İSİM¶

agetty - Linux getty; uçbirim kipini, hızını ve hat disiplinini ayarlar

KULLANIM¶

agetty

[seçenekler] aygıt [hat_hızları] [uçbirim]

AÇIKLAMA¶

agetty bir uçbirim aygıtı açar ve komut istemine kullanıcı adını basar ve login(1) komutunu çağırır. agetty normalde init(1) tarafından başlatılır.

agetty kablolu ve çevirmeli hatlar için yararlı olan birkaç standart dışı özelliğe sahiptir:

DEĞİŞTİRGELER¶

aygıt

/dev dizinine göre dosya yolu. "-" belirtilirse, agetty, standart girdinin zaten bir uçbirime bağlı olduğunu ve uzak kullanıcıyla bağlantının zaten kurulduğunu varsayar.

System V altında "-" belirtilecekse "--" ile öncelenmelidir.

hat_hızları

hat_hızları virgül ayraçlı bir listedir. agetty BREAK karakterini her alışında, listede döngüsel olarak bir sonraki hat hızını dener.

hat_hızları azalan sırada belirtilmelidir, böylece daha düşük hıza geçmek için boş karakter (Ctrl-@) kullanılabilir.

Bu girdi isteğe bağlıdır ve sanal uçbirimler için gereksizdir.

Seri uçbirimler için mevcut hat hızını korumak öntanımlıdır (bkz: --keep-baud) ve başarısızlık durumunda ’9600’ tek hızdır.

uçbirim

TERM ortam değişkeni için kullanılacak değer. Bu, init(1)’in ayarlamış olabileceği her şeyi geçersiz kılar ve login(1) ve kabuk tarafından devralınır.

Sanal uçbirimde Linux için vt100 veya linux; Sanal uçbirimde GNU Hurd için hurd öntanımlıdır.

SEÇENEKLER¶

-8, --8bits

Uçbirimin temiz 8 bitlik olduğunu varsayar, bu nedenle eşlik algılamasını devre dışı bırakır.

-a, --autologin kullanıcı

Belirtilen kullanıcı için kullanıcı adı ve parola sorulmaksızın otomatik olarak oturum açılır. Bu seçeneğin kullanımı login(1) komut satırına -f seçeneğinin kullanıcı girdisi ile eklenmesine sebep olur. Ayrıca, bu seçeneğin davranışında değişiklik yapan --login-options seçeneğine de bakılabilir.

--autologin seçeneğinin agetty’nin seri hattı başlatma şeklini etkileyebileceği unutulmamalıdır, çünkü otomatik oturum açmada agetty hattı okumadığından hat ayarlarını iyileştirme şansı yoktur.

-c, --noreset

Uçbirim denetim kiplerini (cflags) sıfırlamaz. Ayrıntılar için bkz: termios(3).

-E, --remote

Genellikle telnetd(8) gibi bir şey tarafından çağrıldığında login(1) komutuna uzak konağın adı belirtilir. Bu seçenek, agetty’nin utmp(5)’te kullanılmak üzere login(1) komutuna uzak konağın adını aktarmakta kullanılır. Bkz: --host seçeneği.

--host sahtekonak seçeneği de belirtilmişse bunlar da login(1) komut satırına eklenir.

--nohostname seçeneğini kullanımı ise login(1) komut satırına -H seçeneğinin eklenmesine sebep olur.

Bkz: --login-options.

-f, --issue-file yol

/etc/issue ve benzerlerinin yerine gösterilecek dosyalar ve dizinler ":" ayraçlı bir liste oarak belirtilir. Belirtilen tüm dosya ve dizin içeriklleri gösterilir, bulunmayanlar ve boş dosyalar uyarmaksızın yok sayılır. Dizin belirtilmesi durumunda dizin içinde bulunan .issue uzantılı dosyaların içeriği sürüm sırasına göre gösterilir. Böylece farklı uçbirimlerde o uçbirimlere özgü iletiler gösterilebilir. --noissue seçeneği bu seçeneği geçersiz kılar.

