.\" 1999 PTM Przemek Borys
.\" Copyright (c) 1988, 1991, 1993
.\"	The Regents of the University of California.  All rights reserved.
.\"
.\" Redistribution and use in source and binary forms, with or without
.\" modification, are permitted provided that the following conditions
.\" are met:
.\" 1. Redistributions of source code must retain the above copyright
.\"    notice, this list of conditions and the following disclaimer.
.\" 2. Redistributions in binary form must reproduce the above copyright
.\"    notice, this list of conditions and the following disclaimer in the
.\"    documentation and/or other materials provided with the distribution.
.\" 3. All advertising materials mentioning features or use of this software
.\"    must display the following acknowledgement:
.\"	This product includes software developed by the University of
.\"	California, Berkeley and its contributors.
.\" 4. Neither the name of the University nor the names of its contributors
.\"    may be used to endorse or promote products derived from this software
.\"    without specific prior written permission.
.\"
.\" THIS SOFTWARE IS PROVIDED BY THE REGENTS AND CONTRIBUTORS ``AS IS'' AND
.\" ANY EXPRESS OR IMPLIED WARRANTIES, INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE
.\" IMPLIED WARRANTIES OF MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE
.\" ARE DISCLAIMED.  IN NO EVENT SHALL THE REGENTS OR CONTRIBUTORS BE LIABLE
.\" FOR ANY DIRECT, INDIRECT, INCIDENTAL, SPECIAL, EXEMPLARY, OR CONSEQUENTIAL
.\" DAMAGES (INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, PROCUREMENT OF SUBSTITUTE GOODS
.\" OR SERVICES; LOSS OF USE, DATA, OR PROFITS; OR BUSINESS INTERRUPTION)
.\" HOWEVER CAUSED AND ON ANY THEORY OF LIABILITY, WHETHER IN CONTRACT, STRICT
.\" LIABILITY, OR TORT (INCLUDING NEGLIGENCE OR OTHERWISE) ARISING IN ANY WAY
.\" OUT OF THE USE OF THIS SOFTWARE, EVEN IF ADVISED OF THE POSSIBILITY OF
.\" SUCH DAMAGE.
.\"
.\"     @(#)sendmail.8	8.10 (Berkeley) 9/20/96
.\"
.Dd September 20, 1996
.Dt SENDMAIL 8
.Os BSD 4
.Sh NAZWA
.Nm sendmail
.Nd agent transportu poczty elektronicznej
.Sh SKŁADNIA
.Nm sendmail
.Op Ar flagi
.Op Ar adres ...
.Nm newaliases
.Nm mailq
.Op Fl v
.Sh OPIS
\fI Uwaga! To tłumaczenie może być nieaktualne!\fP
.Pp
.Nm Sendmail
wysyła wiadomość do jednego, lub więcej
.Em odbiorców ,
przerzucając ją przez wszelkie niezbędne sieci.
.Nm Sendmail
może dokonywać forwardowania międzysieciowego, aby dostarczyć wiadomość do
właściwego miejsca.
.Pp
.Nm Sendmail
nie jest komendą interfejsu użytkownika;
do tego służą inne programy;
.Nm sendmail
używany jest do dostarczania jedynie preformatowanych wiadomości.
.Pp
Bez podanych flag,
.Nm sendmail
czyta standardowe wejście, aż do EOF, lub linii zawierającej pojedynczą
kropkę i wysyła kopię tej wiadomości do wymienionych adresów.
Określa używane sieć(i) na podstawie składni adresów.
.Pp
Adresy lokalne sa podglądane w pliku i odpowiednio aliasowane.
Aliasowanie można wyłączyć, poprzedzając adres odwrotnym ukośnikiem.
Zazwyczaj, w rozszerzeniach aliasowych nie jest włączony nadawca, np.
jeśli `john' wysyła do `grupy',
a `grupa' zawiera `johna', to wiadomość nie będzie dostarczana `johnowi'.
