.\" -*- coding: UTF-8 -*- .\" Copyright (C) 1998-2004 Miquel van Smoorenburg. .\" .\" This program is free software; you can redistribute it and/or modify .\" it under the terms of the GNU General Public License as published by .\" the Free Software Foundation; either version 2 of the License, or .\" (at your option) any later version. .\" .\" This program is distributed in the hope that it will be useful, .\" but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of .\" MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the .\" GNU General Public License for more details. .\" .\" You should have received a copy of the GNU General Public License .\" along with this program; if not, write to the Free Software .\" Foundation, Inc., 51 Franklin Street, Fifth Floor, Boston, MA 02110-1301 USA .\" .\"{{{}}} .\"{{{ Title .\"******************************************************************* .\" .\" This file was generated with po4a. Translate the source file. .\" .\"******************************************************************* .\" This file is distributed under the same license as original manpage .\" Copyright of the original manpage: .\" Copyright © 1997-2004 Miquel van Smoorenburg, Michael Haardt (GPL-2+) .\" Copyright © of Polish translation: .\" Paweł Wilk (PTM) , 1998. .\" Robert Luberda (PTM) , 2005. .\" Michał Kułach , 2012. .TH INIT 8 "29 lipca 2004" "" "Podręcznik administratora systemu Linux" .\"}}} .\"{{{ Name .SH NAZWA .\"}}} .\"{{{ Synopsis init, telinit \- sterowanie procesu inicjującego .SH SKŁADNIA \fB/sbin/init\fP [\fB \-a \fP] [\fB \-s \fP] [\fB \-b \fP] [\fB \-z\fP \fIxxx\fP] [\fB 0123456Ss \fP] .br \fB/sbin/telinit\fP [\fB \-t\fP \fISEKUNDY\fP ] [\fB 0123456sSQqabcUu \fP] .br .\"}}} .\"{{{ Description \fB/sbin/telinit\fP [\fB \-e\fP \fIZMIENNA\fP[\fB=\fP\fIWARTOŚĆ\fP] ] .SH OPIS .\"{{{ init .SS Init \fBInit\fP jest przodkiem wszystkich procesów. Jego głównym zadaniem jest stworzenie procesów w oparciu o skrypt zapisany w pliku \fB/etc/inittab\fP (patrz też \fIinittab\fP(5)). Ten plik zawiera zwykle pozycje, które każą procesowi \fBinit\fP pomnażać \fBgetty\fP na każdej linii, na które użytkownicy mogą się zalogować. Kontroluje też samodzielne procesy, których istnienie jest konieczne w danym systemie. .PP .\"{{{ Runlevels .SH "POZIOMY PRACY" \fIRunlevel\fP (poziom pracy) jest to konfiguracja oprogramowania systemu, która pozwala zaistnieć tylko wytypowanym grupom procesów. Procesy tworzone przez \fBinit\fP dla każdego z tych poziomów są zdefiniowane w pliku \fB/etc/inittab\fP. \fBInit\fP może być w jednym z ośmiu poziomów pracy: \fB0\(en6\fP i \fBS\fP (inaczej \fBs\fP). Poziom pracy jest zmieniany przez uruchomienie \fBtelinit\fP przez uprzywilejowanego użytkownika. \fBtelinit\fP wysyła odpowiednie sygnały do \fBinit\fP, mówiące, w jaki tryb ma przejść. .PP Tryby pracy \fBS\fP, \fB0\fP, \fB1\fP, oraz \fB6\fP są zarezerwowane. Tryb S jest używany do zainicjowania systemu, podczas jego rozruchu. Gdy uruchamiany jest tryb pracy S (w czasie rozruchu) lub tryb pracy 1 (przełączanie