--show-issue

Geçerli issue dosyasını (ve diğerlerini) geçerli uçbirimde gösterir ve çıkar. Bu seçenek yalnızca geçerli ayarları görüntülemek içindir, başka bir amacı yoktur. Gerçek çıktının uçbirim ve agetty komut satırına bağlı olması nedeniyle çıktının bazı öntanımlı veya eksik bilgileri kullanabileceği unutulmamalıdır.

-h, --flow-control

Donanım (RTS/CTS) akış denetimini etkinleştirir. Uygun olduğunda yazılım (XON/XOFF) akış protokolünü devre dışı bırakmak uygulamaya bırakılır.

-H, --host sahtekonak

Belirtilen sahtekonak utmp(5) dosyasına yazılır. Normalde, yerel kablolu bağlantılar ve konsollar için agetty kullanıldığından, oturum açma konağı verilmez. Ancak bu seçenek, uçbirim yoğunlaştırıcıları ve benzerlerini tanımlamak için faydalı olabilir.

-i, --noissue

Oturum açma isteminden önce /etc/issue (ve diğerlerinin) içeriğini göstermez. Yanlış hat hızında çok sayıda metin alındığında uçbirimler veya iletişim donanımında işler karışabilir; oturum açma isteminden önce çok fazla metin geliyorsa çevirmeli ağ betikleri başarısız olabilir.

-I, --init-string dizge

Başka bir şey göndermeden önce uçbirime veya modeme gönderilecek ilk dizgeyi tanımlar. Bu dizge, bir modemi başlatmak için kullanılabilir. Yazdırılamayan karakterler, sekizlik kodlardan önce ters eğik çizgi (\) yazılarak gönderilebilir. Örneğin, satır sonu karakterini (ASCII 10, sekizlik 012) göndermek için \12 yazılır.

-J, --noclear

Kullanıcı adını ekrana yazmadan önce ekranı temizlemez. Öntanımlı olarak ekran temizlenir.

-l, --login-program komut

login(1) yerine belirtilen komut çalıştırılır. Standart-dışı oturum açma uygulaması kullanımına izin verir. Böyle bir uygulama, örneğin, çevirmeli ağ parolasını sorabilir veya farklı bir parola dosyası kullanabilir. Bkz: --login-options.

-L, --local-line[=kip]

CLOCAL kipini belirler. kip auto, always veya never olabilir. kip belirtilmezse always öntanımlıdır. --local-line seçeneğinin kendisinin belirtilmediği durumda ise auto öntanımlıdır.

-m, --extract-baud

Hayes(tm) uyumlu modemler tarafından üretilen CONNECT durum iletisinden hat hızını saptamaya çalışır. Durum iletisinin biçimi: "<çerçöp><hız><çerçöp>". agetty, modemin durum iletisini komut satırından belirtilen hat_hızlarından ilkinin hızında yaydığını varsayar.

--extract-baud seçeneği aşırı yüklü sistemlerde başarısız olabileceğinden, komut satırından beklenen tüm hat_hızları (büyükten küçüğe) sıralanmak suretiyle BREAK işlemi yine de etkinleştirilebilir.

--list-speeds

Desteklenen hat hızlarını gösterir. Bu derleme sırasında belirlenir.

-n, --skip-login

Oturum açma istemini göstermez. BBS gibi sistemlerde standart-dışı oturum açma işlemlerinde --login-program seçeneği ile bağlanmak için kullanılabilir. --skip-login seçeneğiyle, agetty’nin oturum açan kullanıcıdan hiçbir girdi almayacağı, bu nedenle bağlantının eşlik, karakter boyutu ve satır sonu işlemlerini çözümleyemeyeceği unutulmamalıdır. Eşlik biti 0, 7 bitlik karakterler ve ASCII CR (13) satır başı karakteri öntanımlıdır. agetty’nin başlattığı uygulamanın (genellikle login(1)) root aidiyetinde çalıştığına dikkat edilmelidir.

-N, --nonewline

/etc/issue içeriğini çıktılamadan önce satırı sonlandırmaz.

-o, --login-options login_seçenekleri

login(1)’e aktarılacak seçenekler ve girdiler. Kullanıcı adı istemi için \u belirtilmelidir. Örnek:

--login-options ’-h darkstar -- \u’

Bkz: --autologin, --login-program ve --remote.

Bu seçeneği kullanmadan önce GÜVENLİK UYARISI bölümü okunmalıdır.