.Ss Parametry
.Bl -tag -width Fl
.It Fl B Ns Ar typ
Ustaw rodzaj ciała listu na
.Ar typ .
Obecnie legalne wartości to
.Li 7BIT
lub
.Li 8BITMIME .
.It Fl ba
Wejdź w tryb
.Tn ARPANET .
Wszystkie linie wejściowe muszą kończyć się CR-LF, i wszystkie generowane 
wiadomości będą miały na końcu CR-LF.
Poza tym, pola
``From:'' i ``Sender:'' są testowane w poszukiwaniu imienia nadawcy.
.It Fl bd
Działaj jako demon. Wymage berkeleyowskiego
.Tn IPC .
.Nm Sendmail
będzie forkował (patrz fork(2)) i ruszy w tle, nasłuchując na gnieździe 25
za nadchodzącymi połączeniami
.Tn SMTP .
Jest on zazwyczaj wywoływany w tej postaci z
.Pa /etc/rc .
.It Fl bD
To samo co
.Fl bd
lecz powoduje pracę na głównym planie.
.It Fl bh
Drukuj trwałą bazę statusu hosta.
.It Fl bH
Wypróżnij trwałą bazę statusu hosta.
.It Fl bi
Inicjalizuj bazę aliasów.
.It Fl bm
Dostarcz pocztę w normalny sposób (domyślne).
.It Fl bp
Wydrukuj listing kolejki.
.It Fl bs
Użyj na standardowym wejściu i wyjściu protokołu
.Tn SMTP ,
opisanego w
.Tn RFC821 .
Flaga ta powoduje wszystkie operacje flagi
.Fl ba ,
które sa kompatybilne z
.Tn SMTP .
.It Fl bt
Działaj w trybie testowania adresu. Tryb ten odczytuje adresy i pokazuje
etapy ich obróbki; może to być używane do testowania tablic konfiguracji.
.It Fl bv
Weryfikuj tylko nazwy \- nie próbuj zebrać, lub dostarczyć wiadomości.
Tryb ten jest używany zwykle do zatwierdzania użytkowników, lub list
dyskusyjnych.
.It Fl C Ns Ar plik
Użyj alternatywnego pliku konfiguracyjnego. 
.Nm Sendmail
odmawia pracy jako root, jeśli zostanie podany alternatywny plik
konfiguracyjny.
.It Fl d Ns Ar X
Ustaw zmienną debuggowania na
.Ar X .
.ne 1i
.It Fl F Ns Ar pełnanazwa
Ustaw pełną nazwę wysyłającego.
.It Fl f Ns Ar nazwa
Ustaw nazwę osoby ``from'' (np, nadawcy listu).
.Fl f
Może być użyte tylko przez ``zaufanych'' użytkowników
(zwykle
.Em root ,
.Em daemon ,
i
.Em network )
lub jeśli osoba, którą chcesz się stać jest tą samą osobą, którą jesteś.
.It Fl h Ns Ar N
Ustaw licznik hopów na
.Ar N .
Licznik ten jest zwiększany za każdym przetworzeniem listu. Gdy sięgnie
limitu, list zwracany jest z komunikatem o błędzie, jako ofiara pętli
aliasowej.
Jeśli opcja ta nie jest podana, linie
``Received:'' nie są zliczane.
.It Fl i
Ignoruj samotne kropki w liniach w nadchodzących wiadomościach.
Powinno to być ustawione jeśli odczytujesz dane z pliku.
.It Fl N Ar dsn
Ustaw powiadamianie o statusie dostarczenia na wartość
.Ar dsn,
która może być
.Ql never
dla braku powiadomień,
lub oddzieloną przecinkami listą wartości
.Ql failure
aby być powiadamianym po niepowiedzeniu się dostarczenia,
.Ql delay
aby być powiadamianym po opóźnieniu dostarczenia i
.Ql success
aby być powiadamianym o szczęśliwym dostarczeniu wiadomości.
.It Fl n
Nie rób aliasowania.
.It Fl O Ar opcja Ns = Ns Em wartość
Ustaw opcję
.Ar opcja
na wartość
.Em wartość .