się z trybu wielu użytkowników), system jest wprowadzany w tryb pracy jednego użytkownika ("single\-user mode"), po którym bieżącym poziomem pracy jest S. Tryb 0 jest używany, by zatrzymać system; tryb 6, by przeładować system (reboot). .PP Po zakończeniu rozruchu w poziomie S, system jest automatycznie wprowadzany w jeden z trybów wielu użytkowników, od 2 do 5, chyba że wystąpił problem, który musi zostać naprawiony przez administratora, w trybie jednego użytkownika. Po przejściu w tryb jednego użytkownika administrator zwykle zajmuje się konserwacją, a następnie przeładowuje system. .PP Aby uzyskać więcej informacji na ten temat, proszę zapoznać się ze stronami podręcznika \fBshutdown\fP(8) i \fBinittab\fP(5). .PP Tryby pracy 7\-9 również są poprawne, choć niezbyt dobrze udokumentowane. Wynika to z faktu, że "tradycyjne" warianty Uniksa nie używają ich. .PP .\"}}} Poziomy \fIS\fP i \fIs\fP są w rzeczywistości takie same. Wewnętrznie są to tylko zastępcze nazwy dla tego samego trybu pracy. .PP .SH ROZRUCH Po tym jak \fBinit\fP jest wywołany w ostatnim kroku sekwencji rozruchowej jądra, szuka pliku \fB/etc/inittab\fP w celu znalezienia w nim pola typu \fBinitdefault\fP (patrz też \fIinittab\fP(5)). Pole \fBinitdefault\fP określa początkowy poziom pracy systemu. Jeśli nie ma tam takiego pola (lub wcale nie istnieje \fB/etc/inittab\fP), poziom pracy musi być podany z konsoli systemowej. .PP Poziom \fBS\fP lub \fBs\fP wprowadza system w tryb jednego użytkownika i nie wymaga pliku \fB/etc/initttab\fP. .PP W trybie jednego użytkownika, wywoływany jest \fB/sbin/sulogin\fP na urządzeniu \fB/dev/console\fP. .PP Podczas wchodzenia w tryb jednego użytkownika, proces \fBinit\fP inicjuje ustawienia \fBstty\fP konsoli na bezpieczne wartości. Ustawiany jest tryb clocal. Prędkość sprzętu i handshaking nie są zmieniane. .PP Podczas wchodzenia w tryb wielu użytkowników po raz pierwszy, \fBinit\fP wykonuje pozycje \fBboot\fP i \fBbootwait\fP, by pozwolić systemom plików zamontować się zanim użytkownicy będą mogli się zalogować. Potem wykonywane są wszystkie pozycje przypisane danemu poziomowi pracy. .PP Kiedy nowy proces startuje, \fBinit\fP sprawdza najpierw, czy istnieje plik \fI/etc/initscript\fP. Jeśli tak, używa tego skryptu by ten proces zacząć. .PP Za każdym razem, gdy proces potomny się zakończy, \fBinit\fP zapamiętuje ten fakt i powód śmierci procesu jest zapisany w \fB/var/run/utmp\fP i \fB/var/log/wtmp\fP, pod warunkiem, że te pliki istnieją. .SH "ZMIENIANIE TRYBÓW PRACY" Po tym jak "namnożone" zostaną wszystkie wyszczególnione procesy, \fBinit\fP czeka na śmierć każdego swojego procesu potomnego, sygnał braku energii lub zasygnalizowanie przez \fBtelinit\fP zmiany poziomu działania systemu. Gdy wystąpi jeden spośród tych trzech warunków, ponownie sprawdzany jest plik \fB/etc/inittab\fP, ponieważ nowe pola mogą być do niego dodane w każdej chwili. Jednakowoż, \fBinit\fP wciąż oczekuje na wystąpienie jednego z tych trzech warunków. By przygotować się na natychmiastową odpowiedź, \fBtelinit Q\fP