-p, --login-pause

Oturum açma istemine düşmeden önce bir tuşa basılmasını bekler. Kabukları tembelce yavrulatarak bellekten tasarruf etmek için --autologin ile birlikte kullanılabilir.

-r, --chroot dizin

Belirtilen dizin kök dizin (/) olur.

-R, --hangup

Belirtilen uçbirimin sanal olarak kapatılması için vhangup(2) çağrısı yapılır.

-s, --keep-baud

Mevcut hat hızı korunmaya çalışılır. agetty her BREAK karakteri alışında komut satırında belirtilen hat hızlarından bir sonrakini kullanılır. hat_hızlarının belirtilmesi durumunda, özgün hat hızı belirtilen hat_hızları listesinin sonuna kaydedilir. Böylece, beklenmedik BREAK’lerden sonra özgün hat hızına dönmek mümkün olur.

-t, --timeout süre

süre sonunda kullanıcı adı hala okunmamışsa agetty kendini sonlandırır. Bu seçeneğin kablolu uçbirim hatlarında kullanılması önerilmez.

-U, --detect-case

Tamamen büyük harflerle yazılmış uçbirim adlarını algılama desteği ve küçük harfe dönüşüm desteği etkin olur. Bu desteğin Unicode karakterleri kapsamadığına dikkat edilmelidir.

-w, --wait-cr

/etc/issue dosyası vb. ve oturum açma istemi gönderilmeden önce kullanıcı veya modemin bir satır sonu veya satır başı karakteri göndermesi beklenir. --init-string seçeneği ile kulllanışlıdır.

--nohints

Num Lock, Caps Lock ve Scroll Lock tuşları hakkında ipuçları basmaz.

--nohostname

Konak adı öntanımlı olarak basılır. Bu seçenek belirtilirse konak adı gösterilmez.

--long-hostname

Öntanımlı olarak konak adının ilk noktaya kadar olan bölümü basılır. Bu seçenek belirtilirse, gethostname(3P)) veya (yoksa) getaddrinfo(3) ile döndürülen tam nitelikli konak adı gösterilir.

--erase-chars dizge

Bu seçenek, kullanıcı oturum açma adını yazdığında ’geri sil’ ("önceki karakteri yoksay") olarak yorumlanması gereken ek karakterleri belirler. util-linux 2.23’ten beri hiçbir ek ’geri sil’ karakteri öntanımlısı etkin değildir, evvelce ek ’geri sil’ karakteri ’#’ idi.

--kill-chars dizge

Bu seçenek, kullanıcı oturum açma adını yazdığında ’geri yoket’ ("önceki karakterin tamamını yoksay") olarak yorumlanması gereken ek karakterleri belirler. util-linux 2.23’ten beri hiçbir ek ’geri yoket’ karakteri öntanımlısı etkin değildir, evvelce ek ’geri yoket’ karakteri ’@’ idi.

--chdir dizin

Oturumu açmadan önce dizin geçerli dizin yapılır.

--delay sayı

Uçbirimi açmadan önce sayı saniye bekler.

--nice öncelik

login(1) belirtilen öncelik ile çalıştırılır.

--reload

Kullanıcı henüz oturum açmaya başlamadıysa, çalışan tüm agetty örneklerinden görüntülenen istemlerini yeniden yüklemelerini ve güncellemelerini istemek içindir. Bunu yaptıktan sonra komut çıkacaktır. Bu özellik, Linux inotify(7) bulunmayan sistemlerde desteklenmeyebilir.

-h, --help

Kullanım bilgilerini gösterir ve çıkar.

-V, --version

Sürüm bilgilerini gösterir ve çıkar.

ÖRNEKLER¶

Bu bölüm, /etc/inittab dosyasındaki bir girdinin işlem alanına ilişkin örnekleri gösterir. Diğer alanlar için uygun değerlerin başa eklenmesi gerekir. Ayrıntılar için bkz: inittab(5).