Postać ta używa długich nazw. Patrz niżej dla szczegółów.
.It Fl o Ns Ar x Em wartość
Ustaw opcję
.Ar x
na określoną
.Em wartość .
Ta postać używa nazw jednoznakowych. Krótkie nazwy nie są opisane w tym
podręczniku, zobacz
.%T "Sendmail Installation and Operation Guide".
(w /usr/doc/sendmail/op/ - przyp. tłum.)
.It Fl p Ns Ar protokół
Ustaw nazwę protokołu, używanego do odbierania wiadomości. Może to być
prosta nazwa protokołu, taka jak ``UUCP'', lub protokół i nazwa hosta, np.
``UUCP:ucbvax''.
.It Fl q Ns Bq Ar czas
Przetwórz wiadomości zachowane w kolejce w podanych interwałach.
Jeśli
.Ar czas
jest pominięty,
przetwórz kolejkę tylko raz. (jest to to, czego się używa do wysyłania
poczty przez [otwarte połączenie] PPP -- przyp. tłum.)
.Xr Czas
jest podawany jako oznaczona liczba, gdzie
.Ql s
oznacza sekundy,
.Ql m
minuty,
.Ql h
godziny,
.Ql d
dni
i
.Ql w
oznacza tygodnie.
Na przykład
.Ql \-q1h30m
lub
.Ql \-q90m
ustawiają timeout na jedną godzinę i 30 minut.
Jeśli
.Ar czas
jest podany,
.Nm sendmail
będzie działał w tle.
Opcja ta może być bezpiecznie używana z
.Fl bd .
.It Fl qI Ns Ar substr
Ogranicz przetwarzane zadania do tych, zawierających
.Ar substr
jako podciąg identyfikatora kolejki.
.It Fl qR Ns Ar substr
Ogranicz przetwarzane zadania do tych, zawierających
.Ar substr
jako podciąg w nazwie jednego z odbiorców.
.It Fl qS Ns Ar substr
Ogranicz przetwarzane zadania do tych, zawierających
.Ar substr
jako podciąg w nazwie nadawcy.
.It Fl R Ar return
Ustaw ilość wiadomości, zwracanych przy odbijaniu listu.
Parametr
.Ar return
może być
.Ql full
aby zwracać całą wiadomość, lub
.Ql hdrs
aby zwracać jedynie nagłówki.
.It Fl r Ns Ar nazwa
Alternatywna i przedawniona postać flagi
.Fl f .
.It Fl t
Szukaj odbiorców w wiadomości.
W poszukiwaniu odbiorców, sendmail poszuka w wiadomości linii To:, Cc:,
Bcc:. (Normalnie wymaga podania odbiorcy w linii komend - przyp. tłum.)
Argumenty adresowe z linii komend 
.Em nie
otrzymają kopii wiadomości.
.It Fl U
Pierwotna (użytkownikowa) przyległość
Powinno to być ustawiane
.Em zawsze
w wypadku wołania z agenta użytkownika, takiego jak
.Nm mail (1)
czy
.Nm exmh
i
.Em nigdy
w wypadku wywoływania z sieciowego agenta dostarczającego, takiego jak
.Nm rmail (1).
.It Fl V Ar envid
Ustaw oryginalny identyfikator koperty.
Jest to rozprzestrzeniane przez SMTP do serwerów obsługujących DSNy i
zwracane w wiadomościach o błędach, zgodnych z DSN.
.It Fl v
Wejdź w tryb gadatliwy. Rozwijanie aliasów będzie ogłaszane, itp.
.It Fl X Ar logfile
Loguj cały przepływ do wskazanych plików z logami. Powinno to być używane
tylko jako ostatni sposób debuggowania błędów mailera. Będzie szybko logować
duże ilości danych.
.El
.Ss Opcje
Istnieje również spora liczba opcji przetwarzania, które można ustawić.
