swój (osadzony) argument tylko jeśli rozpoczyna nową listę. Wszystkie wartości muszą być odczytane zanim znów rozpocznie. W kontekście listowym nie jest to istotne, gdyż autmatycznie odczytujesz wszystkie. Jednak w kontekście skalarnym, operator zwraca następną wartość za każdym wywołaniem, lub \s-1FALSE\s0 na końcu. Znowu, \s-1FALSE\s0 jest zwracane tylko raz. Jeśli więc oczekujesz od globa pojedynczej wartości, to lepiej powiedzieć .PP .Vb 1 \& ($file) = ; .Ve a nie .PP .Vb 1 \& $file = ; .Ve gdyż to drugie będzie rozróżniać zwrócenie nazwy plików i zwrócenie \s-1FALSE\s0. .PP Jeśli próbujesz dokonać interpolacji zmiennych, to zdecydowanie lepiej jest użyć funkcji \fIglob()\fR, gdyż starsza notacja może spowodować zakłopotanie u niektórych osób. .PP .Vb 2 \& @files = glob("$dir/*.[ch]"); \& @files = glob($files[$i]); .Ve .Sh "Zawijanie stałych" .IX Subsection "Constant Folding" Podobnie jak C, perl posiada pewien zestaw analiz wyrażeń, wykonywanych podczas kompilacji -- dzieje się to jeśli zauważy, że wszystkie argumenty operatora są statyczne i nie mają efektów ubocznych. W szczególności, np. konkatenacja literałów bez podstawień zmiennych jest dokonywana podczas kompilacji. Interpretacja odwrotnych ukośników następuje również podczas kompilacji. Możesz powiedzieć .PP .Vb 2 \& 'Now is the time for all' . "\en" . \& 'good men to come to.' .Ve a wszystko to wewnętrznie zredukuje się do jednego łańcucha. Podobnie, jeśli powiesz .PP .Vb 3 \& foreach $file (@filenames) { \& if (\-s $file > 5 + 100 * 2**16) { ... } \& } .Ve to kompilator przeliczy liczby, które reprezentuje wyrażenie. .Sh "Arytmetyka całkowita" .IX Subsection "Integer Arithmetic" Domyślnie, perl wykonuje wszystkie obliczenia zmiennoprzecinkowo. Jednak powiedzenie .PP .Vb 1 \& use integer; .Ve mówi kompilatorowi, że może używać odtąd, do końca bloku operacji całkowitych. Wewnętrzne bloki mogą temu zaprzeczyć, mówiąc .PP .Vb 1 \& no integer; .Ve co wystarcza do końca ich bloku. .PP Operatory bitowe ("&\*(R", \*(L"|\*(R", \*(L"^\*(R", \*(L"~\*(R", \*(L"<<\*(R", i \*(L">>") zawsze dają wyniki całkowite. Jednak \f(CWuse integer\fR ma wciąż dla nich znaczenie. Domyślnie ich wyniki są interpretowane jako liczby całkowite bez znaku. Po włączeniu tej opcji, sa interpretowane ze znakiem. Np. \f(CW~0\fR normalnie jest analizowane do wielkiej wartości całkowitej. Po \f(CWuse integer; ~0\fR staje się \-1. .Sh "Arytmetyka zmiennoprzecinkowa" .IX Subsection "Floating-point Arithmetic" Podczas gdy \f(CWuse integer\fR daje arytmetykę całkowitą, nie ma podobnej instrukcji dla dawania zaokrągleń, lub odcięć w konkretnych miejscach dziesiętnych. Dla zaokrągleń do określonej ilości cyfr, najlepiej użyć \fIsprintf()\fR lub \fIprintf()\fR. .PP Moduł \s-1POSIX\s0 (część standardowej dystrybucji perla) implementuje funkcje \fIceil()\fR, \fIfloor()\fR i kilka innych funkcji matematycznych i trygonometrycznych. Moduł Math::Complex (również standardowy) definiuje sporo funkcji matematycznych, które mogą działać również na liczbach rzeczywistych. Moduł Math::Complex nie jest tak wydajny jak \s-1POSIX\s0, lecz \s-1POSIX\s0 nie może działać na liczbach zespolonych. .PP Zaokrąglanie w aplikacjach finansowych może mieć poważne konsekwencje i używana metoda powinna być podawana dokładnie. W tych wypadkach, lepiej nie ufać temu, który system zaokrąglania jest używany przez perla, lecz zaimplementować taką funkcję samodzielnie. .rn }` ''