Kablolu hat veya konsol uçbirimi için:

/sbin/agetty 9600 ttyS1

/sbin/agetty --local-line 9600 ttyS1 vt100

/sbin/agetty --extract-baud --timeout 60 ttyS1 9600,2400,1200

/sbin/agetty --wait-cr --init-string ’ATE0Q1&D2&C1S0=1\015’ 115200 ttyS1

GÜVENLİK UYARISI¶

--login-program ve --login-options seçenekleri kullanılırken dikkatli olmak gerekir. Kötü niyetli bir kullanıcının, kullanılan oturum açma uygulamasına aktarılacak gömülü seçeneklerle günlük adları girmeye çalışabileceği unutulmamalıdır. agetty başta bir "-" olup olmadığına bakar ve günlük adının bir girdi olarak iletildiğinden emin olur (böylece gömülü boşluklar başka bir girdi oluşturmaz), ancak oturum açma uygulamasının komut satırını nasıl ayrıştırdığına bağlı olarak bu yeterli olmayabilir. Kullanılan oturum açma uygulamasının bu şekilde kötüye kullanılamayacağından emin olunmalıdır.

Bazı uygulamalar, komut satırının geri kalanının seçenekler için yorumlanmaması gerektiğini belirtmek için "--" kullanır. Kullanıcı adı için \u belirtmeden önce "--" iletmek mümkünse bu özellik kullanılmalıdır.

ISSUE DOSYALARI¶

Öntanımlı issue dosyası /etc/issue dosyasıdır. Dosya varsa, agetty ayrıca /etc/issue.d dizinine de bakar. Dizin, öntanımlı issue dosyasının isteğe bağlı eklentisidir ve dizinin içeriği /etc/issue içeriğinden sonra yazdırılır. /etc/issue dosyası yoksa dizine bakılmaz. Dizindeki .issue uzantılı tüm dosyaların içeriği sürüm sırasına göre basılır. Dizin, üçüncü taraf iletilerini bağımsız olarak birincil sistem /etc/issue dosyasında tutmak için kullanılabilir.

2.35 sürümünden beri issue dosyası ve dizini için ek konumlar desteklenmektedir. Öntanımlı /etc/issue dosyası yoksa agetty önce /run/issue ve /run/issue.d ardından /usr/lib/issue ve /usr/lib/issue.d konumlarına bakar. /etc dizini konağa özel yapılandırma için, /run üretilen öğeler için ve /usr/lib yapılandırma ile sağlanan statik dağıtım içindir.

Öntanımlı yol --issue-file seçeneği ile geçersiz kılınabilir. Bu durumda belirtilen yolun dosya veya dizin olması gerekir ve tüm öntanımlı issue dosyası ve dizin konumları yok sayılır.

issue dosyası özelliği --noissue seçeneği ile tamamen devre dışı bırakılabilir.

Geçerli issue dosyası geçerli uçbirimde agetty --show-issue komutuyla görüntülenebilir.

issue dosyaları, sistem adını, tarihini, saatini vb. görüntülemek için belirli öncelemler içerebilir. Tüm öncelemler bir ters eğik çizgiden (\) ve hemen ardından gelen aşağıda listelenen karakterlerden birinden oluşur.

4 veya 4{arabirim}

Belirtilen ağ arabiriminin IPv4 adresini yerleştirir (örnek: \4{eth0}). arabirim belirtilmezse tam yapılandırılmış ilk arabirim seçilir. Yapılandırılmış bir arabirim yoksa son çare olarak makine konak adının IP adresi yerleştirilir.

6 veya 6{arabirim}

IPv6 için olması dışında \4 ile aynıdır.

b

Geçerli hattın hızını yerleştirir.

d

Geçerli tarihi yerleştirir.

e veya e{isim}

Desteklenen okunabilir ismi bir öncelem haline getirir (Örnek: \e{red}Uyarı metni.\e{reset}). isim belirtilmezse \033 yerleştirilir. Desteklenen isimler: black, blink, blue, bold, brown, cyan, darkgray, gray, green, halfbright, lightblue, lightcyan, lightgray, lightgreen, lightmagenta, lightred, magenta, red, reset, reverse, yellow, white. Bilinmeyen isimler uyarmaksızın yok sayılır.

s

İşletim sisteminin adını yerleştirir. uname -s komutu ile aynıdır. Ayrıca bkz: \S öncelem kodu.