Normalnie są one używane tylko przez administratora systemu. Opcje mogą być
ustawiane albo z linii komend, przy użyciu flagi
.Fl o
(dla nazw krótkich),
lub
.Fl O
(dla nazw długich),
albo w pliku konfiguracyjnym.
Oto częściowa lista, ograniczona do tych opcji, które mogą być przydatne w
linii komend i pokazuje tylko długie nazwy; kompletna lista (i szczegóły)
znajdują się w
.%T "Sendmail Installation and Operation Guide" (który masz przypuszczalnie
w katalogu /usr/doc/sendmail/op/ - przyp. tłum.).
Opcje to:
.Bl -tag -width Fl
.It Li AliasFile= Ns Ar plik
Użyj alternatywnego pliku z aliasami.
.It Li HoldExpensive
Na mailerach, które są kosztowne podczas łączenia się z nimi, nie
inicjalizuj natychmiastowych połączeń. Implikuje to kolejkowanie.
.It Li CheckpointInterval= Ns Ar N
Sprawdzaj plik kolejki po każdych
.Ar N
szczęśliwych dostarczeniach (domyślnie 10).
Zapobiega to kosztownym dostarczeniom duplikatów, podczas wysyłania na
długie (odległe?) listy dyskusyjne, przerwane padem systemu.
.ne 1i
.It Li DeliveryMode= Ns Ar x
Ustaw tryb dostarczania na
.Ar x .
Tryby dostarczania to
.Ql i
dla interaktywnego dostarczania (synchronicznego),
.Ql b
dla dostarczania w tle (asynchronicznego),
.Ql q
dla kolejkowania \- np. właściwe dostarczenie będzie dokonane w następnym
uruchomieniu kolejki,
.Ql d
dla odłożonego \- to samo co
.Ql q
lecz unikane sa podglądy baz danych (szczególnie DNS i NIS).
.It Li ErrorMode= Ns Ar x
Ustaw przetwarzanie błędów na tryb
.Ar x .
Prawidłowe tryby to
.Ql m
do odsyłania pocztą komunikatu o błędzie,
.Ql w
do ``odpisania'' (write) komunikatu o błędzie
(lub odesłania go z powrotem, jeśli nadawca nie jest zalogowany),
.Ql p
do wypisania błędów na terminal (domyślnie),
.Ql q
do zignorowania komunikatów o błędach (zwracany jest tylko status wyjścia),
i
.Ql e
do robienia specjalnego przetwarzania dla BerkNet.
Jeśli tekst wiadomości nie jest odsyłany przez tryby
.Ql m
lub
.Ql w
i jeśli nadawca jest lokalny, kopia wiadomości jest doklejana do pliku
.Pa dead.letter
w katalogu domowym  nadawcy.
.It Li SaveFromLine
Zachowaj linie From z początku wiadomości, będące w stylu
.Tn UNIX Ns \-style .
.It Li MaxHopCount= Ar N
Maksymalna liczba razy, kiedy wiadomość może przeżyć ``hop'' nim
zdecydujemy, że jest zapętlona.
.It Li IgnoreDots
Nie uważaj kropek w pustych liniach jako terminatorów wiadomości.
.It Li SendMimeErrors
Wysyłaj komunikaty o błędach w formacie MIME.
Jeśli nie ustawione, rozszerzenie DSN (Delivery Status Notification -- 
Powiadomienie o Statusie Dostarczenia) SMTP jest wyłączane.
.It Li ConnectionCacheTimeout= Ns Ar timeout
Ustaw timeout cache połączenia.
.It Li ConnectionCacheSize= Ns Ar N
Ustaw rozmiar cache połączenia.
.It Li LogLevel= Ns Ar n
Ustaw poziom logowania.
.It Li MeToo
Wysyłaj też do ``mnie'' (nadawcy), jeśli znajduję się w rozwinięciu
aliasowym.
.It Li CheckAliases
Uprawomocnij rhs aliasów podczas komendy
.Xr newaliases 1
\fR.
.It Li OldStyleHeaders
Jeśli jest to ustawione, wiadomości moga mieć starodawne nagłówki.