albo użyta komenda \fBq\fP może obudzić proces \fBinit\fP, by jeszcze raz przeczytał plik \fB/etc/inittab\fP. .PP Jeśli \fBinit\fP nie jest w trybie jednego użytkownika i odbiera sygnał zaniku energii (SIGPWR), czyta plik \fB/etc/powerstatus\fP. Następnie uruchamia polecenie zależne od zawartości tego pliku: .IP F(AIL) Zawodzi zasilanie, UPS dostarcza mocy. Wykonuje wpisy \fBpowerwait\fP i \fBpowerfail\fP. .IP O(K) Zasilanie powróciło, uruchamia wpisy \fBpowerokwait\fP. .IP L(OW) Zasilanie zawodzi, a UPS\-owi wyczerpuje się bateria. Wykonuje wpisy \fBpowerfailnow\fP. .PP Jeżeli plik /etc/powerstatus nie istnieje lub zawiera cokolwiek innego niż jedną z liter \fBF\fP, \fBO\fP lub \fBL\fP, init zachowa się tak, jakby przeczytał \fBF\fP. .PP Używanie \fBSIGPWR\fP i \fB/etc/powerstatus\fP nie jest zalecane. Jeżeli ktoś chce współdziałać z \fBinit\fPem, powinien użyć kanału kontroli \fB/run/initctl\fP \- proszę przeczytać kod źródłowy pakietu \fBsysvinit\fP po więcej dokumentacji dotyczącej tego kanału. .PP .\"}}} .\"{{{ telinit Gdy \fBinit\fP jest proszony o zmianę poziomu działania, wysyła sygnał ostrzegawczy \s-1\fBSIGTERM\fP\s0 do wszystkich procesów, które nie są zdefiniowane w nowym poziomie pracy. Potem czeka 5 sekund zanim "na siłę" zakończy te procesy poprzez sygnał \s-1\fBSIGKILL\fP\s0. Zauważ, że \fBinit\fP zakłada, że wszystkie te procesy (i ich potomki) pozostają w tej samej grupie procesów, którą \fBinit\fP oryginalnie im utworzył. Jeżeli jakikolwiek proces zmienił swą przynależność do grupy procesów to nie odbierze tych sygnałów. Tego typu procesy muszą być kończone osobno (np. demony wszelakie \- przyp. tłum.). .SH TELINIT \fB/sbin/telinit\fP jest symbolicznym dowiązaniem do \fB/sbin/init\fP. Pobiera on jednoznakowy argument i sygnały \fBinit\fP, by podjął stosowne działanie. Poniższe argumenty można stosować jako rozkazy dla \fBtelinit\fP: .IP "\fB0\fP,\fB1\fP,\fB2\fP,\fB3\fP,\fB4\fP,\fB5\fP lub \fB6\fP" mówią procesowi \fBinit\fP by przełączył w odpowiedni poziom działania. .IP \fBa\fP,\fBb\fP,\fBc\fP każą procesowi \fBinit\fP by przetwarzał tylko te pola pliku \fB/etc/inittab\fP, które odnoszą się do poziomu pracy \fBa\fP,\fBb\fP lub \fBc\fP. .IP "\fBQ\fP lub \fBq\fP" każą procesowi \fBinit\fP jeszcze raz przeczytać plik \fB/etc/inittab\fP. .IP "\fBS\fP lub \fBs\fP" mówią żeby \fBinit\fP przełączył w tryb jednego użytkownika. .IP "\fBU\fP lub \fBu\fP" każą procesowi \fBinit\fP przeładować się (zachowując obecny stan). Nie występuje ponowne odczytywanie pliku \fB/etc/inittab\fP. Poziom pracy powinien być ustawiony na \fBSs0123456\fP, w przeciwnym wypadku żądanie może być "delikatnie" zignorowane. .PP \fBtelinit\fP może także powiedzieć procesowi \fBinit\fP, jak długo powinien on czekać między wysyłaniem sygnałów SIGTERM i SIGKILL. Domyślną wartością jest 5 sekund, ale może być ona zmieniona za pomocą opcji \fB\-t\fP. .PP \fBtelinit \-e\fP mówi procesowi \fBinit\fP, aby zmienił środowisko procesów, które mnoży. Argumenty do \fB\-e\fP mogą mieć postać \fIZMIENNA\fP=\fIWARTOŚĆ\fP, która ustawia zmiennej \fIZMIENNA\fP wartość \fIWARTOŚĆ\fP lub postać \fIZMIENNA\fP (bez znaku równości), która usuwa zmienną \fIZMIENNA\fP. .PP \fBtelinit\fP może być wywoływany tylko przez użytkowników uprzywilejowanych. .PP .