S veya S{DEĞİŞKEN}

/etc/os-release dosyasındaki değişkenlerden ismi belirtilen DEĞİŞKENin değerini yerleştirir. Bu dosya yoksa son çare olarak /usr/lib/os-release dosyasına bakılır. DEĞİŞKEN belirtilmezse PRETTY_NAME veya sistem ismi (bkz: \s) kullanılır. Bu öncelem kodu /etc/issue dağıtım ve sürümünü bağımsız tutmak için kullanılabilir. Ayrıca, \S{ANSI_COLOR} öncelemi gerçek uçbirim öncelemine dönüştürülür.

l

Geçerli uçbirim hattının ismini yerleştirir.

m

Makine mimarisini yerleştirir. uname -m komutu ile aynıdır.

n

hostname olarak da bilinen makine konak adını yerleştirir. uname -n komutu ile aynıdır.

o

Makinenin NIS alan adını yerleştirir. hostname -d komutu ile aynıdır.

O

Makinenin DNS alan adını yerleştirir.

r

İşletim sistemini sürüm numarasını yerleştirir. uname -r komutu ile aynıdır.

t

Geçerli saati yerleştirir.

u

Oturum açmış kullanıcı sayısını yerleştirir.

U

"1 user" veya lt;n> oturum açmış kullanıcı sayısı olmak üzere "<n> users" dizgesini yerleştirir.

v

İşletim sistemi sürümü, derlenme zamanı vb. yerleştirir.

/etc/issue dosyası örneği:

Bulunduğunuz yer: \n.\o (\s \m \r) \t

Bulunduğunuz yer: thingol.example.org (Linux i386 1.1.9) 18:29:30

İLGİLİ DOYALAR¶

/var/run/utmp

Sistem durum dosyası.

/etc/issue

Oturum isteminden önce basılır.

/etc/os-release, /usr/lib/os-release

İşletim sistemini betimleyen veri

/dev/console

Sorunların bildirildiği aygıt (syslog(3) kulllanılıyorsa)

HATA AYIKLAMA¶

Hat hızı algılama özelliğini (--extract-baud seçeneği) kullanabilmek için çevirmeli aramanın tamamlanmasından hemen sonra agetty’nin başlatılması gerekir (2400 bps ile konuşan modemlerde 30 ms içinde). Özelliğin aşırı yüklü sistemlerde bile çalışmasını sağlama almak için, --extract-baud seçeneğini daima hat_hızları girdisi birlikte kullanmak gerekir, böylece BREAK işleminin etkinleşmesi sağlanır.

/etc/issue vb. içindeki metin ve oturum açma ismi daima 0 eşlik bitli 7 bitlik karakterler ile çıktılanır.

Hat hızı algılama özelliği (--extract-baud seçeneği) modemin DCD hattını açtıktan sonra durum iletisi çıktılamasını gerektirir.

TEŞHİS¶

Yapılandırmaya bağlı olarak, tüm teşhisler konsol aygıtına yazılır veya syslog(3) aracılığıyla raporlanır. aygıt bir uçbirim aygıtını belirtmiyorsa, geçerli süreç için utmp girdisi yoksa (yalnızca System V), vb. hata iletileri üretilir.

YAZAN¶

Werner Fink (Suse) ve Karel Zak (Redhat) tarafından yazılmıştır.

Özgün agetty seri uçbirimler için W.Z. Venema tarfından yazılmış ve Peter Orbaek tarafından Linux’a uyarlanmıştır.

GERİBİLDİRİM¶

Yazılım hatalarını bildirmek için <https://github.com/util-linux/util-linux/issues> altında bir konu açın.

YARARLANIM¶

agetty util-linux paketiyle gelmekte olup Linux Çekirdeği Arşivinden indirilebilir: <https://www.kernel.org/pub/linux/utils/util-linux/>

ÇEVİREN¶

© 2022 Nilgün Belma Bugüner
Bu çeviri özgür yazılımdır: Yasaların izin verdiği ölçüde HİÇBİR GARANTİ YOKTUR.
Lütfen, çeviri ile ilgili bildirimde bulunmak veya çeviri yapmak için https://github.com/TLBP/manpages-tr/issues adresinde "New Issue" düğmesine tıklayıp yeni bir konu açınız ve isteğinizi belirtiniz.