Jeśli nie, wiadomość musi mieć nowe nagłówki (np. orzecinki zamiast spacji
między adresami). Jeśli jest ot ustawione, używany jest adaptacyjny
algorytm, który rozpoznaje prawidłowo te nagłówki.
.It Li QueueDirectory= Ns Ar katalogkolejki
Wybierz katalog, do którego kolejkowac wiadomości.
.It Li StatusFile= Ns Ar plik
Zachowaj statystyki do podanego pliku.
.It Li Timeout.queuereturn= Ns Ar czas
Ustaw timeout dla niedostarczonych wiadomości z kolejki na określony czas.
Po tym, jak dostarczenie nie powiedzie się przez podany czas,
wiadomość zostanie zwrócona do nadawcy. Domyślną wartością jest 5 dni.
.It Li UserDatabaseSpec= Ns Ar userdatabase
Jeślijest to ustawione, do forwardowania sprawdzana jest baza użytkownika.
Można uważać to jako rozszerzenie mechanizmu aliasowania, poza tym, że baza
powinna być dystrybutowana; aliasy są lokalne na danym hoście.
Może to nie być dostępne, jeśli twój sendmail nie ma wkompilowanej opcji
.Dv USERDB .
.It Li ForkEachJob
Forkuj każde zadanie podczas przeleceń kolejki.
Może być przydatne dla maszyn z małą ilością pamięci.
.It Li SevenBitInput
Rozbierz nadchodzące wiadomości do 7 bitów.
.It Li EightBitMode= Ns Ar tryb
Ustaw traktowanie ósmego bitu wejściowego dla siedmiobitowych celów na
.Ar tryb :
.Li m
(mimefy) konwertuje na siedmiobitowy format MIME,
.Li p
(pass) przekaże wiadomość jako ośmiobitową (naruszając protokoły),
i
.Li s
(strict) odbije wiadomość.
.It Li MinQueueAge= Ns Ar timeout
Ustaw, jak długo zadanie musi fermentować w kolejce nim nastąpi próba jego
wysłania.
.It Li DefaultCharSet= Ns Ar charset
Ustawia domyślny zestaw znaków, oznaczany do oznaczania danych 8-bitowych.
.It Li DialDelay= Ns Ar czasspania
Jeśli otwarcie połączenia się nie powiedzie, zaśnij na
.Ar czasspania
sekund i spróbuj ponownie.
Przydatne w hostach dzwoń-na-żądanie.
.It Li NoRecipientAction= Ns Ar akcja
Ustaw zachowanie gdy nie ma nagłówków odbiorców (To:, Cc: lub Bcc:)
na 
.Ar akcję :
.Li none
pozostawia wiadomość bez zmian,
.Li add-to
dodaje nagłówek To: z odbiorcami koperty,
.Li add-apparently-to
dodaje nagłówek Apparently-To: z odbiorcami koperty,
.Li add-bcc
dodaje nagłówek Bcc: i
.Li add-to-undisclosed
dodaje nagłówek
.Ql "To: undisclosed-recipients:;" .
.It Li MaxDaemonChildren= Ns Ar N
Ustawia maksymalną liczbę dzieci, których demon SMTP może mieć naraz na
.Ar N .
.It Li ConnectionRateThrottle= Ns Ar N
Ustawia maksymalną liczbę połączeń na sekundę na porcie SMTP na
.Ar N .
.El
.Pp
W aliasach, pierwszy znak nazwy może być pionową kreską, powodując tak
interpretację reszty nazwy jako komendy, do której należy przesłać list
poprzez potok. Może być niezbędnym zacytowanie tej nazwy, by 
.Nm sendmail
nie wycią spacji między argumentami. Na przykład, częstym aliasem jest
.Pp
.Bd -literal -offset indent -compact
msgs: "|/usr/bin/msgs \-s"
.Ed
.Pp
Aliasy mogą mieć też składnię
.Dq :include: Ns Ar nazwapliku
\fR, prosząc tak
.Xr sendmaila
by odczytał podany plik z listą odbiorców.