\"}}} .\"}}} Wywołany \fBinit\fP sprawdza czy jest procesem inicjującym \fBinit\fP czy też jest wywołany jako \fBtelinit\fP poprzez wgląd w swój \fIidentyfikator procesu\fP; prawdziwy identyfikator procesu \fBinit\fP ma zawsze wartość \fB1\fP. Teraz już wiadomo, że zamiast wywoływać \fBtelinit\fP możesz też po prostu użyć \fBinit\fP, a nie skrótu. .SH ŚRODOWISKO \fBInit\fP ustawia następujące zmienne środowiskowe dla wszystkich swoich dzieci: .IP \fBPATH\fP \fI/bin:/usr/bin:/sbin:/usr/sbin\fP .IP \fBINIT_VERSION\fP Jak mówi nazwa \- wersja programu. Użyteczne dla określenia, jeśli skrypt uruchamia się bezpośrednio z \fBinit\fP. .IP \fBRUNLEVEL\fP Obecny poziom pracy systemu. .IP \fBPREVLEVEL\fP Poprzedni poziom pracy systemu (użyteczne po zmianie poziomów). .IP \fBCONSOLE\fP Konsola systemu. Tak naprawdę ta wartość jest przyjmowana od jądra; jednak jeśli nie jest ustawiona \fBinit\fP ustawi ją domyślnie na \fB/dev/console\fP. .SH "FLAGI STARTOWE" Jest możliwe by przekazać pewne flagi do procesu \fBinit\fP z monitora startowego (np. LILO). \fBInit\fP dopuszcza stosowanie następujących flag: .TP 0.5i \fB\-s, S, single\fP Rozruch w trybie jednego użytkownika. W tym trybie \fI/etc/inittab\fP jest sprawdzany (wczytywany) i skrypty startowe rc są zwykle uruchamiane zanim wystartuje powłoka dla trybu jednego użytkownika. .PP .TP 0.5i \fB1\-5\fP Poziom działania w jakim system ma wystartować. .PP .TP 0.5i \fB\-b, emergency\fP Wejście bezpośrednio w tryb jednego użytkownika bez uruchamiania żadnych innych skryptów startowych. .PP .TP 0.5i \fB\-a, auto\fP Program ładujący LILO dodaje słowo "auto" do linii poleceń, jeżeli uruchomił jądro z domyślną linią poleceń (użytkownik jej nie zmieniał). Jeżeli \fBinit\fP znajdzie to słowo, ustawi zmienną środowiskową "AUTOBOOT" na "yes". Proszę zauważyć, że nie można tego użyć jako środka bezpieczeństwa \- oczywiści użytkownik mógł ręcznie w linii poleceń wpisać "auto" użyć opcji \-a. .PP .TP 0.5i \fB\-z \fP\fIxxx\fP Argument opcji \fB\-z\fP jest ignorowany. Może być użyta do wydłużenia linii poleceń, tak żeby zajmowała więcej miejsca na stosie. \fBInit\fP może wtedy manipulować linią poleceń, tak żeby \fBps\fP(1) pokazywało bieżący tryb uruchomienia. .PP .SH INTERFEJS Init nasłuchuje wiadomości na łączu \fIfifo\fP w /run, \fI/run/initctl\fP. \fBTelinit\fP używa tego do komunikacji z procesem init. Ten interfejs nie jest zbyt dobrze udokumentowany czy skończony. Zainteresowani powinni przestudiować plik \fIinitreq.h\fP w podkatalogu \fIsrc/\fP archiwum tarowego z kodem źródłowym \fBinit\fP. .SH SYGNAŁY Init reaguje na następujące sygnały: .TP 0.5i \fBSIGHUP\fP Ma ten sam efekt co \fBtelinit q\fP. .PP .TP 0.5i \fBSIGUSR1\fP Po odebraniu tego sygnału, init zamyka i ponownie otwiera swoją kontrolkę fifo, \fB/run/initctl\fP. .TP 0.5i \fBSIGINT\fP Zwykle ten sygnał jest wysyłany z jądra by powiedzieć, że wciśnięta została kombinacja klawiszy CTRL\-ALT\-DEL. Powoduje to rozpoczęcie akcji \fIctrlaltdel\fP. .TP 0.5i \fBSIGWINCH\fP Jądro wysyła ten sygnał jeśli wciśnięty został klawisz \fIKeyboardSignal\fP. Aktywuje to akcję \fIkbrequest\fP. .