NAZWA¶

fdisk - obsługa dyskowej tablicy partycji

SKŁADNIA¶

fdisk [opcje] urządzenie

fdisk -l [urządzenie...]

OPIS¶

fdisk to obsługiwany z pomocą okien dialogowych program do tworzenia i zmieniania tablicy partycji dysku twardego. Obsługuje tablice partycji typu GPT, MBR, Sun, SGI i BSD.

Urządzenia blokowe mogą być podzielone na jeden lub więcej logicznych dysków zwanych partycjami. Podział ten jest zapisany w tablicy partycji znajdującej się zwykle w sektorze 0 dysku (w świecie BSD mówi się o tzw. plastrach dyskowych "disk slice" i etykietach dysku "disklabel").

Partycjonowanie przestrzega domyślnie limitów wejścia/wyjścia urządzenia (topologii). fdisk jest w stanie zoptymalizować schemat dysku do 4-kilobajtowego rozmiaru sektora oraz używa wyrównania przesunięcia na współczesnych dyskach korzystających z MBR i GPT. Zawsze powinno się korzystać z ustawień domyślnych fdiska, ponieważ domyślne wartości (np. początkowego i końcowego sektora partycji) i rozmiary partycji podane w notacji +/-rozmiar{M,G,...} są zawsze wyrównywane zgodnie z właściwościami urządzenia.

Adresowanie cylinder-głowica-sektor (ang. Cylinder-Head-Sector - CHS) jest przestarzałe i nie jest domyślnie stosowane. Nie należy korzystać ze starych artykułów i rekomendacji z poleceniem fdisk -S <n> -H <n> do napędów SSD lub urządzeń z sektorami 4K.

Bogaty interfejs do wyświetlania schematów dysków dla skryptów zapewnia partx(8), fdisk jest przeznaczony raczej dla ludzi. Kompatybilność wsteczna w wyjściu fdisk nie jest gwarantowana. Wejście (polecenia) powinny pozostać wstecznie kompatybilne.

OPCJE¶

-b, --sector-size rozmiar-sektora

-B, --protect-boot

-c, --compatibility[=tryb]

-h, --help

-V, --version

-L, --color[=kiedy]

-l, --list

-x, --list-details

--lock[=tryb]

-n, --noauto-pt

-o, --output lista

-s, --getsz

-t, --type typ

-u, --units[=jednostka]

-C, --cylinders liczba

-H, --heads liczba

-S, --sectors liczba

-w, --wipe kiedy

-W, --wipe-partitions kiedy

-V, --version

URZĄDZENIA¶

Urządzenie jest to z reguły /dev/sda, /dev/sdb itp. Nazwy urządzeń odnoszą się do całego dysku. Stare systemy bez libata (biblioteki używanej wewnątrz jądra Linux do obsługi kontrolerów i urządzeń ATA) rozróżniają dyski IDE i SCSI. W takich przypadkach nazwami urządzeń będą /dev/hd* (IDE) lub /dev/sd* (SCSI).

Partycja to nazwa urządzenia, za którą następuje numer partycji. Na przykład, /dev/sda1 jest pierwszą partycją pierwszego dysku twardego w systemie. Proszę również zapoznać się z dokumentacją jądra Linux (plik Documentation/admin-guide/devices.txt).

ROZMIARY¶

Okno "ostatni sektor" ("last sector") akceptuje podanie rozmiaru partycji za pomocą liczby sektorów albo w notacji +/-rozmiar{K,B,M,G,...}.

Jeśli rozmiar poprzedzi się plusem "+", to jest on interpretowany jako liczony w odniesieniu do pierwszego sektora partycji. Jeśli przedrostkiem będzie minus "-", to jest on interpretowany w odniesieniu do ostatniego dostępnego sektora partycji.

Gdy poda się rozmiar w bajtach; po liczbie tej mogą występować przyrostki oznaczające wielokrotność: KiB=1024, MiB=1024*1024 itd. dla GiB, TiB, PiB, EiB, ZiB i YiB. Cząstka "iB" jest opcjonalna, tzn. "K" ma to samo znaczenie co "KiB".

Rozmiary relatywne są zawsze wyrównywane zgodnie z limitami wejścia/wyjścia danego urządzenia. Zaleca się stosowanie notacji +/-rozmiar{K,B,M,G,...}.

W celu kompatybilności wstecznej fdisk przyjmuje również przyrostki KB=1000, MB=1000*1000 itd. dla GB, TB, PB, EB, ZB i YB. Te przyrostki utworzone w oparciu o notację 10^N są przestarzałe.

PLIKI SKRYPTÓW¶

fdisk pozwala na odczytanie (poleceniem "I") skryptów kompatybilnych z sfdisk(8). Skrypt jest następnie stosowany do tablicy partycji przechowywanej w pamięci, a później istnieje możliwość modyfikacji jej przed ostatecznym zapisaniem na dysk.

Działa to również w drugą stronę, ponieważ poleceniem "O" można zapisać aktualny schemat dysku przechowywany w pamięci do skryptu.

Pliki skryptów są kompatybilne pomiędzy cfdisk(8), sfdisk(8), fdisk i pozostałymi programami libfdisk. Więcej szczegółów w podręczniku sfdisk(8).