Na przykład, alias taki jak:
.Pp
.Bd -literal -offset indent -compact
poets: ":include:/usr/local/lib/poets.list"
.Ed
.Pp
odczyta
.Pa /usr/local/lib/poets.list
dla listy adresów, tworzących grupę.
.Pp
.Nm Sendmail
zwraca status wyjścia, opisujący co zrobił.
Kody są zdefiniowane w
.Aq Pa sysexits.h :
.Bl -tag -width EX_UNAVAILABLE -compact -offset indent
.It Dv EX_OK
Szczęśliwe zakończenie wszystkich adresów.
.It Dv EX_NOUSER
Nie rozpoznana nazwa użytkownika.
.It Dv EX_UNAVAILABLE
Potrzebne zasoby nie były dostępne.
.It Dv EX_SYNTAX
Błąd składni w adresie.
.It Dv EX_SOFTWARE
Wewnętrzny błąd oprogramowania, włączający nieprawidłowe argumenty.
.It Dv EX_OSERR
Tymczasowy błąd systemu operacyjnego, taki jak
.Dq niemożność forka .
.It Dv EX_NOHOST
Nazwa hosta nierozpoznana.
.It Dv EX_TEMPFAIL
Wiadomość nie mogła być dostarczona, lecz jest skolejkowana.
.El
.Pp
Po wywołaniu jako
.Nm newaliases ,
.Nm sendmail
przebudowuje bazę aliasów.
Po wywołaniu jako
.Nm mailq ,
.Nm sendmail
drukuje zawartość kolejki pocztowej.
.Sh PLIKI
Oprócz pliku
.Pa /etc/sendmail.cf
\fR,
występują w nim następujące ścieżki:
(wartości te są więc tylko przybliżeniami).
.Pp
.Bl -tag -width /usr/lib/sendmail.fc -compact
.It Pa /etc/aliases
czyste dane dla nazw aliasowych
.It Pa /etc/aliases.db
baza danych nazw aliasowych
.It Pa /etc/sendmail.cf
plik konfiguracyjny
.It Pa /etc/sendmail.hf
plik pomocy
.It Pa /var/log/sendmail.st
zebrane statystyki
.It Pa /var/spool/mqueue/*
pliki tymczasowe
.It Pa /var/run/sendmail.pid
Id procesu demona.
.El
.Sh ZOBACZ TAKŻE
.Xr binmail 1 ,
.Xr mail 1 ,
.Xr rmail 1 ,
.Xr syslog 3 ,
.Xr aliases 5 ,
.Xr mailaddr 7 ,
.Xr rc 8 ;
.Pp
DARPA
Internet Request For Comments
.%T RFC819 ,
.%T RFC821 ,
.%T RFC822 .
.Rs
.%T "Sendmail \- An Internetwork Mail Router"
.%V SMM
.%N \&No. 9
.Re
.Rs
.%T "Sendmail Installation and Operation Guide"
.%V SMM
.%N \&No. 8
.Re
.Rs
Po polsku, \fI`Krótka i polska instrukcja konfiguracji sendmaila'\fR
z \fIhttp://dione.ids.pl/~pborys/txt/linux/sendmail.txt\fR, streszczająca
wyżej wymienioną pozycję.
.Re
.Sh HISTORIA
Komenda
.Nm
pojawiła się w
.Bx 4.2 .
.Sh "INFORMACJE O TŁUMACZENIU"
Powyższe tłumaczenie pochodzi z nieistniejącego już Projektu Tłumaczenia Manuali i 
\fImoże nie być aktualne\fR. W razie zauważenia różnic między powyższym opisem
a rzeczywistym zachowaniem opisywanego programu lub funkcji, prosimy o zapoznanie 
się z oryginalną (angielską) wersją strony podręcznika za pomocą polecenia:
.br
man \-\-locale=C 8 sendmail
.Pp
Prosimy o pomoc w aktualizacji stron man \- więcej informacji można znaleźć pod
adresem http://sourceforge.net/projects/manpages\-pl/.