\"{{{ Conforming to .SH "ZGODNE Z" .\"}}} .\"{{{ Files \fBInit\fP jest kompatybilny z init obecnym System V. Działa razem ze skryptami w katalogach \fI/etc/init.d\fP i \fI/etc/rc{poziom_działania}.d\fP. Jeśli twój system używa tej konwencji, to powinien być obecny plik \fIREADME\fP w katalogu \fI/etc/init.d\fP wyjaśniający, jak te skrypty działają. .SH PLIKI .nf /etc/inittab /etc/initscript /dev/console /var/run/utmp /var/log/wtmp /run/initctl .fi .\"}}} .\"{{{ Warnings .SH UWAGI \fBInit\fP zakłada, że procesy i ich procesy potomne pozostają w tej samej grupie procesów, która była dla nich oryginalnie stworzona. Jeżeli jakikolwiek proces zmienił swą przynależność do grupy procesów, \fBinit\fP nie może ich zabić i może skończyć się na tym, że zostaną dwa procesy czytające z jednego wiersza terminala. .PP .\"}}} .\"{{{ Diagnostics W systemie Debian, wejście w poziom pracy 1 powoduje zabicie wszystkich procesów z wyjątkiem wątków jądra i skryptu który wykonuje zabijanie oraz innych procesów w jego sesji. W konsekwencji, powracanie z poziomu 1 do poziomu pracy trybu wielu użytkowników nie jest bezpieczne: demony, które zostały uruchomione w poziomie S i są wymagane do normalnego działania nie są dłużej uruchomione. System powinien zostać uruchomiony ponownie. .SH DIAGNOSTYKA .\"}}} .\"{{{ Author Jeśli \fBinit\fP zorientuje się, że wciąż powtarza namnażanie zadanego procesu częściej niż 10 razy w ciągu 2 minut, wtedy założy, że gdzieś w wywołaniu komendy jest błąd, wyśle wiadomość o błędzie na konsolę systemu, i przerwie pomnażanie danego pola do upłynięcia 5 minut lub do odebrania sygnału. Zapobiega to "zjadaniu" zasobów systemu gdy ktoś popełni literówkę w pliku \fB/etc/inittab\fP lub gdy program normalnie uruchamiany dla danego wpisu jest usunięty. .SH AUTOR .\"}}} .\"{{{ See also Miquel van Smoorenburg (miquels@cistron.nl), pierwszą wersję strony podręcznika napisał Michael Haardt (u31b3hs@pool.informatik.rwth\-aachen.de). .SH "PATRZ TAKŻE" \fBgetty\fP(1), \fBlogin\fP(1), \fBsh\fP(1), \fBrunlevel\fP(8), \fBshutdown(8),\fP \fBkill\fP(1), \fBinittab\fP(5), \fBinitscript\fP(5), \fButmp\fP(5) .\"}}} .SH TŁUMACZENIE Tłumaczenie opisuje tradycyjną wersję init z \fISystemV\fP, używaną domyślnie przez Debiana. W przypadku korzystania z init udostępnianego przez wywodzący się z Ubuntu \fBupstart\fP, proszę wydać polecenie \fIman \-\-locale=C 8 init\fP, aby zapoznać się z właściwym opisem w języku angielskim. .PP Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika man są: Paweł Wilk (PTM) , Robert Luberda (PTM) i Michał Kułach . .PP Polskie tłumaczenie jest częścią projektu manpages-pl; uwagi, pomoc, zgłaszanie błędów na stronie http://sourceforge.net/projects/manpages-pl/. Jest zgodne z wersją \fB 2.88 \fPoryginału.