ETYKIETY DYSKU¶

GPT (GUID Partition Table)

Typu DOS-owego (MBR)

Typu BSD/Sun

Typu IRIX/SGI

OSTRZEŻENIE TRYBU DOS i DOS 6.x¶

Cały ten rozdział jest nieaktualny. W żadnym ze współczesnych systemów operacyjnych nie ma potrzeby martwić się takimi rzeczami jak geometria czy cylindry. Jeśli naprawdę konieczne jest stosowanie partycjonowanie kompatybilnego z DOS-em konieczne jest włączenie trybu DOS i cylindrów jako jednostek za pomocą opcji wiersza poleceń "-c=dos -u=cylinders".

Komenda FORMAT z DOS 6.x szuka informacji w pierwszym sektorze obszaru danych partycji i traktuje je jako godniejsze zaufania niż informacje z tablicy partycji. Dosowy FORMAT oczekuje od dosowego FDISK-a, że ten wyczyści pierwsze 512 bajtów obszarów danych przy każdej zmianie rozmiarów. Dosowy FORMAT zajrzy do tych dodatkowych danych nawet z flagą /U -- uważamy to za błąd tych programów.

Tak więc używając programu cfdisk(8) lub fdisk do zmiany rozmiaru partycji dosowej, należy też użyć dd(1) do wyzerowania pierwszych 512 bajtów tej partycji przed użyciem dosowego FORMAT. Na przykład, po utworzeniu dosowej partycji /dev/sda1 programem fdisk (po wyjściu z fdisk i przeładowaniu Linuksa, dzięki czemu informacje o tablicy partycji będą poprawne), powinno się wykonać polecenie dd if=/dev/zero of=/dev/hda1 bs=512 count=1, które zeruje pierwszych 512 bajtów partycji.

fdisk zwykle automatycznie uzyska informacje o geometrii dysku. Niekoniecznie musi to być fizyczna geometria dysku (co więcej, nowoczesne dyski w rzeczywistości nie mają czegoś takiego jak fizyczna geometria, a w każdym razie nie mają niczego, co mogłoby być opisane w prostej postaci cylindry/głowice/sektory), lecz geometria, której używa MS-DOS dla tablicy partycji.

Zazwyczaj wszystko idzie dobrze i nie ma żadnych problemów, jeżeli Linux jest jedynym systemem na dysku. Jednakże, jeśli dysk będzie dzielony z innymi systemami operacyjnymi, to dobrym pomysłem jest utworzenie co najmniej jednej partycji fdiskiem pochodzącym z innego systemu operacyjnego. Linux, podczas uruchamiania, przegląda tablicę partycji i stara się wywnioskować, jaka (fałszywa) geometria dysku jest wymagana, żeby mógł dobrze współpracować z innymi systemami.

Gdy wypisywana jest tablica partycji, w trybie DOS dokonywane jest sprawdzenie spójności wpisów tablicy. Sprawdzane jest, czy fizyczne i logiczne punkty startowe i końcowe są takie same, oraz czy partycja rozpoczyna się i kończy w granicach cylindrów (poza pierwszą partycją).

Niektóre wersje MS-DOS tworzą pierwszą partycję, która nie rozpoczyna się na granicy cylindra, lecz na 2 sektorze pierwszego cylindra. Partycje rozpoczynające się na cylindrze 1 nie mogą rozpoczynać się na granicy cylindra, lecz raczej nie powinno to sprawiać problemów, chyba że używany jest OS/2.

Dla najlepszych wyników, zawsze powinno się używać fdiska specyficznego dla danego systemowi operacyjnemu. Na przykład, partycje dosowe powinno się tworzyć dosowym FDISK-iem, a linuksowe — linuksowym fdiskiem lub cfdisk(8)iem.

KOLORY¶

The output colorization is implemented by terminal-colors.d(5) functionality. Implicit coloring can be disabled by an empty file

for the fdisk command or for all tools by

The user-specific $XDG_CONFIG_HOME/terminal-colors.d or $HOME/.config/terminal-colors.d overrides the global setting.

Note that the output colorization may be enabled by default, and in this case terminal-colors.d directories do not have to exist yet.

The logical color names supported by fdisk are:

header

help-title

warn

welcome

ŚRODOWISKO¶

FDISK_DEBUG=all

LIBFDISK_DEBUG=all

LIBBLKID_DEBUG=all

LIBSMARTCOLS_DEBUG=all

LIBSMARTCOLS_DEBUG_PADDING=on

LOCK_BLOCK_DEVICE=<tryb>

AUTORZY¶

Karel Zak <kzak@redhat.com>, Davidlohr Bueso <dave@gnu.org>

Oryginalną wersję napisali Andries E. Brouwer, A. V. Le Blanc i inni.

ZOBACZ TAKŻE¶

cfdisk(8), mkfs(8), partx(8), sfdisk(8)

ZGŁASZANIE BŁĘDÓW¶

Raporty o błędach proszę zgłaszać pod adresem <https://github.com/util-linux/util-linux/issues>.

DOSTĘPNOŚĆ¶

Polecenie fdisk jest częścią pakietu util-linux i można je pobrać ze strony Linux Kernel Archive <https://www.kernel.org/pub/linux/utils/util-linux/>.

TŁUMACZENIE¶

Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika są: Przemek Borys <pborys@dione.ids.pl>, Robert Luberda <robert@debian.org> i Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>

Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje o warunkach licencji można uzyskać zapoznając się z GNU General Public License w wersji 3 lub nowszej. Nie przyjmuje się ŻADNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI.

Błędy w tłumaczeniu strony podręcznika prosimy zgłaszać na adres listy dyskusyjnej manpages-pl-list@lists.sourceforge.net.